Sklep
Strona główna Blog Strona 2

Zespół Swyera – czym jest i jakie są jego objawy?

Sara Aszkiełowicz
-
0
Zespół Swyera – czym jest i jakie są jego objawy?

Zespół Swyera to rzadka, ale istotna z punktu widzenia zdrowia reprodukcyjnego choroba genetyczna. W artykule dowiesz się, czym dokładnie jest zespół Swyera (znany też jako czysta dysgenezja gonad), jakie są jego objawy, jak wygląda diagnostyka oraz leczenie. Jeśli chcesz lepiej zrozumieć ten syndrom i dowiedzieć się, czy ciąża jest możliwa u osób z tym schorzeniem – koniecznie czytaj dalej.

Spis treści:

  1. Zespół Swyera: czym jest czysta dysgenezja gonad?
  2. Zespół Swyera: przyczyny występowania
  3. Zespół Swyera: objawy mutacji genetycznej
  4. Jak diagnozuje się zespół Swyera?
  5. Syndrom Swyera: na czym polega leczenie?
  6. Zespół Swyera a ciąża: czy możliwe jest poczęcie?
  7. Zespół Swyera: posumowanie

Zespół Swyera: czym jest czysta dysgenezja gonad?

Zespół Swyera (ang. Swyer syndrome) to rzadka choroba należąca do grupy zaburzeń różnicowania płci (DSD – Disorders of Sex Development). Występuje u osób z kariotypem 46,XY, który typowo wiąże się z rozwojem męskim. W przypadku tej jednostki, z powodu mutacji genetycznych, nie dochodzi do prawidłowego rozwoju jąder i wydzielania hormonów płciowych.

Zamiast jąder, w miejscu gonad rozwijają się tzw. pasma gonadalne – struktury nieaktywne hormonalnie. Brak testosteronu i hormonu antymüllerowskiego (AMH) powoduje, że organizm rozwija się w kierunku żeńskim: obecne są zewnętrzne narządy płciowe kobiece oraz macica i jajowody. Jest to tzw. czysta dysgenezja gonad.

>> Sprawdź: Jajniki – budowa, funkcje, regulacja hormonalna

Zespół Swyera: przyczyny występowania

Przyczyną zespołu Swyera są mutacje genetyczne, które zakłócają prawidłowe różnicowanie się płci w życiu płodowym. Najczęściej mutacje dotyczą genów odpowiedzialnych za rozwój jąder – takich jak SRY, MAP3K1 czy DHH. W wyniku tych zmian, mimo obecności chromosomu Y, organizm nie wytwarza testosteronu ani innych hormonów niezbędnych do wykształcenia męskich cech płciowych.

Jak często występuje zespół Swyera?

Zespół Swyera to rzadkie schorzenie – jego częstość szacuje się na około 1 przypadek na 80 000 urodzeń. W wielu przypadkach pozostaje niezdiagnozowany aż do momentu, gdy w okresie dojrzewania występują problemy z rozwojem płciowym, np. brak miesiączki lub brak cech dojrzewania.

Panel dysmorfologia - genetyczny panel diagnostyczny met. NGS (badanie z konsultacją) banerek

Zespół Swyera: objawy mutacji genetycznej

Objawy zespołu Swyera zwykle pojawiają się w okresie dojrzewania i są związane z brakiem hormonów płciowych. Najczęściej obserwowane symptomy to:

  • pierwotny brak miesiączki (amenorrhoea),
  • niewykształcone lub słabo rozwinięte piersi,
  • brak owłosienia łonowego i pachowego,
  • niski poziom estrogenów przy jednocześnie wysokim poziomie hormonów gonadotropowych – FSH i LH (hipogonadyzm hipergonadotropowy),
  • bezpłodność,
  • czasem: niewielki ból brzucha związany z obecnością pasm gonadalnych.

Objawy te nie są charakterystyczne wyłącznie dla zespołu Swyera, dlatego tak ważne jest wykonanie badań genetycznych i hormonalnych, które pozwalają na prawidłową diagnozę.

>> Zobacz też: Co to są estrogeny, za co odpowiadają i kiedy je badać?

Zespół Swyera: wygląd osoby z czystą dysgenezją gonad

Z zewnątrz osoby z zespołem Swyera mają typowo żeńskie cechy fenotypowe. Mają żeńskie narządy płciowe zewnętrzne, typową sylwetkę i często przeciętny lub nieco wyższy wzrost. Ze względu na brak estrogenów, nie dochodzi u nich do rozwoju drugorzędowych cech płciowych, takich jak piersi czy owłosienie płciowe, chyba że zastosuje się terapię hormonalną.

W rzadkich przypadkach, jeśli pasma gonadalne produkują niewielkie ilości androgenów, może pojawić się lekki wirylizm (np. trądzik, owłosienie typu męskiego).

>> Przeczytaj: Krótkie kompendium wiedzy o dojrzewaniu płciowym

Jak diagnozuje się zespół Swyera?

Diagnostyka zespołu Swyera wymaga kilku kroków:

  • Wywiad i badanie fizykalne, szczególnie w przypadku pierwotnego braku miesiączki.
  • Badania hormonalne – niski poziom estrogenów, wysoki poziom FSH i LH (hipogonadyzm hipergonadotropowy).
  • Badanie genetyczne – w tym badanie cytogenetyczne kariotypu, wykazujące układ chromosomów 46,XY.
  • Diagnostyka obrazowa (USG narządu rodnego, MR miednicy mniejszej) – mogą wykazać obecność macicy i brak jajników.

Wczesne rozpoznanie jest kluczowe ze względu na ryzyko nowotworzenia w nieprawidłowych gonadach.

>> To może Cię zainteresować: Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn

Syndrom Swyera: na czym polega leczenie?

Leczenie zespołu Swyera koncentruje się na kilku kluczowych obszarach:

  • Usunięcie pasm gonadalnych – ze względu na ryzyko nowotworzenia (gonadoblastoma), zwykle zalecane zaraz po rozpoznaniu.
  • Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) – estrogeny podawane w celu wywołania dojrzewania płciowego, a następnie progesteron, by zapewnić cykliczne zmiany błony śluzowej macicy.
  • Monitorowanie gęstości mineralnej kości – niedobór estrogenów może prowadzić do osteoporozy, w związku z czym pacjenci wymagają kontroli lekarskich i ewentualnego włączenia suplementacji lub odpowiedniego leczenia.
  • Wsparcie psychologiczne – szczególnie istotne u młodych pacjentek w okresie dojrzewania, które mierzą się z trudną diagnozą i wyzwaniami tożsamości płciowej.

>> Zobacz: Zespół łamliwego chromosomu X (FRA X) – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Zespół Swyera a ciąża: czy możliwe jest poczęcie?

Naturalna ciąża u osób z zespołem Swyera nie jest możliwa ze względu na brak funkcjonujących jajników. Jednak u większości pacjentek macica jest obecna, co otwiera drogę do macierzyństwa dzięki zapłodnieniu in vitro (IVF) z wykorzystaniem komórki jajowej dawczyni.

Po odpowiednim przygotowaniu hormonalnym macica może przyjąć zarodek i prawidłowo rozwijać ciążę. Z tego względu wiele kobiet z zespołem Swyera decyduje się na leczenie niepłodności w specjalistycznych ośrodkach.

Zespół Swyera: posumowanie

Wczesna diagnoza i leczenie są kluczowe dla zdrowia fizycznego i psychicznego pacjentki. Jeśli zauważasz u siebie lub bliskiej osoby niepokojące objawy dojrzewania – skonsultuj się z lekarzem i wykonaj odpowiednie badania genetyczne i hormonalne.

Bibliografia

  1. King TF, Conway GS. Swyer syndrome. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2014 
  2. Bannour I, Bannour B, Ferjani S, Boughizane S. Swyer Syndrome: A diagnostic challenge. JBRA Assist Reprod. 2025 
  3. Kotlarz D, Matuszewska M. Zaburzenia różnicowania płci – diagnostyka i postępowanie. Pediatria po Dyplomie. 2017

Schizofrenia – charakterystyka choroby. Przyczyny, objawy, leczenie

Katarzyna Banaszczyk
-
0
Schizofrenia – charakterystyka choroby. Przyczyny, objawy, leczenie

Schizofrenia to schorzenie psychiatryczne, które dotyka nawet 1% populacji. Jest to choroba ludzi młodych – początek objawów schizofrenii przypada bowiem najczęściej na drugą i trzecią dekadę życia. Jak objawia się schizofrenia? Czym grozi nieleczona schizofrenia? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej o symptomach i leczeniu tego schorzenia.

