Zapalenie pęcherzyka żółciowego może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone. Jego przyczyny są zróżnicowane, a objawy mogą być mylące. Dowiedz się, jak nie pominąć tych niepokojących sygnałów i szybko na nie reagować, aby uniknąć powikłań zapalenia pęcherzyka żółciowego.
Spis treści:
- Czym jest pęcherzyk żółciowy?
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego: przyczyny
- Rodzaje zapalenia pęcherzyka żółciowego
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego: objawy
- Jak lekarz stawia diagnozę zapalenia pęcherzyka żółciowego?
- Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego
Czym jest pęcherzyk żółciowy?
Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) to mały narząd, który jest częścią dróg żółciowych. Z jednej strony przylega do wątroby, a z drugiej leży wolno w jamie otrzewnej.
Jaką funkcję pełni pęcherzyk żółciowy? Odpowiada on za gromadzenie produkowanej w wątrobie żółci, a także zagęszczanie jej i uwalnianie. Tym samym odgrywa ważną rolę w trawieniu tłuszczów, ponieważ żółć ułatwia rozbicie ich na mniejsze cząsteczki (emulgację) i zapewnia odpowiednie pH dla działania enzymów trzustkowych i jelitowych.
>> Sprawdź: Enzymy trawienne – co to jest, jakie są rodzaje i ich funkcje. Objawy niedoboru i diagnostyka
Zapalenie pęcherzyka żółciowego: przyczyny
Jakie są przyczyny zapalenia pęcherzyka żółciowego? Najczęstszą przyczyną ostrego stanu zapalnego jest kamica pęcherzyka żółciowego. Do jej rozwoju predysponują czynniki takie jak m.in. źle zbilansowana dieta, podwyższony poziom cholesterolu we krwi czy cukrzyca.
W pozostałych przypadkach do ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego może doprowadzić ciężkie oparzenie, poważny uraz czy sepsa. Wynika to z tego, że wiążą się one m.in. z zastojem żółci w pęcherzyku żółciowym, odwodnieniem, a także większym ryzykiem zakażenia bakteryjnego.
Wracając do kamicy żółciowej, należy wspomnieć, że może ona doprowadzić nie tylko do rozwoju ostrego stanu zapalnego. Mechaniczne podrażnienie wywołane obecnością kamieni żółciowych lub nawracające ataki kolki żółciowej uznaje się również za przyczyny przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego.
| Warto wiedzieć: Określenie „zapalenie woreczka żółciowego” jest niepoprawne, ponieważ woreczek żółciowy to potoczne określenie pęcherzyka żółciowego. W medycynie używa się terminu „zapalenie pęcherzyka żółciowego” (łac. cholecystitis), ponieważ jest bardziej zgodne z anatomią i klasyfikacją narządów. |
Przeczytaj:
>> Ostre zapalenie trzustki – objawy, przyczyny, badania i leczenie
>> Niewydolność wątroby – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Rodzaje zapalenia pęcherzyka żółciowego
Wyróżnia się dwie główne formy zapalenia pęcherzyka żółciowego: ostre oraz przewlekłe. Czym charakteryzuje się każda z nich?
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego najczęściej jest jednym z powikłań kamicy żółciowej – choroby, która charakteryzuje się obecnością złogów żółci w pęcherzyku żółciowym lub drogach żółciowych. Jednak w niektórych przypadkach (szacuje się, że u około 5-10% chorych) nie ma związku z tym schorzeniem i rozwija się m.in. w wyniku ciężkiego urazu czy oparzenia.
Jak często występuje ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego? Kamicę żółciową, która jest jego najczęstszą przyczyną, stwierdza się u około 20% populacji europejskiej.
>> To może Cię zainteresować: Kamica żółciowa u dzieci i młodzieży – kazuistyka czy realny problem?
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
O przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego mówi się, gdy stan zapalny utrzymuje się dłużej niż 6 miesięcy. Jego najczęstszą przyczyną jest mechaniczne drażnienie błony śluzowej pęcherzyka żółciowego przez kamienie żółciowe lub nawracające ataki kolki żółciowej. Doprowadzają one do pogrubienia i włóknienia ścian pęcherzyka żółciowego.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego to najczęstsza choroba tego narządu. Ponadto jest główną przyczyną usunięcia pęcherzyka żółciowego.
