Immunoglobulina IgA Kod ICD: L85

Immunoglobuliny A (IgA) są wytwarzane przez limfocyty B i komórki plazmatyczne w odpowiedzi typu humoralnego i mają zdolność swoistego łączenia się z antygenem. We krwi i płynie- mózgowo-rdzeniowym dominują formy monomeryczne IgA natomiast w wydzielinach takich jak łzy, pot, wydzieliny błon śluzowych układu pokarmowego oddechowego, dróg moczowych, wydzielinie pochwowej IgA występują w formie dimerów związanych dodatkowo z tak zwanym fragmentem wydzielniczym - SC (secretory component). Są to wydzielnicze IGA, czyli S-IgA (secretory IgA). (S-IgA stanowią również 5-10% polimerycznych IgA występujących w surowicy). Rolą komponentu wydzielniczego- SC, oprócz transportowania przez nabłonek, jest obrona tej immunoglobuliny przed działaniem enzymów proteolitycznych, szczególnie obficie występujących w świetle żołądka i jelita cienkiego.

Istnieją dwie podklasy IgA: IgA1 (to 80-90% IgA w surowicy krwi) i IgA2. Budowa IgA2 sprawia, że są one odporne na działanie proteaz bakteryjnych, co zapobiega inaktywacji przez liczne bakterie (m.in. S. pneumoniae, N gonorrhoeae, H, influenzae).

S- IgA odgrywają szczególnie ważną rolę w obronie błon śluzowych przed zakażeniami wirusowymi i bakteryjnymi.

Niedobór przeciwciał IgA jest najczęstszym wrodzonym niedoborem odporności. Ponieważ u większości pacjentów przebiega bezobjawowo, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia tego niedoboru. Częste jest jego współwystępowanie z chorobami autoimmunologicznymi, np. celiakią.

Immunoglobulina A - IgA – kto i kiedy powinien wykonać badanie IgA?

Ilościowe oznaczenia IgA w surowicy wykonuje się w przypadkach nawracających infekcji, w szczególności dolnych dróg oddechowych lub chorób układu pokarmowego (głównie dolegliwości jelitowe), potransfuzyjnej reakcji anafilaktycznej, rozpoznania zespołu ataksja-teleangiektazja, w diagnostyce szpiczaka, oceny progresji szpiczaka IgA.

IgA nie przechodzą przez łożysko, a zatem wartości stężeń IgA w surowicy noworodków są bardzo niskie. U dzieci wartości stężeń IgA w surowicy osiągają poziom jak u osób dorosłych dopiero w wieku 12 lat.

W populacji rasy białej genetyczny niedobór IgA występuje w około 1 przypadku na 700. Około 1/4 z tych osób wytwarza przeciwciała przeciw IgA i istnieje ryzyko wystąpienia u nich ciężkich reakcji anafilaktycznych w przypadku transfuzji osocza lub innych preparatów krwiopochodnych. Wrodzony niedobór IgA występuje także w przypadku zespołu ataksja-teleangiektazja oraz złożonego niedoboru odporności. U osób, u których występuje niedobór IgA, odnotowuje się więcej przypadków chorób autoimmunizacyjnych oraz chłoniaka.