Spis treści:

  1. Czym jest schizofrenia?
  2. Schizofrenia: przyczyny choroby
  3. Schizofrenia: objawy
  4. Rozpoznanie schizofrenii: diagnostyka choroby
  5. Leczenie schizofrenii
  6. Czym grozi nieleczona schizofrenia?
  7. Schizofrenia – często zadawane pytania

Czym jest schizofrenia?

Schizofrenia to schorzenie związane ze zmianami czynnościowymi, jak i strukturalnymi w obrębie mózgu. Zaburzenia schizofreniczne cechują się przede wszystkim zaburzeniami myślenia i postrzegania, a także płaskim afektem, czyli m.in. spłyceniem ekspresji emocji. Choroba może mieć przebieg ciągły lub epizodyczny, a nasilenie objawów jest zależne od konkretnego przypadku klinicznego. Kobiety i mężczyźni chorują z podobną częstością.

Jakie postacie może przybierać schizofrenia?

W psychiatrii wyróżnia się kilka odmian schizofrenii. Najważniejsze z nich to:

  • schizofrenia paranoidalna – jest to najczęstsza odmiana schorzenia; w jej przebiegu dominują objawy takie jak urojenia i pseudohalucynacje, w tym doznania słuchowe pod postacią głosów wypowiadających negatywne, nakazujące treści.
  • schizofrenia hebefreniczna – w tym typie schizofrenii dominują objawy dezorganizacji i dotyczy on głównie młodych pacjentów; w przebiegu tej odmiany występują też objawy niedostosowanego afektu oraz manieryzmy, czyli dziwne, celowe ruchy i grymasy twarzy.
  • schizofrenia katatoniczna – rzadka postać, występująca w odmianie hiperkinetycznej (w której dominuje niekontrolowane pobudzenie) oraz w odmianie zahamowania katatonicznego, które cechuje się spowolnieniem psychoruchowych, a czasami całkowitym brakiem kontaktu z otoczeniem.
  • schizofrenia niezróżnicowana – symptomy tego typu schizofrenii nie odpowiadają innym jej rodzajom,
  • depresja poschizofreniczna – w tym przypadku dominują objawy depresyjne, a jednocześnie obecne są objawy psychotyczne; ta odmiana związana jest z wysokim ryzykiem podjęcia próby samobójczej.
  • schizofrenia rezydualna – jest to przewlekłe stadium schizofrenii, na pewnym etapie dominują już objawy negatywne i pogorszenie funkcjonowania społecznego.
  • schizofrenia prosta – w tym przypadku objawy negatywne dominują od samego początku choroby i nie obserwuje się objawów typowo psychotycznych (urojeń, omamów).

Przeczytaj:

>> Depresja. Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

>> Depresja maskowana – objawy, przyczyny, leczenie. Jakie badania zrobić przy depresji?

Schizofrenia: przyczyny choroby

Przyczyn schizofreniiupatruje się w tak zwanej teorii genetycznej podatności na stres. Teoria ta donosi, że osoby genetycznie wrażliwe na rozwój schizofrenii mogą rozwinąć to schorzenie pod wpływem różnego rodzaju czynników zewnętrznych takich jak między innymi:

  • infekcje w okresie płodowym i okołoporodowym,
  • cukrzyca matki,
  • niedotlenienie okołoporodowe,
  • niedożywienie matki,
  • nadużywanie substancji psychoaktywnych,
  • stres, szczególnie długotrwały,
  • zapalenie opon mózgowych i mózgu,
  • zamieszkanie na terenach miejskich.

Należy mieć świadomość, że w etiologii schizofrenii swój duży udział mają również nieprawidłowości anatomiczne i czynnościowe, w tym między innymi zmniejszenie objętości mózgu oraz nadaktywność dopaminergiczna.

>> Sprawdź: Dopamina – co to jest i jaką rolę pełni? Badanie, normy

Czy schizofrenia jest dziedziczna?

Schizofrenia może występować rodzinnie. Jeżeli na schizofrenię choruje jedno z rodziców, to ryzyko ujawniania się tego schorzenia u dziecka wynosi około 10%. Z kolei u bliźniąt ryzyko to wynosi 50% – w przypadku bliźniąt jednojajowych – i 20% w odniesieniu do bliźniąt dwujajowych. Ogólnie mówiąc, ryzyko zachorowania wzrasta wraz ze stopniem pokrewieństwa.

Czy schizofrenia może być wywołana przez wirusy?

W psychiatrii pojawiały się interesujące doniesienia na temat związku ryzyka rozwoju schizofrenii z prenatalną ekspozycją na wirusy grypy. Wykazano bowiem, że dzieci matek, które w I trymestrze ciąży przechorowały grypę, są bardziej narażone na rozwój schizofrenii. Choć wirusy nie są bezpośrednią przyczyną choroby, to infekcje w życiu płodowym mogą mieć wpływ na ryzyko jej rozwoju.

>> To może Cię zainteresować: Jak wzmocnić układ immunologiczny u dorosłych i dzieci?

Schizofrenia: objawy

Objawy schizofrenii mogą być naprawdę różnorodne. Dla ułatwienia podzielono je na kilka grup, o czym więcej można przeczytać w kolejnych akapitach tego artykułu.

Objawy osiowe (4A) schizofrenii

Psychiatra Eugen Bleuler to lekarz, który jako pierwszy zaproponował pojęcie „schizofrenia” i opisał objawy, nazywane tzw. objawami osiowymi, czyli charakterystycznymi dla tej choroby. Objawy te nazywane są objawami 4A, od pierwszych liter opisujących te symptomy. Zalicza się do nich:

  • ambiwalencję, ambisentencję, ambitendencję – czyli wysnuwanie i realizowanie sprzecznych, wykluczających się uczuć, sądów, jak i działań,
  • autyzm – odcięcie się od otaczającego otoczenia,
  • afekt – a dokładniej zaburzenia afektu pod postacią jego zblednięcia, co objawia się nie wykazywaniem reakcji emocjonalnych i ubogą mimiką,
  • asocjacje – a więc rozkojarzenie prowadzonego przez pacjenta wątku.

>> Zobacz: Czym jest cyklotymia i jakie są jej objawy?

Objawy pozytywne i negatywne schizofrenii

Objawy schizofrenii można również podzielić na pozytywne (psychotyczne) oraz negatywne (deficytowe). Do objawów pozytywnych zalicza się m.in.:

  • urojenia – są to zaburzenia myślenia pod postacią nieprawidłowych treści pochodzenia chorobowego, towarzyszy im silne odczuwanie ich oczywistości; przykładem urojenia jest na przykład przekonanie o tym, że pacjent jest śledzony lub jest w niebezpieczeństwie.
  • halucynacje słuchowe – słyszenie nieistniejących dźwięków, na przykład pod postacią trzeszczeń, czy też słyszenie głosów nawołujących do pewnych zachowań.
  • zachowania katatoniczne – na przykład stupor, czyli tak zwane osłupienie, objawiające się brakiem reakcji na bodźce.

Z kolei do negatywnych objawów schizofrenii zaliczamy:

  • alogię – czyli ubóstwo mowy,
  • apatię – obojętność emocjonalną,
  • anhedonię – niezdolność do odczuwania przyjemności,
  • płaski afekt – uboga mimika, reakcje emocjonalne niedostosowane do sytuacji,
  • objawy depresyjne,
  • zaburzenia funkcji poznawczych – między innymi zaburzenia koncentracji i uwagi.

>> Sprawdź: Tężyczka utajona a stres i nerwica. Objawy, diagnostyka i leczenie przypadłości

Rozpoznanie schizofrenii: diagnostyka choroby

Do rozpoznania schizofrenii niezbędne jest wnikliwe, osobiste badanie psychiatryczne pacjenta. Ważny jest również wywiad dotyczący schorzeń współistniejących, nadużywania alkoholu i innych używek, w tym substancji psychoaktywnych. Rozpoznanie stawiane jest przede wszystkim w oparciu o prezentowane objawy kliniczne, przeprowadzony wywiad chorobowy (często również z członkami rodziny) oraz z pomocą specjalnych kryteriów diagnostycznych ICD.

