Androstendion Kod ICD: I31

Androstendion jest androgenem syntetyzowanym przez warstwę siatkowatą kory nadnerczy z DHEA i 17-hudroksyprogestrronu. Androgeny wydzielane przez nadnercza mają słabe działanie biologiczne, ale w tkankach obwodowych podlegają konwersji do bardziej aktywnych androgenów, takich jak testosteron. Androstendion jest prekursorem testosteronu oraz innych androgenów, jak również estrogenów. Stężenie tego hormonu zależne jest od wieku i płci pacjenta. Najwyższe stężenie obserwowane jest między 25. a 30. rokiem życia, w późniejszych latach ulega ono stopniowemu zmniejszeniu.

Androstendion jest wydzielany w rytmie dobowym. Najwyższe stężenia stwierdza się w godzinach porannych. Ma też wahania wynikające z fazy cyklu miesiączkowego z najwyższymi stężeniami w okresie okołoowulacyjnym.

Oznaczenie stężenia androstendionu może być fałszywie zawyżone podczas stosowania spironolaktonu i testolaktonu.

Stężenie androstendionu bardzo silnie wzrasta w niektórych przypadkach raka kory nadnerczy. Nieznacznie podwyższone stężenie tego hormonu może występować w chorobie Cushinga. Duże stężenie androstendionu odnotowuje się w hiperandrogenizmie pochodzenia jajnikowego np. w guzach wirylizujących jajników lub zespole policystycznych jajników.

Podwyższone stężenie androstendionu stwierdza się również we wrodzonym przeroście nadnerczy z niedoboru 21α-hydroksylazy, 11β-hydroksylazy oraz niekiedy w niedoborze 3β-HSD typu 2 (przejęcie funkcji przez obwodowy izoenzym 3β-HSD typu 1)- zaburzenia (bloki) enzymatyczne, które bezpośrednio wpływają na syntezę hormonów; w zespole oporności na glikokortykosteroidy;

Obniżone stężenie androstendionu stwierdza się: we wrodzonym przeroście nadnerczy z niedoboru 17α-hydroksylazy lub desmolazy cholesterolowej.

Badanie androstendion - kto i kiedy powinien wykonać?

Oznaczenie stężenia androstendionu wskazane jest w diagnostyce zespołów hiperandrogenizacji, u kobiet z nadmiernym owłosieniem twarzy i ciała (hirsutyzm) trądzikiem, brakiem miesiączki, rzadkimi miesiączkami – mniej niż 6-8 cykli rocznie lub niepłodnością; w przypadku przedwczesnego pokwitania u chłopców lub u dziewcząt z objawami wirylizacji; monitorowaniu leczenia chorych z wrodzonym przerostem nadnerczy z niedoboru 21α-hydroksylazy.

Dodatkowe przygotowanie