Sód Kod ICD: O35
Badanie sodu w surowicy jest badaniem wykorzystywany w diagnostyce równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Zalecane jest w m.in. w przypadkach odwodnienia lub obrzęków, a także w monitorowaniu przebiegu niektórych chorób przewlekłych, takich jak nadciśnienie lub zbyt niskie ciśnienie tętnicze, choroby nerek.
Oczekiwanie na wynik
1 dzień roboczy
Materiał
Krew
Przygotowanie
- przed pobraniem postaraj się odpocząć przez ok. 15 minut
- bądź na czczo, czyli minimum 8-12 godzin po ostatnim posiłku
- udaj się na pobranie w godzinach porannych
- na około 30 min. przed pobraniem wypij szklankę wody (250ml)
- po całonocnym wypoczynku
Sód jest makropierwiastkiem i dominującym kationem płynu pozakomórkowego, którego nadmiar lub niedobór prowadzi do zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej w organizmie.
Jego homeostaza w osoczu krwi jest wynikiem hormonalnej regulacji nerkowego wydalania sodu i wody. Główne hormony odpowiedzialne za stan gospodarki wodno-sodowej ustroju to: system renina-angiotensyna-aldosteron, wazopresyna oraz przedsionkowy czynnik natriuretyczny (ANF).
Niedobór sodu jest obecnie rzadko spotykany. Może się zdarzyć jako następstwo stosowania leków moczopędnych, nadmiernego wysiłku fizycznego lub wysokiej temperatury otoczenia. Jeśli zmiany zachodzą stopniowo organizm, przystosowuje się do takich warunków i ogranicza wydalanie sodu z potem i przez nerki. Objawami niedoboru sodu mogą być: ogólne osłabienie, utrata łaknienia, mdłości.
W czasach współczesnych o wiele większym problemem jest zwiększone stężenie sodu w organizmie. Zgodnie z zaleceniami WHO dzienna podaż chlorku sodu (czyli soli) nie powinna przekraczać 6 g, niestety w Polsce jest wyższe. Prowadzi to do nadmiernej podaży sodu, zwiększenia jego stężenia w surowicy i rozwinięcia się działań niepożądanych, takich jak zwiększone pragnienie, zwiększona retencja wody, obrzęki. Klinicznym następstwem nadmiaru sody w organizmie jest nadciśnienie tętnicze, zaburzenia czynności nerek, wątroby, tarczycy, zwiększone ryzyko udaru mózgu i raka żołądka.
Sód w surowicy - kto i kiedy powinien wykonać badanie?
Badanie sodu jest wskazane u pacjentów z podejrzeniem hiponatremii (niskiego stężenia sodu) lub hipernatermii (zbyt wysokiego stężenia sodu). Jest jednym z podstawowych badań laboratoryjnych, często zlecanym z innymi elektrolitami (chlorki, potas) u osób z:
- nadciśnieniem tętniczym,
- niewydolnością serca,
- chorobami nerek,
- chorobami wątroby.
Powinno być wykonywane u pacjentów leczonym diuretykiami (lekami moczopędnymi).
Ponadto w przypadku występowania objawów hipernatremii: obrzęków, zwiększonego pragnienia, zmniejszonego wydalania moczu, lub hiponatremii: osłabienia, apatii, dezorientacji.