Leczenie schizofrenii

Leczenie schizofrenii opiera się przede wszystkim na postępowaniu farmakologicznym, ale również na psychoterapii i terapii zajęciowej. Wybór konkretnego leku zależy od indywidualnej sytuacji klinicznej każdego pacjenta oraz chorób współistniejących. W leczeniu schizofrenii zastosowanie znajdują takie substancje i metody jak:

  • leki przeciwpsychotyczne (a więc neuroleptyki) – w tym haloperidol, sulpiryd, a także kwetiapina, arypiprazol, czy olanzapina,
  • elektrowstrząsy – stosowane przede wszystkim w leczeniu schizofrenii katatonicznej, a także lekoopornej,
  • psychoterapia indywidualna,
  • psychoedukacja,
  • rehabilitacja społeczna i zawodowa.
Panel farmakogenetyka - badanie wariantów genetycznych (met. RT-PCR)

Czy schizofrenia jest uleczalna?

Schizofrenia to schorzenie, w którym obserwuje się skłonność do nawrotowego przebiegu. Ryzyko ponownego pojawienia się ostrych objawów psychotycznych w ciągu dwóch lat wynosi około 40% u pacjentów leczonych i aż około 80% u pacjentów nie stosujących się do zaleceń.

Niestety, średnia długość życia pacjentów obciążonych schizofrenią jest krótsza niż w populacji ogólnej. U około 50% pacjentów zdarzają się próby samobójcze, które w 10-12% przypadków kończą się śmiercią. Szacuje się, że w 10% przypadków mamy do czynienia tylko z jednym epizodem choroby.

Czym grozi nieleczona schizofrenia?

Nieleczona schizofrenia wiąże się z ryzykiem nawrotów objawów psychotycznych, a także z częstszymi zachowaniami agresywnymi i tendencjami samobójczymi. Niestosowanie się do zaleceń i niepodejmowanie terapii jest również związane z pogorszeniem funkcjonowania społecznego i zawodowego.

>> To może Cię zainteresować: Mikrobiota jelitowa w zaburzeniach psychiatrycznych

Schizofrenia – często zadawane pytania

Jak zachowuje się osoba ze schizofrenią?

Obraz kliniczny prezentowany przez pacjenta ze schizofrenią może być bardzo zróżnicowany. Pacjent może między innymi:

  • słyszeć głosy, które komentują jego zachowanie, wyśmiewają go.
  • zerwać wszelkie relacje z bliskimi.
  • uważać, że jest obserwowany.
  • mieć trudności z pamięcią, koncentracją.
  • słyszeć głosy namawiające do samobójstwa.
  • mieć poczucie owładnięcia przez nieznane siły.
  • wykazywać opór przeciwko wszelkim poleceniom.

>> Przeczytaj: Skuteczność leków przeciwdepresyjnych i rola badań farmakogenetycznych w leczeniu depresji

Czy schizofrenik wie, że jest chory?

Pacjent ze schizofrenią może być świadomy, że jego objawy (w tym halucynacje i urojenia) są związane z chorobą, co oznacza, że wykazuje on wgląd w swoją chorobę. W ciężkim przebiegu jednak wgląd ten może być utrudniony poprzez postępujące zaburzenia funkcji poznawczych.

Jak wygląda atak schizofrenii?

Pod potocznym określeniem atak schizofrenii można mieć na myśli nagły, ostry początek choroby. Taki przebieg schizofrenii może być wywołany między innymi przez działanie substancji psychoaktywnych.

W ostrym początku choroby mamy do czynienia z nagłym ujawnieniem się objawów psychotycznych pod postacią urojeń, czy halucynacji (omamów). Wystąpienie ostrej psychozy może być poprzedzone objawami prodromalnymi – w tym uczuciem lęku, zagubienia czy też obniżonym nastrojem.

Jakie są pierwsze oznaki schizofrenii?

Początek choroby może wyglądać różnie – w zależności od konkretnego przypadku. W niektórych sytuacjach obserwuje się powolne narastanie objawów, w tym wycofywanie się z życia społecznego i zubożenie życia emocjonalnego. W niektórych zaś przypadkach dochodzi do ujawniania się symptomów w sposób nagły, co od razu wzbudza niepokój bliskich i wymaga szybkiego kontaktu ze specjalistą. Chory może z dnia na dzień zacząć wypowiadać treści urojeniowe i mieć problemy z codziennym funkcjonowaniem.

Czy schizofrenia niszczy mózg?

Badania neuroobrazowe dowodzą, że w przebiegu schizofrenii obserwuje się zmiany strukturalne w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, jednak ciągle nie ma pewności, czy zmiany te są bezpośrednio związane z patologią choroby. W badaniach obrazowych widoczne są takie nieprawidłowości jak:

  • powiększenie komór bocznych i komory III mózgu,
  • zmniejszenie objętości mózgu, w tym istoty szarej,
  • zmniejszenie hipokampu i jądra migdałowatego.

>> Sprawdź: Kryptopiroluria – choroba, która nie istnieje

Z czym można pomylić schizofrenię?

Schizofrenia wymaga różnicowania z takimi stanami psychiatrycznymi jak:

  • zaburzenia schizotypowe,
  • uporczywe zaburzenia urojeniowe,
  • zaburzenia schizoafektywne,
  • reakcjami związanymi z odstawieniem alkoholu,
  • zatrucie substancjami aktywnymi.

    Należy podkreślić, że rozpoznanie schizofrenii powinno być stawiane przez doświadczonego psychiatrę.

Bibliografia

  1. A. Kępińskim, Schizofrenia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003,
  2. A. Bilikiewicz i inni, Psychiatria, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2002,
  3. P. Gałecki, A. Szulc, Psychiatria, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.

Niskie ciśnienie: objawy, przyczyny. Czym grozi i kiedy wymaga leczenia?

Sara Aszkiełowicz
-
0
Niskie ciśnienie: objawy, przyczyny. Czym grozi i kiedy wymaga leczenia?

Masz zawroty głowy, odczuwasz osłabienie, a Twoje ciśnienie krwi regularnie jest poniżej normy? Niskie ciśnienie, czyli hipotonia, choć często bagatelizowane, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, czym grozi niskie ciśnienie, jakie są jego przyczyny i objawy oraz kiedy warto zgłosić się po pomoc. Przeczytaj i zadbaj o swoje zdrowie.

Spis treści:

  1. Niskie ciśnienie, czyli jakie? Kiedy można mówić o hipotonii?
  2. Objawy niskiego ciśnienia
  3. Przyczyny niskiego ciśnienia: co może prowadzić do niedociśnienia?
  4. Czy da się wyleczyć niskie ciśnienie krwi?
  5. Niskie ciśnienie: jak podnieść ciśnienie krwi
  6. Niskie ciśnienie krwi: najczęstsze pytania
  7. Niskie ciśnienie: podsumowanie

Niskie ciśnienie, czyli jakie? Kiedy można mówić o hipotonii?

O niskim ciśnieniu krwi mówimy, gdy wartość skurczowa (górna) spada poniżej 90 mmHg, a rozkurczowa (dolna) poniżej 60 mmHg. Taki stan nazywany jest hipotonią. Choć wiele osób funkcjonuje z nieco niższym ciśnieniem bez dolegliwości, to u niektórych może ono powodować szereg uciążliwych objawów.

Hipotonia może być przewlekła lub występować epizodycznie, na przykład w wyniku odwodnienia, gwałtownego wstawania czy długotrwałego unieruchomienia.

>> Zobacz też: Hipotonia (niedociśnienie) – rodzaje, objawy, przyczyny, diagnostyka

Jakie niskie ciśnienie jest niebezpieczne?

Ciśnienie staje się niebezpieczne, gdy towarzyszą mu objawy niedotlenienia mózgu, takie jak utrata przytomności, zaburzenia widzenia czy trudności z koncentracją. Szczególnie niepokojące jest niskie ciśnienie rozkurczowe, poniżej 50 mmHg, ponieważ to ono odpowiada za przepływ krwi przez naczynia w czasie, gdy serce się nie kurczy. Gdy rozkurczowe ciśnienie spada zbyt mocno, może dojść do zapaści krążeniowej.

Objawy niskiego ciśnienia

Do najczęstszych objawów hipotonii należą:

Objawy te są wynikiem niedostatecznego ukrwienia narządów, w tym mózgu, co może prowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z urazami po upadku.

Badanie żelaza banerek

Niskie ciśnienie: kiedy wezwać pogotowie?

