Wirus zapalenia wątroby typu C (WZW C, HCV) przeciwciała Kod ICD: V48

Przeciwciała przeciwko HCV pojawiają się we krwi średnio 7 tygodni od zakażenia (3-10 tygodni). W chwili ujawnienia się choroby przeciwciała przeciw - HCV są obecne u 50–70% chorych, a po 3 miesiącach u >90%. U niektórych pacjentów, np. osób z niedoborem odporności, dializowanych lub poddawanych immunosupresji nie stwierdza się serokonwersji i przeciwciała przeciw-HCV mogą być niewykrywalne we krwi mimo istniejącego zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C.

Przeciwciała przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu C są skierowane przeciwko różnym epitopom białek strukturalnych i niestrukturalnych HCV. Obecność przeciwciał anty-HCV wskazuje na to, że dana osoba może być zakażona HCV, może być nosicielem tego wirusa albo może przenosić zakażenie. Chociaż u większości zakażonych osób nie występują objawy kliniczne, zakażenie HCV może doprowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, marskości wątroby i/lub zwiększonego ryzyka wystąpienia raka wątrobowokomórkowego.

Wirus zapalenia wątroby typu C, oprócz niekorzystnych zmian w wątrobie, może powodować także wiele innych objawów ze strony innych narządów. W przypadku zakażenia eliminacja wirusa występuje u około 15–50% przypadków, głównie w objawowym przebiegu ostrego zapalenia wątroby typu C. U pozostałych chorych rozwija się zapalenie przewlekłe, które postępuje powoli, jednak w ciągu 20–25 lat trwania prowadzi do marskości wątroby u 5-20% chorych. Samoistna eliminacja wirusa u chorych zakażonych przewlekle jest bardzo rzadka – około 0,02% przypadków rocznie.

Większość chorych w przypadku przewlekłego zakażenia nie odczuwa żadnych dolegliwości. Najczęstszym objawem jest uczucie zmęczenia oraz obniżony nastrój. Ponadto może pojawić się nieznaczne powiększenie wątroby, a czasem także żółtaczka, występująca stale lub pojawiająca się okresowo. Okresowe zaostrzenie przewlekłego zapalenia wątroby typu C może przypominać ostre WZW. U ponad 70% chorych występują objawy dotyczące innych narządów i układów niż wątroba. Czasem pierwsze pojawiają się objawy związane z powikłaniami WZW typu C, czyli np. marskością wątroby lub pozawątrobowymi powikłaniami związanymi z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego, mogą występować także objawy skórne.

Obecność przeciwciał przeciw HCV nie jest podstawą do rozpoznania choroby, w przypadku uzyskania wyniku dodatniego konieczna jest dalsza diagnostyka, zawsze należy wykonać test potwierdzenia poprzez badanie RNA wirusa HCV metodą Real Time-PCR. Obecność przeciwciał może świadczyć o ostrym, przewlekłym oraz przebytym zakażeniu. Przeciwciała utrzymują się przez wiele lat lub nawet przez całe życie i nie chronią przed ponownym zakażeniem.

Badanie przeciwciał przeciwko HCV - kto i kiedy powinien wykonać?

Zakażenie wirusem odbywa się przez bezpośredni kontakt z krwią zakażonej osoby lub pośrednio (np. niejałowe narzędzia medyczne lub sprzęty niemedyczne – szczoteczka do zębów, żyletka do golenia). Zakażenia wśród osób pozostających w stałych związkach seksualnych są rzadkie, natomiast częste zmiany partnerów seksualnych zwiększają ryzyko zakażenia.

Badanie powinno być wykonane w sytuacji, gdy możliwy był kontakt z krwią osoby zakażonej, ze względu na okienko serologiczne, czyli czas potrzebny do wytworzenia przeciwciał, badanie wykonuje się co najmniej po 4 tygodniach od potencjalnego zakażenia.

Wskazniem do wykonania badanie jest również poziom enzymu wątrobowego ALT (aminotransferazy alaninowej) powyżej 35 U/l. Wysoki poziom tego enzymu może być spowodowany zakażeniem wirusem HCV.