>> Przeczytaj też: Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC)
Zapalenie pęcherzyka żółciowego: objawy
Jakie są objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego? W przypadku ostrego stanu zapalnego typowa jest kolka żółciowa, która utrzymuje się ponad 6 godzin. Objawia się ona napadowym ostrym bólem brzucha zlokalizowanym pod żebrami po stronie prawej lub na środku brzucha. Mogą towarzyszyć mu gorączka, dreszcze, nudności i wymioty.
Z kolei głównymi objawami przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego są:
- ból o różnym stopniu nasilenia, który pojawia się po prawej stronie brzucha i może promieniować do kręgosłupa lub prawej łopatki;
- napady kolki żółciowej;
- częste odbijanie;
- wzdęcia;
- niesmak w ustach;
- nudności.
Powyższe dolegliwości mogą nasilać się pod wpływem różnych czynników np. używek, stresu, chorób przebiegających z gorączką czy niektórych form aktywności fizycznej. Co robić, gdy się pojawią i jak rozpoznać zapalenie pęcherzyka żółciowego?
Co robić, jeżeli wystąpią objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego?
Objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego nie powinny być lekceważone. W złagodzeniu bólu, który mu towarzyszy, mogą pomóc leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Jednak nawet gdy dolegliwości bólowe ustępują, nie należy odkładać wizyty u lekarza. Specjalista przeprowadzi wywiad lekarski i zleci badania diagnostyczne, które pomogą zdecydować czy konieczna jest pilna interwencja chirurgiczna, czy wystarczą inne metody leczenia.
>> Zobacz także: Zapalenie wyrostka robaczkowego: gdzie jest wyrostek i jak rozpoznać objawy zapalenia?
Jak lekarz stawia diagnozę zapalenia pęcherzyka żółciowego?
Jakie badania na zapalenie pęcherzyka żółciowego może zlecić lekarz? W pierwszej kolejności specjalista przeprowadza wywiad lekarski i badanie fizykalne. Następnie decyduje o konieczności wykonania badań diagnostycznych. W celu ustalenia rozpoznania przeprowadza się m.in. USG jamy brzusznej, w którym widoczne są kamienie w pęcherzyku żółciowym i zgrubienie jego ściany. Lekarz może zlecić również morfologię krwi, próby wątrobowe i oznaczenie bilirubiny, CRP, amylazy i lipazy.
Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego
Jak przebiega leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego? Niekiedy w przypadku ostrego stanu zapalnego konieczna jest hospitalizacja. U chorego wdraża się ścisłą dietę, nawadnianie dożylne i leczenie farmakologiczne. Czasami konieczne jest chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego.
>> Sprawdź też: Kwasy żółciowe i ich funkcja. W jakim celu wykonuje się badanie kwasów żółciowych?
Leczenie chirurgiczne przeprowadza również u chorych z przewlekłym zapaleniem pęcherzyka żółciowego. Wykonuje się u nich cholecystektomię, czyli usunięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową lub klasyczną.
W diagnostyce i leczeniu wykorzystuje się również ECPW (endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną). Uznaje się ją za jedną z najskuteczniejszych metod, które służą ocenie przewodów trzustkowych i dróg żółciowych.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego to schorzenie, które może prowadzić do poważnych komplikacji, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. W związku z tym nie należy lekceważyć objawów, które mogą o nim świadczyć. Warto zwrócić uwagę nawet na dolegliwości, które z pozoru wydają się niegroźne (np. częste wzdęcia, odbijanie czy ból brzucha – szczególnie po tłustych posiłkach) i zgłosić się na badania diagnostyczne do lekarza rodzinnego.
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- https://www.szpitalnaklinach.pl/blog/jakie-objawy-wskazuja-na-ostre-zapalenie-pecherzyka-zolciowego/ (dostęp: 14.01.2025).
- https://www.onkonet.pl/n_n_pecherzyk_zolciowy.php(dostęp: 14.01.2025).
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/73955,ostre-zapalenie-pecherzyka-zolciowego (dostęp: 14.01.2025).
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/73960,przewlekle-zapalenie-pecherzyka-zolciowego, dostęp: 14.01.2025