Pogotowie należy wezwać, gdy niskie ciśnienie powoduje:

  • utratę przytomności,
  • objawy zapaści krążeniowej,
  • ból w klatce piersiowej,
  • duszność,
  • objawy udaru (niedowład, bełkotliwa mowa, asymetria twarzy).
Morfologia banerek

Przyczyny niskiego ciśnienia: co może prowadzić do niedociśnienia?

Przyczyn (zarówno fizjologicznych, jak i patologicznych) niskiego ciśnienia może być wiele. Do najczęstszych należą:

W diagnostyce pomocne są badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, poziom żelaza, glukozy, witaminy B12 oraz ocena funkcji nerek, tarczycy czy nadnerczy.

Badanie witaminy B12 banerek

Czy da się wyleczyć niskie ciśnienie krwi?

Leczenie hipotonii zależy od jej przyczyny. Jeśli jest wtórna do innej choroby, najpierw trzeba leczyć schorzenie podstawowe. W wielu przypadkach możliwe jest opanowanie objawów i poprawa jakości życia. U części osób niskie ciśnienie ma charakter konstytucjonalny (wrodzony) i nie wymaga leczenia, o ile nie powoduje dolegliwości.

Niskie ciśnienie: jak podnieść ciśnienie krwi?

Sposoby na podniesienie ciśnienia zależą od sytuacji. W łagodnych przypadkach wystarczą zmiany stylu życia:

  • zwiększenie spożycia płynów,
  • unikanie gwałtownego wstawania,
  • umiarkowana aktywność fizyczna,
  • noszenie pończoch uciskowych,
  • dieta bogata w sól (jeśli nie ma przeciwwskazań).

W przypadkach cięższych, lekarz może zastosować farmakoterapię. Nie należy samodzielnie sięgać po leki bez konsultacji.

Niskie ciśnienie krwi: najczęstsze pytania

Jakie niskie ciśnienie jest niepokojące?

Gdy wartość skurczowa spada poniżej 90 mmHg i/lub rozkurczowa poniżej 60 mmHg, a pacjent ma objawy — to już sygnał alarmowy.

Czy od niskiego ciśnienia można dostać udaru?

Niskie ciśnienie a udar mózgu to rzadko omawiany, ale realny związek. Nagły spadek ciśnienia może zmniejszyć perfuzję mózgu, szczególnie u osób z miażdżycą, co może doprowadzić do niedokrwienia.

Przy jakim ciśnieniu jest zapaść?

Zapaść krążeniowa może wystąpić, gdy ciśnienie spada gwałtownie, np. < 70/40 mmHg, zwłaszcza przy współistniejących chorobach serca. Objawia się to nagłą utratą przytomności i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Badanie glukozy banerek

Niskie ciśnienie: podsumowanie

  • Hipotonia to ciśnienie krwi niższe niż 90/60 mmHg.
  • Niskie ciśnienie może być niebezpieczne, szczególnie jeśli towarzyszą mu objawy takie jak omdlenia, zawroty głowy czy osłabienie.
  • Najgroźniejsze powikłania to zapaść krążeniowa, utrata przytomności, a w niektórych przypadkach nawet udar.
  • Objawy niedociśnienia to m.in. mroczki przed oczami, zimne kończyny, przyspieszony puls i problemy z koncentracją.
  • Pogotowie należy wezwać, jeśli wystąpią objawy nagłe i poważne, jak omdlenie, duszność, silny ból w klatce piersiowej czy objawy neurologiczne.
  • Przyczyny niskiego ciśnienia są różnorodne — mogą być związane z odwodnieniem, chorobami serca, zaburzeniami hormonalnymi lub działaniem leków.
  • Leczenie zależy od przyczyny — czasem wystarczą zmiany w stylu życia, a czasem konieczna jest farmakoterapia.
  • Ciśnienie można podnieść, m.in. poprzez picie większej ilości wody, zwiększenie spożycia soli (jeśli nie ma przeciwwskazań), aktywność fizyczną i odpowiednią dietę.

Pamiętaj: jeśli zauważasz u siebie objawy niedociśnienia, nie zwlekaj z konsultacją lekarską. Warto działać profilaktycznie — zadbaj o zdrowie zanim pojawią się powikłania!

Bibliografia

  1. Gajewski, P., & Szmidt, J. (2020). Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna.
  2. Mayo Clinic. (2024). Low blood pressure (hypotension).
  3. Bogucki, J., & Komorowski, L. (2017). Niskie ciśnienie tętnicze krwi – diagnostyka, leczenie, powikłania. Pediatria i Medycyna Rodzinna

Zespół Joubert – objawy, przyczyny, diagnostyka i dziedziczenie choroby

Sara Aszkiełowicz
-
0
Zespół Joubert – objawy, przyczyny, diagnostyka i dziedziczenie choroby

Zespół Joubert to rzadka choroba genetyczna, która może prowadzić do poważnych problemów neurologicznych, rozwojowych i fizycznych. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest choroba Joubert, jakie są jej objawy, przyczyny i jak wygląda jej dziedziczenie. Wyjaśnimy również, w jaki sposób przebiega diagnostyka i jakie są rokowania dla pacjentów. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, na co zwrócić uwagę i jakie kroki podjąć w razie podejrzeń tej choroby u dziecka.

Spis treści:

  1. Zespół Joubert: czym jest?
  2. Zespół Joubert: objawy choroby
  3. Zespół Joubert: przyczyny
  4. Jak diagnozowany jest zespół Joubert?
  5. Postępowanie i leczenie w przypadku stwierdzenia zespołu Joubert
  6. Zespół Joubert: podsumowanie

Zespół Joubert: czym jest?

Zespół Joubert (ang. Joubert syndrome) to rzadka choroba dziedziczna, zaliczana do grupy tzw. ciliopatii, czyli schorzeń wynikających z nieprawidłowego działania rzęsek komórkowych. Rzęski pełnią w organizmie wiele kluczowych funkcji, a ich dysfunkcja może powodować zaburzenia w rozwoju różnych narządów – w tym mózgu, oczu, nerek i wątroby.

Głównym elementem diagnostycznym zespołu Joubert jest nieprawidłowość rozwoju móżdżku oraz pnia mózgu. W badaniu obrazowym, zwłaszcza w rezonansie magnetycznym, widoczny jest charakterystyczny obraz znany jako „objaw zęba trzonowego” (ang. molar tooth sign), który wynika z deformacji struktur mózgowych.

Neurologia – genetyczny panel diagnostyczny met. NGS (badanie z konsultacją) banerek

Jak często występuje zespół Joubert?

Zespół Joubert należy do chorób ultra-rzadkich. Według aktualnych danych statystycznych jego występowanie szacuje się na 1 przypadek na 80 000-100 000 urodzeń. W rzeczywistości liczba ta może być większa, ponieważ objawy bywają niespecyficzne, a rozpoznanie choroby wymaga zaawansowanej diagnostyki obrazowej i genetycznej, która nie zawsze jest dostępna.

>> Przeczytaj: Choroby rzadkie i ultrarzadkie

Zespół Joubert: objawy choroby

Objawy zespołu Joubert są różnorodne i zależą od stopnia nasilenia zmian w mózgu oraz ewentualnych wad współistniejących. Najczęściej obserwuje się:

  • opóźnienie rozwoju psychoruchowego (dziecko później siada, raczkuje, chodzi),
  • obniżone napięcie mięśniowe,
  • ataksję, czyli problemy z koordynacją i równowagą,
  • trudności z mową i komunikacją,
  • zaburzenia oddechowe – szczególnie w okresie noworodkowym,
  • oczopląs i inne zaburzenia wzroku,
  • zaburzenia słuchu,
  • problemy behawioralne, np. nadpobudliwość lub cechy spektrum autyzmu.

Część dzieci rozwija się stosunkowo dobrze, inne wymagają długotrwałej, intensywnej terapii i rehabilitacji.

Hipotonia i ataksja przy zespole Joubert

Hipotonia jest często pierwszym zauważalnym objawem choroby.

Dziecko może być „wiotkie”, mieć trudności z karmieniem, słabiej reagować na bodźce. Wraz z wiekiem dołączają się problemy z równowagą i koordynacją – objawy te określa się jako ataksję. Rehabilitacja ruchowa jest kluczowa i powinna rozpocząć się jak najwcześniej, aby wspomóc rozwój układu nerwowego.

