Toxoplasma gondii przeciwciała IgM Kod ICD: X45

Toxoplasma gondii to pierwotniak, wywołujący chorobę pasożytniczą toksoplazmozę. Do zakażenia człowieka dochodzi zazwyczaj drogą pokarmową poprzez spożycie niedostatecznie ugotowanego lub surowego mięsa (najczęściej wieprzowego i baraniego) zarażonych zwierząt, spożycie innego pożywienia (warzywa, owoce) lub wody zanieczyszczonych oocystami wydalanymi z kałem kota. U kobiety w ciąży pierwotniak aktywnie przenika przez łożysko, zarażając płód. Im we wcześniejszym stadium ciąży nastąpi zakażenie kobiety ciężarnej, tym bardziej ciężkie powikłania występują u płodu i noworodka (toksoplazmoza wrodzona), chociaż sama matka może chorować bezobjawowo. Dlatego tak ważna jest diagnostyka w kierunku toksoplazmozy u kobiet planujących ciążę oraz w ciąży. Wczesne wykrycie choroby pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie zapobiegające rozwojowi niepożądanych zagrożeń.

Okres wylęgania choroby od momentu zakażenia trwa od 2 tygodni do 2 miesięcy. U osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym choroba zwykle przebiega bezobjawowo lub objawy są skąpe (8% przypadków). Objawy, które mogą występować to powiększenie węzłów chłonnych (najczęściej szyjnych), objawy grypopodobne, zapalenie siatkówki i naczyniówki (w postaci ocznej) lub objawy ze strony narządów wewnętrznych płuc, opłucnej, wątroby, powiększenie śledziony) lub/i ze strony ośrodkowego układu nerwowego (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wielonerwowe).

Układ odpornościowy osoby zakażonej Toxoplasma gondii w warunkach prawidłowych zaczyna produkować przeciwciała skierowane przeciwko pasożytowi. Przeciwciała w klasie immunoglobulin A (IgA), które świadczą o niedawnym zarażeniu, ale utrzymują się w organizmie bardzo krótko, przeciwciała w klasie immunoglobulin G (IgG), które powstają później, ale zazwyczaj utrzymują się do końca życia, oraz przeciwciała w klasie immunoglobulin M (IgM).

Przeciwciała Toxo IgM pojawiają się już po pierwszym tygodniu od inwazji, maksymalne stężenia we krwi osoby zakażonej osiągają w ciągu 2 tygodni do miesiąca, następnie poziom tych przeciwciała się obniża - zwykle zanikają po 6 -9 miesiącach, chociaż mogą też pozostawać we krwi przez wiele lat.

Oznaczanie przeciwciał Toxo IgM jest pomocnym wskaźnikiem pierwotnego, świeżego zakażenia toksoplazmozą, jednak nie powinno się tej diagnostyki opierać wyłącznie o te badania. Wykrycie przeciwciał Toxo IgM nie wskazuje jednoznacznie na zakażenie pierwotne. Dlatego wskazane jest wykonywanie jednoczesne także oznaczeń przeciwciał Toxo IgG, a niekiedy również powtarzanie badań w czasie dla określenia dynamiki zmian poziomów przeciwciał.

Przeciwciała klasy IgM nie przechodzą przez łożysko, dlatego wykrycie ich u noworodka (lub w krwi pępowinowej) może świadczyć o wewnątrzmacicznym zakażeniu płodu.

Obecność czynnika reumatoidalnego, czy przeciwciał heterofilnych może dawać fałszywie dodatnie wyniki badania przeciwciał Toxo IgM.

Wyniki fałszywie ujemne mogą wypadać w przypadku zbyt wczesnego wykonania od momentu zakażenia, (gdy organizm jeszcze nie wyprodukował dostatecznie dużych poziomów przeciwciał) lub zbyt późnego wykonania (gdy poziom przeciwciał już się znacząco obniży) oraz u osób z obniżoną odpornością i w stanie immunosupresji.

Toxoplasma gondii przeciwciała IgM - kto i kiedy powinien wykonać badanie?

Badanie Toxoplasma gondii przeciwciała IgM (Toxo IgM) zalecane jest (podobnie jak i inne testy TORCH) szczególnie u kobiet planujących ciążę oraz w ciąży w celu sprawdzenia stanu wyjściowego w zakresie aktywnego zakażenia pierwotniakiem toksoplazmozy.

Badanie zlecane może być przez lekarza w podejrzeniu u noworodka toksoplazmozy wrodzonej (tu wskazane jest także wykonanie badania w krwi matki).

Badanie mogą wykonać również osoby, które podejrzewają świeże zakażenie pierwotniakiem lub u których występują objawy mogące świadczyć o zakażeniu.

Najwłaściwsze jest jednoczesne wykonanie badań w obu klasach przeciwciał Toxo IgM i Toxo IgG.