- Strona główna
- Badania mikrobiologiczne
- Biocenoza pochwy
Biocenoza pochwy
Biocenoza
Biocenoza to zbiór organizmów współżyjących ze sobą w odpowiednich proporcjach w określonym środowisku. Biocenoza pochwy (synonim - mikrobiom pochwy) w warunkach fizjologicznych obejmuje wiele gatunków drobnoustrojów zasiedlających błonę śluzową. W jej skład wchodzą zarówno bakterie tlenowe, beztlenowe jak i sporadycznie grzyby drożdżopodobne z rodzaju Candida. Prawidłowa flora (flora fizjologiczna) przyczynia się do utrzymania pH pochwy w granicach 3,8 – 4,2, a kwaśne środowisko zapobiega rozwojowi zakażenia.
Szczególną rolę w tym względzie odgrywają pałeczki kwasu mlekowego, głównie Lactobacillus acidophilus. Pałeczki te dodatkowo uniemożliwiają adhezję innych drobnoustrojów do nabłonka pochwy oraz przyczyniają się do zwalczania drobnoustrojów patogennych poprzez wytwarzanie nadtlenku wodoru.
Zaburzenia w biocenozie pochwy
Równowaga we florze fizjologicznej pochwy może zostać zachwiana pod wpływem różnych czynników takich jak: spadek odporności organizmu, ciąża, cykl miesięczny, pokwitanie, przekwitanie, antybiotykoterapia, aktywność seksualna, infekcje układu moczowego i inne. Zaburzenia w biocenozie pochwy prowadzą do wzrostu ryzyka rozwoju zakażenia o podłożu bakteryjnym, grzybiczym lub pierwotniakowym. Nieleczone infekcje mogą skutkować nawrotowymi stanami zapalnymi układu moczowo- płciowego, poronieniami, porodami przedwczesnymi, niepłodnością, szerzeniem zakażenia na inne tkanki.
Badanie czystości pochwy
Badanie biocenozy pochwy (nazywane również oceną czystości pochwy lub mikrobiomu pochwy) polega na mikroskopowej ocenie wymazu z pochwy pod kątem określenia drobnoustrojów kolonizujących błonę śluzową. Wskazaniem do wykonania tego badania jest diagnostyka stanów zapalnych pochwy i dolnego odcinka układu moczowego oraz kontrola stanu mikrobiologicznego pochwy.
Wskazania do badania:
- Świąd, pieczenie w obrębie pochwy/sromu
- Upławy (często o rybim zapachu)
- Ból, pieczenie podczas oddawania moczu
- Kontrola leczenia przeciwzapalnego
- Ciąża
- Porody przedwczesne
- Trudności z zajściem w ciążę
Badanie może być wykonywane:
- bez skierowania od lekarza
- bez uprzedniego wykonywania dodatkowych badań
- wielokrotnie
- u kobiet w różnym wieku, w tym u kobiet ciężarnych
Przygotowanie do badania:
- bez stosowania leków dopochwowych przez kilka dni poprzedzających badanie
- bez współżycia przez 48 godzin poprzedzających badanie
- bez intensywnych zabiegów higienicznych ( w tym irygacji pochwy) w przededniu badania
Badania nie wykonuje się podczas miesiączki i w trakcie antybiotykoterapii.
Wykonanie badania
Wydzielina z pochwy pobierana jest wymazówką, przez lekarza lub położną, z tylnego sklepienia pochwy, po uprzednim założeniu wziernika. Z pobranego materiału wykonywany jest rozmaz na szkiełku, który po przekazywaniu do laboratorium zostaje wybarwiony i oceniony mikroskopowo.
Wynik badania
Ocena preparatu mikroskopowego obejmuje opis liczebności pałeczek kwasu mlekowego, pozostałych bakterii, grzybów, nabłonków i leukocytów. Prawidłowy wynik badania (liczne pałeczki Lactobacillus spp., brak lub skąpa liczba pozostałych bakterii, brak leukocytów, brak grzybów) wskazuje na równowagę drobnoustrojów w pochwie. Nieprawidłowy wynik badania (zaburzenie biocenozy pochwy) nasuwa podejrzenie zakażenia i jest wskazaniem do dalszej diagnostyki i podjęcia leczenia.
Fot. Aleksandra Johaniuk Pracownia Mikrobiologii ALAB laboratoria Sp. z o. o. Szczecin