Rozwój mózgu u chorych na zespół Joubert

W zespole Joubert dochodzi do nieprawidłowego rozwoju móżdżku (szczególnie jego środkowej części – tzw. robaka móżdżku) oraz pnia mózgu. Tylko rezonans magnetyczny mózgu pozwala na dokładne zobrazowanie zmian strukturalnych, takich jak poszerzenie wodociągu mózgu, zniekształcenie konarów móżdżku oraz wspomniany wcześniej „objaw mola”.

Jakie jeszcze wady wrodzone stwierdza się przy zespole Joubert?

Zespół Joubert często współwystępuje z innymi wadami rozwojowymi. Najczęściej są to:

  • wady nerek – w tym torbielowatość nerek, która może prowadzić do niewydolności,
  • wady wątroby – np. włóknienie wątroby,
  • nieprawidłowości w budowie siatkówki i nerwu wzrokowego,
  • dodatkowe palce (polidaktylia),
  • rozszczep podniebienia lub inne wady twarzoczaszki.

Ze względu na wielonarządowy charakter choroby, dzieci z zespołem Joubert powinny być pod opieką zespołu specjalistów: neurologa, okulisty, nefrologa, hepatologa i genetyka.

>> To może Cię zainteresować: Zespół (syndrom) Aperta. Przyczyny, objawy i diagnostyka choroby

Zespół Joubert: przyczyny

Choroba spowodowana jest mutacjami genetycznymi w genach kodujących białka odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie rzęsek. Do tej pory zidentyfikowano ponad 30 genów związanych z zespołem Joubert, m.in. AHI1, CEP290, TMEM67 czy CC2D2A.

Mutacje te prowadzą do upośledzenia rozwoju układu nerwowego oraz funkcjonowania innych narządów wewnętrznych. Ostateczny obraz kliniczny zależy od rodzaju i lokalizacji mutacji.

Zespół Joubert a dziedziczenie

Zespół Joubert dziedziczony jest najczęściej w sposób autosomalny recesywny. Oznacza to, że aby dziecko zachorowało, musi odziedziczyć wadliwy gen zarówno od matki, jak i ojca. Każde dziecko pary nosicieli ma 25% szans na urodzenie się z chorobą, 50% szans na bycie nosicielem i 25% szans na bycie zdrowym.

W rzadszych przypadkach możliwe jest dziedziczenie sprzężone z chromosomem X – dotyczy to głównie chłopców.

>> Zobacz: Zespół łamliwego chromosomu X (FRA X) – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Jak diagnozowany jest zespół Joubert?

Diagnostyka opiera się na połączeniu obserwacji klinicznych, badań obrazowych i testów genetycznych. Kluczowe etapy to:

  • Wywiad medyczny i ocena rozwoju dziecka.
  • Rezonans magnetyczny mózgowia – w celu potwierdzenia obecności charakterystycznych zmian.
  • Badania genetyczne – identyfikacja mutacji potwierdzających rozpoznanie.
  • Konsultacje specjalistyczne – ocena funkcji nerek, wątroby, wzroku i słuchu.

Wczesne rozpoznanie ma istotne znaczenie dla rokowania i planowania terapii.

Postępowanie i leczenie w przypadku stwierdzenia zespołu Joubert

Nie ma obecnie leczenia przyczynowego zespołu Joubert. Terapia opiera się na leczeniu objawowym i wsparciu rozwoju. W zależności od objawów, wdraża się:

  • intensywną rehabilitację ruchową,
  • terapię logopedyczną,
  • zajęcia integracji sensorycznej,
  • wsparcie psychologiczne i pedagogiczne,
  • leczenie nefrologiczne lub hepatologiczne, jeśli występują wady tych narządów.

Wczesne i kompleksowe wsparcie znacząco poprawia jakość życia dzieci i ich rodzin.

>> To może Cię zainteresować: Czy warto poznać swoje geny? Znaczenie badań genetycznych w diagnostyce i leczeniu chorób

Zespól Joubert: długość życia i rokowanie

Zespół Joubert długość życia może mieć bardzo zróżnicowaną. U osób z łagodniejszym przebiegiem i bez poważnych wad narządowych możliwe jest osiągnięcie dorosłości przy stosunkowo dobrej jakości życia. Jednak obecność ciężkich wad wrodzonych, zwłaszcza nerek i wątroby, może skrócić długość życia i pogorszyć rokowanie.

Zespół Joubert: podsumowanie

Zespół Joubert to poważna, ale rzadko występująca choroba genetyczna, która wpływa na rozwój mózgu i innych narządów. Objawia się głównie hipotonią, opóźnieniem rozwoju oraz zaburzeniami równowagi i mowy. Choć nie ma leczenia przyczynowego, odpowiednia opieka i wczesna diagnostyka mogą znacznie poprawić funkcjonowanie dziecka. Jeśli zauważasz niepokojące objawy – skonsultuj się z pediatrą, neurologiem lub genetykiem. Wczesna interwencja daje największe szanse na lepsze życie.

Bibliografia

  1. Spahiu L, Behluli E, Grajçevci-Uka V, Liehr T, Temaj G. Joubert syndrome: Molecular basis and treatment. J Mother Child. 2023 
  2. Alenizi A, Hundallah K. Joubert Syndrome. Neurosciences (Riyadh). 2019 
  3. Paprocka J, Jamroz E. Joubert syndrome and related disorders. Neurol Neurochir Pol. 2012

Powiększone migdałki – objawy, przyczyny u dorosłych i dzieci, leczenie

Damian Matusiak
-
0
Powiększone migdałki – objawy, przyczyny u dorosłych i dzieci, leczenie

Powiększone migdałki to problem często spotykany zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Trudności w przełykaniu, chrapanie, nawracające infekcje, pogorszenie słuchu, a nawet zaburzenia oddychania – głównie pod postacią obturacyjnego bezdechu sennego – mogą posiadać wspólny mianownik właśnie pod postacią przerostu migdałków.

Czytając poniższy tekst, nie tylko zdobędziesz podstawową wiedzę na temat samej choroby, lecz dowiesz się też, kiedy konieczna jest wizyta u lekarza i jakie badania warto wykonać.

Spis treści:

  1. Przyczyny powiększonych migdałków u dorosłych i dzieci
  2. Powiększone migdałki u dzieci – jak rozpoznać chorobę?
  3. Leczenie powiększonych migdałków
  4. Powiększone migdałki: jak zapobiegać chorobie?
  5. Powiększone migdałki – często zadawane pytania
  6. Powiększone migdałki: podsumowanie

Przyczyny powiększonych migdałków u dorosłych i dzieci

Powiększone migdałki u dorosłych najczęściej są skutkiem:

  • nawracających infekcji bakteryjnych (głównie o etiologii paciorkowcowej),
  • infekcji wirusowych (np. mononukleozy zakaźnej, adenowirusa),
  • przewlekłego zapalenia migdałków (związanego z częstymi zakażeniami w tej lokalizacji),
  • alergii (zarówno wziewnych jak i pokarmowych),
  • refluksu żołądkowo-przełykowego,
  • czynników genetycznych (większa skłonność do przerostu migdałków),
  • narażenia na dym tytoniowy i zanieczyszczenia powietrza (podrażnienie śluzówki),
  • nowotworów (rzadko, ale wymaga wykluczenia w przypadku utrzymującego się powiększenia).
UWAGA nr 1
O ile u dzieci dominują przyczyny zakaźne, u dorosłych zawsze należy pamiętać o nowotworach zwłaszcza, gdy obecne są czynniki ryzyka pod postacią palenia tytoniu i/lub regularnego spożywania alkoholu.
Badanie ASO – test ilościowy

Powiększone migdałki u dzieci – jak rozpoznać chorobę?

U dzieci migdałki są naturalnie większe niż u dorosłych, wynika to z faktu:

Jednak w miarę zwiększania się rozmiaru migdałków może wystąpić szereg objawów takich jak:

  • trudności w przełykaniu i niechęć do jedzenia,
  • chrapanie i bezdechy senne,
  • nawracające infekcje gardła, ucha środkowego,
  • mowa nosowa (przy przeroście migdałka gardłowego; brzmienie mowy „jak przy zatkanym nosie”),
  • przewlekłe zmęczenie i problemy z koncentracją,
  • oddychanie przez usta,
  • pogorszenie słuchu.
przerost midgalka gardlowego infografika

>> Przeczytaj też: Jak objawia się przerost migdałka gardłowego u dziecka?

UWAGA nr 2
Jeśli dziecko często oddycha przez usta, ma nawracające anginy lub infekcje uszu, nauczyciele lub inni opiekunowie zgłaszają, że trzeba mówić głośno, by dziecko usłyszało – warto skonsultować się z laryngologiem.
Badanie posiew z górnych dróg oddechowych rozszerzony banerek

Leczenie powiększonych migdałków

Sposób terapii zależy od przyczyny i nasilenia objawów – obejmuje zarówno metody zachowawcze, jak i chirurgiczne. Najczęstsze sposoby leczenia są następujące:

  • antybiotykoterapia celowana – w infekcjach bakteryjnych,
  • leki objawowe – przy infekcjach wirusowych,
UWAGA nr 3
Popularna substancja czynna przedstawiana jako lecz przeciwwirusowy – izoprynozyna – nie ma udowodnionego działania w skracaniu czasu objawów i redukcji odsetka powikłań w znacznej większości zakażeń wirusowych.
  • sterydy donosowe – głównie przy alergii,
  • tonsillektomia – usunięcie migdałków w przypadku przewlekłych infekcji lub bezdechów.
UWAGA nr 4
Decyzję o zabiegu podejmuje specjalista laryngolog po ocenie częstotliwości infekcji i wpływu na drożność dróg oddechowych.

>> Przeczytaj też: Dlaczego nie stosujemy antybiotyków na wirusy?

Jak leczyć powiększone migdałki u dorosłych?

U dorosłych leczenie często skupia się na:

  • farmakoterapii (antybiotyki, leki przeciwzapalne),
  • płukankach solnych i ziołowych (np. szałwia, rumianek),
  • unikaniu czynników drażniących (dym, alkohol, pikantne potrawy),
  • leczeniu refluksu (jeśli jest przyczyną podrażnienia),
  • usunięciu migdałków w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego.

Jak już wspomniano, niezwykle istotne jest wykluczenie nowotworu, zwłaszcza gdy powiększeniu towarzyszy utrata masy ciała lub owrzodzenia.

Przebieg leczenia powiększonych migdałków u dzieci

U dzieci stosuje się:

  • leczenie infekcji (antybiotyki, leki objawowe),
  • sterydoterapię donosową (przy alergicznym obrzęku),
  • adenotomię (usunięcie przerośniętego migdałka gardłowego), tonsillektomię (w przypadku nawracających angin) lub oba jednocześnie.
UWAGA nr 5
Zabieg usunięcia migdałków wykonuje się zwykle po 3. roku życia, jeśli dziecko ma: co najmniej 7 infekcji rocznie przez rok, co najmniej 5 infekcji rocznie przez 2 lata, bezdechy senne lub trudności w oddychaniu. Należy jednak pamiętać, że decyzja o zabiegu jest ustalana indywidualnie.

Czy można leczyć powiększone migdałki domowymi sposobami?

Tak, w łagodnych przypadkach pomocne są:

  • płukanki z soli fizjologicznej (redukują obrzęk),
  • napar z szałwii lub rumianku (działa przeciwzapalnie),
  • miód i propolis,
  • nawilżanie powietrza (zapobiega podrażnieniom),
  • odpoczynek i odpowiednie nawodnienie.
UWAGA nr 6
Domowe metody nie zastąpią leczenia infekcji bakteryjnej – jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 3-4 dni, konieczna jest konsultacja lekarska. Pamiętaj, że anginę paciorkowcową leczy się przede wszystkim, by zapobiec nerkowym i sercowym powikłaniom zakażenia.

Powiększone migdałki: jak zapobiegać chorobie?

Aby zmniejszyć ryzyko powiększenia migdałków:

  • unikaj kontaktu z chorymi (zwłaszcza w sezonie infekcyjnym),
  • dbaj o higienę jamy ustnej (regularne mycie zębów),
  • wzmocnij odporność (suplementacja witaminy D, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna),
  • unikaj dymu tytoniowego i zanieczyszczeń,
  • lecz alergie i refluks (jeśli są przyczyną problemów).

Powiększone migdałki – często zadawane pytania

O czym świadczą powiększone migdałki?

Powiększone migdałki u dzieci świadczą najczęściej o infekcji – bakteryjnej lub wirusowej – toczącej się w górnych drogach oddechowych. Mogą być również oznaką alergii.

Powiększone migdały u dorosłych mogą świadczyć o nowotworze, zwłaszcza jeśli pojawiają się również inne objawy, jak owrzodzenia czy utrata masy ciała.

Powiększone migdałki: podsumowanie

Zapamiętaj:

  • powiększone migdałki mogą wynikać z infekcji, alergii lub przewlekłego stanu zapalnego,
  • u dzieci często prowadzą do chrapania i bezdechów, wymagając konsultacji laryngologicznej,
  • leczenie obejmuje antybiotyki, postępowanie objawowe lub zabieg usunięcia migdałków w ciężkich przypadkach,
  • domowe sposoby (płukanki, miód, nawilżanie powietrza) mogą łagodzić objawy, ale nie zastąpią leczenia celowanego, jeśli jest wymagane,
  • jeśli cierpisz z powodu nawracających problemów z migdałkami lub obserwujesz niepokojące objawy u dziecka – umów się na wizytę do laryngologa; wczesna diagnoza pozwoli uniknąć powikłań.

Źródła

  1. Baugh RF, Archer SM, Mitchell RB, Rosenfeld RM, Amin R, Burns JJ, Darrow DH, Giordano T, Litman RS, Li KK, Mannix ME, Schwartz RH, Setzen G, Wald ER, Wall E, Sandberg G, Patel MM; American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery Foundation. Clinical practice guideline: tonsillectomy in children. Otolaryngol Head Neck Surg. 2011 Jan;144(1 Suppl):S1-30. doi: 10.1177/0194599810389949. PMID: 21493257.
    https://aao-hnsfjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1177/0194599810389949 (dostęp 16.04.2025 r.)
  2. Mitchell RB, Archer SM, Ishman SL, Rosenfeld RM, Coles S, Finestone SA, Friedman NR, Giordano T, Hildrew DM, Kim TW, Lloyd RM, Parikh SR, Shulman ST, Walner DL, Walsh SA, Nnacheta LC. Clinical Practice Guideline: Tonsillectomy in Children (Update). Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Feb;160(1_suppl):S1-S42. doi: 10.1177/0194599818801757. PMID: 30798778.
    https://aao-hnsfjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1177/0194599818801757 (dostęp 16.04.2025 r.)
  3. Psaltis AJ, Mackenzie BW, Cope EK, Ramakrishnan VR. Unraveling the role of the microbiome in chronic rhinosinusitis. J Allergy Clin Immunol. 2022 May;149(5):1513-1521. doi: 10.1016/j.jaci.2022.02.022. Epub 2022 Mar 14. PMID: 35300985; PMCID: PMC9354834.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9354834/ (dostęp 16.04.2025 r.)
  4. Guntinas-Lichius O, Geißler K, Mäkitie AA, Ronen O, Bradley PJ, Rinaldo A, Takes RP, Ferlito A. Treatment of recurrent acute tonsillitis-a systematic review and clinical practice recommendations. Front Surg. 2023 Oct 10;10:1221932. doi: 10.3389/fsurg.2023.1221932. PMID: 37881239; PMCID: PMC10597714.
    https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10597714/ (dostęp 16.04.2025 r.)

Czym są limfocyty: rola i funkcje w organizmie. Jaki poziom jest niepokojący?

Weronika Dobrewa
-
0
Czym są limfocyty: rola i funkcje w organizmie. Jaki poziom jest niepokojący?

Choć niewidoczne gołym okiem, są kluczowymi graczami w obronie naszego organizmu. Limfocyty – wyspecjalizowane komórki układu odpornościowego – codziennie chronią nas przed infekcjami, nowotworami i własnymi komórkami, które „zbuntowały się” przeciwko organizmowi.

To, ile limfocytów znajduje się w naszej krwi, może powiedzieć bardzo dużo o stanie zdrowia. Zarówno ich podwyższony, jak i obniżony poziom może być sygnałem ostrzegawczym, a niektóre ich typy, np. limfocyty atypowe, bywają mylnie kojarzone wyłącznie z poważnymi chorobami.

W tym artykule wyjaśniamy, czym są limfocyty, jakie pełnią funkcje, jakie są ich rodzaje i w jakich sytuacjach ich poziom powinien zwrócić naszą uwagę.

Spis treści:

  1. Limfocyty – czym są i za co odpowiadają?
  2. Gdzie powstają limfocyty i jakie są ich rodzaje?
  3. Limfocyty – wartości referencyjne i interpretacja wyników
  4. Limfocyty podwyższone – co mogą oznaczać?
  5. Limfocyty obniżone – kiedy się niepokoić?
  6. Limfocyty atypowe i reaktywne – co to znaczy?
  7. Limfocyty: rola i funkcje w organizmie – podsumowanie

Limfocyty – czym są i za co odpowiadają?

Limfocyty to jeden z podstawowych rodzajów leukocytów, czyli białych krwinek. Stanowią około 20–45% wszystkich leukocytów obecnych we krwi obwodowej dorosłego człowieka, choć ich liczba może zmieniać się w zależności od wieku, stanu zdrowia czy fazy choroby.

W przeciwieństwie do innych białych krwinek, które odpowiadają głównie za niespecyficzną (wrodzoną) odpowiedź immunologiczną, limfocyty są kluczowymi graczami odporności swoistej – czyli takiej, która jest „nauczona” i skierowana przeciwko konkretnemu antygenowi.

>> Sprawdź: Leukocyty w moczu – co oznaczają, jakie są normy i wskazania do badania?

Gdzie powstają limfocyty i jakie są ich rodzaje?

Produkcja limfocytów rozpoczyna się w szpiku kostnym, gdzie ze wspólnej komórki macierzystej rozwijają się w dwóch głównych kierunkach: limfocyty B i T. Część z nich pozostaje w szpiku, gdzie dojrzewa (limfocyty B), a część migruje do grasicy, by tam przejść dalszy proces selekcji i aktywacji (limfocyty T). Trzecią, nieco odmienną linię stanowią limfocyty NK (natural killer), które choć są częścią odporności wrodzonej, również mają limfocytarny charakter i pełnią funkcje cytotoksyczne.

Typy limfocytów i ich funkcje

Wyróżniamy trzy główne typy limfocytów:

  • Limfocyty B: odpowiedzialne za produkcję przeciwciał (immunoglobulin). Po rozpoznaniu obcego antygenu przekształcają się w komórki plazmatyczne i zaczynają produkcję przeciwciał.
  • Limfocyty T: dzielą się na kilka subpopulacji, m.in. pomocnicze (CD4+), cytotoksyczne (CD8+) i regulatorowe. Odpowiadają za bezpośrednie niszczenie zainfekowanych komórek i koordynowanie odpowiedzi immunologicznej w tym tłumienie reakcji autoagresji.
  • Limfocyty NK (natural killer): zdolne do szybkiego niszczenia komórek nowotworowych i zakażonych wirusami, bez potrzeby uprzedniej aktywacji.
Warto wiedzieć: Limfocyty T cytotoksyczne potrafią zabić pojedynczą komórkę zakażoną wirusem, nie uszkadzając przy tym zdrowych komórek dookoła.

>> Przeczytaj: Układ limfatyczny człowieka – budowa, funkcje, najczęstsze choroby

Limfocyty – wartości referencyjne i interpretacja wyników

Liczba limfocytów jest rutynowo oznaczana podczas morfologii krwi. Jej interpretacja może dostarczyć cennych informacji o stanie zdrowia i działaniu układu odpornościowego. Wartości mogą być podawane zarówno jako liczba bezwzględna (G/l), jak i procent całkowitej liczby leukocytów.

Jaki poziom limfocytów jest prawidłowy?

Prawidłowa liczba limfocytów we krwi obwodowej u dorosłych wynosi zazwyczaj:

  • 1,0–4,5 × 10⁹/l (G/l) – w wartościach bezwzględnych,
  • 20–45% – w wartościach procentowych względem ogólnej liczby leukocytów.

Warto pamiętać, że normy mogą nieco różnić się w zależności od laboratorium, wieku pacjenta oraz stanu fizjologicznego. U dzieci limfocyty mogą stanowić większy procent leukocytów, nawet powyżej 50%.

Morfologia banerek

Limfocyty podwyższone – co mogą oznaczać?

Zwiększona liczba limfocytów we krwi to limfocytoza. Wskazuje na aktywację układu odpornościowego w odpowiedzi na różnego rodzaju bodźce.

Przyczyny podwyższonego poziomu limfocytów

Do najczęstszych przyczyn limfocytozy zaliczamy:

Wzrost limfocytów może też być przemijający i wynikać np. ze stresu, intensywnego wysiłku fizycznego lub stosowania niektórych leków.

W przypadku podwyższenia poziomu limfocytów, warto rozważyć wykonanie dodatkowych badań, takich jak badanie stężenia białka C-reaktywnego (CRP). Wzrost poziomu CRP może wskazywać na aktywne stany zapalne w organizmie, co często towarzyszy podwyższonemu poziomowi limfocytów.

>> Przeczytaj też: Stan zapalny i rola leukocytów

Badanie CRP - (białko C-reaktywne) banerek

Limfocyty obniżone – kiedy się niepokoić?

Z kolei zmniejszona liczba limfocytów to limfopenia. Może oznaczać zaburzenia odporności i wymagać dalszej diagnostyki.

Co oznacza niski poziom limfocytów?

Do możliwych przyczyn limfocytopenii należą:

  • ciężkie infekcje bakteryjne lub wirusowe (np. grypa, HIV),
  • choroby autoimmunologiczne (np. toczeń rumieniowaty układowy),
  • nowotwory (np. chłoniaki, białaczki),
  • niedobory odporności (pierwotne i wtórne),
  • niedożywienie, niedobory białka,
  • leczenie immunosupresyjne, chemioterapia, radioterapia,

Spadek limfocytów poniżej normy zwiększa podatność na zakażenia i może osłabiać odpowiedź immunologiczną.

Warto pamiętać: Do przejściowego spadku liczby limfocytów może dojść również zaraz po przebytej infekcji, szczególnie wirusowej. Jest to zjawisko fizjologiczne, wynikające m.in. z przemieszczania się limfocytów do tkanek lub ich tymczasowego zużycia w walce z patogenem. W takich przypadkach wynik nie musi oznaczać patologii. Warto jednak powtórzyć morfologię po kilku tygodniach, aby upewnić się, że wartości wracają do normy.

Limfocyty atypowe i reaktywne – co to znaczy?

W morfologii lub rozmazie krwi mogą pojawić się informacje o obecności limfocytów atypowych lub reaktywnych, co może budzić niepokój pacjentów.

Czym są limfocyty atypowe?

Pojęcie „limfocytów atypowych” często budzi niepokój, jednak ich obecność nie musi oznaczać choroby nowotworowej. Limfocyty atypowe (zwane też reaktywnymi) to komórki, które uległy zmianom morfologicznym w odpowiedzi na silną stymulację immunologiczną – najczęściej infekcję wirusową. Charakteryzują się większym rozmiarem, nieregularnym kształtem jądra oraz szeroką cytoplazmą.

Ich pojawienie się w obrazie mikroskopowym to częsty obraz np. w mononukleozie zakaźnej, cytomegalii czy toksoplazmozie. Kluczem do właściwej interpretacji jest kontekst kliniczny oraz analiza pozostałych parametrów morfologii.

Limfocyty reaktywne

Limfocyty reaktywne to limfocyty, które uległy aktywacji w odpowiedzi na obecność antygenu. Zmieniają wtedy swój wygląd – mogą być większe, z obfitą cytoplazmą i widocznymi jąderkami. Ich obecność zwykle wskazuje na toczącą się infekcję i jest fizjologiczną reakcją organizmu.

>> To może Cię zainteresować: Chłoniak grudkowy – co to za choroba? Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Limfocyty: rola i funkcje w organizmie – podsumowanie

  • Limfocyty to kluczowe komórki układu odpornościowego.
  • Wyróżniamy limfocyty B, T i NK – każda grupa pełni inne funkcje.
  • Powstają w szpiku kostnym i dojrzewają w narządach limfatycznych.
  • Wartości referencyjne: 1,0–4,5 G/l i 20–45% leukocytów.
  • Podwyższona liczba limfocytów może wskazywać na infekcję, autoagresję lub nowotwór.
  • Obniżona liczba limfocytów zwiększa ryzyko infekcji i może świadczyć o zaburzeniach odporności.
  • Atypowe i reaktywne limfocyty często występują przy infekcjach wirusowych.

Limfocyty odgrywają kluczową rolę w obronie naszego organizmu przed patogenami. Zarówno ich nadmiar, jak i niedobór mogą świadczyć o nieprawidłowościach zdrowotnych, dlatego warto regularnie wykonywać morfologię krwi i analizować wyniki z lekarzem. Jeśli zauważyliśmy niepokojące objawy lub wyniki odbiegają od normy – nie zwlekajmy z konsultacją.

Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk

Bibliografia

  1. LeBien TW, Tedder TF. B lymphocytes: how they develop and function. Blood. 2008 Sep 1;112(5):1570-80. Fabbri M, Smart C, Pardi R. T lymphocytes. Int J Biochem Cell Biol. 2003 Jul;35(7):1004-8.
  2. Globerson A, Effros RB. Ageing of lymphocytes and lymphocytes in the aged. Immunol Today. 2000 Oct;21(10):515-21.
  3. Romagnani S. The role of lymphocytes in allergic disease. J Allergy Clin Immunol. 2000 Mar;105(3):399-408.
  4. MacIver NJ, Michalek RD, Rathmell JC. Metabolic regulation of T lymphocytes. Annu Rev Immunol. 2013;31:259-83.
  5. Freitas AA, Rocha B. Population biology of lymphocytes: the flight for survival. Annu Rev Immunol. 2000;18:83-111.

Układ moczowy człowieka: budowa i funkcje

Angelika Janowicz
-
0
Układ moczowy człowieka: budowa i funkcje

Układ moczowy człowieka składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Odpowiada m.in. za filtrację krwi, usuwanie toksyn oraz regulację gospodarki wodno-elektrolitowej. Jego prawidłowa praca warunkuje utrzymanie homeostazy oraz zapobiega gromadzeniu się szkodliwych substancji w organizmie. Poznaj anatomię i funkcje układu moczowego oraz najczęstsze choroby i metody ich rozpoznawania. 

Spis treści:

  1. Budowa układu moczowego człowieka
  2. Funkcje układu moczowego
  3. Najczęstsze choroby układu moczowego
  4. Układ moczowy człowieka – podsumowanie

Budowa układu moczowego człowieka

Na układ moczowy człowieka składają się z następujące elementy:

  • nerki,
  • moczowody,
  • pęcherz moczowy,
  • cewka moczowa.
Nerki i moczowody tworzą górne drogi moczowe, a pęcherz moczowy i cewka moczowa to dolne drogi moczowe.

Nerki to parzysty narząd. Są położone pozaotrzewnowo, na tylnej ścianie jamy brzusznej. Składają się z kory nerki i rdzenia nerki. Mają około 11 cm długości i 5 cm szerokości, a ważą około 150 g. Najmniejszą jednostką funkcjonalną nerki jest nefron, który odpowiada za filtrację osocza krwi i wytwarzanie moczu pierwotnego.

Moczowody to długie, cienkie przewody, które transportują mocz z nerek do pęcherza moczowego. Ich długość to nawet 28–34 cm. Leżą zaotrzewnowo, na mięśniu lędźwiowym większym.

Pęcherz moczowy jest elastycznym workiem mięśniowym, który magazynuje mocz do momentu jego wydalenia. Ma pojemność nawet do 700 ml. Potrzeba opróżnienia pojawia się przy wypełnieniu około 300 ml. Ściana pęcherza moczowego składa się z 3 warstw: błony śluzowej, błony mięśniowej, błony zewnętrznej.

Cewka moczowa to przewód wyprowadzający mocz na zewnątrz organizmu. Narząd ten różni się budową u kobiet i mężczyzn.

>> Przeczytaj także: Mocz – jak powstaje, kiedy zrobić badanie i jak się przygotować?

Kobiecy układ moczowy

U kobiet cewka moczowa jest krótka i szeroka – jej długość wynosi 3–5 cm, a średnica 5–7 mm. Rozpoczyna się ujściem wewnętrznym w pęcherzu moczowym, a kończy ujściem zewnętrznym w przedsionku pochwy. Jest prosta i przebiega niemal pionowo.

Narządy kobiecego układu moczowego są usytuowane w pobliżu narządów rodnych i odbytu, co może sprzyjać infekcjom dróg moczowych. Ponadto krótsza droga do pęcherza moczowego oznacza, że bakterie mogą szybciej się tam dostać i wywołać stan zapalny.

Kobiecy układ moczowy ma również słabszy aparat zwieraczowy cewki moczowej, który dodatkowo jest podatny na działanie czynników zewnętrznych, co może prowadzić do nietrzymania moczu. Do jego osłabienia dochodzi np. w następstwie porodów.

Męski układ moczowy

U mężczyzn cewka moczowa jest znacznie dłuższa niż u kobiet. Ma długość około 15–20 cm. Zaczyna się w ujściu pęcherza moczowego, a kończy na żołędzi prącia. Jej średnica nie jest jednakowa na całym przebiegu. Cewka moczowa u mężczyzn służy nie tylko do wydalania moczu, ale wyprowadza na zewnątrz również spermę.

Cewka moczowa u mężczyzn przechodzi przez gruczoł krokowy. W przypadku przerostu prostaty mogą pojawić się problemy z oddawaniem moczu. Natomiast ze względu na odmienną budowę anatomiczną zakażenia układu moczowego u panów występują znacznie rzadziej niż u kobiet.

Pakiet zakażenie układu moczowego (2 badania) banerek

Aparat zwieraczowy cewki moczowej u mężczyzn jest silniejszy niż u kobiet. Dodatkowo na zwiększenie oporu w ujściu pęcherza moczowego wpływa gruczoł krokowy.

Funkcje układu moczowego

Funkcje układu moczowego to:

  • filtracja krwi i usuwanie toksyn z organizmu wraz z moczem,
  • utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej,
  • produkcja hormonów (wydzielanie erytropoetyny przez nerki),
  • regulacja ciśnienia tętniczego krwi (wydzielanie reniny przez nerki),
  • przekształcanie witaminy D do formy aktywnej biologicznie (w nerkach).
W optymalnych warunkach mocz ostateczny jest produkowany przez nerki w ilości 0,5 ml/kg masy ciała na godzinę.

Najczęstsze choroby układu moczowego

Do najczęstszych chorób układu moczowego człowieka należą:

  1. Zakażenia układu moczowego (ZUM) – powodowane są przez bakterie, najczęściej Escherichia coli, które przedostają się do dróg moczowych. Objawy obejmują ból i pieczenie podczas oddawania moczu, częste oddawanie moczu, nagłe parcie na mocz, bóle podbrzusza. Infekcja może przebiegać również bezobjawowo.
  2. Kamica nerkowa – to schorzenie polegające na powstawaniu złogów mineralnych (kamieni) w nerkach, które mogą blokować odpływ moczu. Objawy to silne bóle w okolicy lędźwiowej, nudności, wymioty i obecność krwi w moczu.
  3. Przewlekła choroba nerek – to postępujące uszkodzenie nerek, prowadzące do zaburzeń filtracji krwi i gromadzenia toksyn w organizmie. Może być wynikiem m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego czy chorób autoimmunologicznych. Początkowo nie powoduje żadnych objawów, ale wraz z postępem choroby pojawiają się m.in. obrzęki, osłabienie, wzrost ciśnienia krwi, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, zaburzenia pracy innych narządów.
  4. Nowotwory układu moczowego – m.in. rak nerki, rak pęcherza moczowego.
Pakiet nerkowy (7 badań) banerek
Anatomia i funkcjonowanie układu moczowego mogą być zaburzone przez wady wrodzone układu moczowego, które powstają na skutek różnego rodzaju mutacji genowych. Zalicza się do nich m.in. nerkę pojedynczą, nerkę podwojoną, nerkę podkowiastą, obecność zastawki w cewce moczowej, moczowody dodatkowe, niewykształcenie się pęcherza moczowego.

W diagnostyce chorób układu moczowego zastosowanie mają m.in.:

>> Zobacz także: Laboratoryjne badania nerek

Układ moczowy człowieka – podsumowanie

  • Układ moczowy człowieka składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej.
  • Cewka moczowa kobiet jest krótsza niż mężczyzn, co sprzyja zakażeniom układu moczowego.
  • Głównymi funkcjami układu moczowego są: filtracja krwi i usuwanie toksyn z organizmu oraz utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
  • Funkcjonowanie układu moczowego można ocenić m.in. poprzez badanie ogólne moczu oraz badania laboratoryjne z krwi (m.in. poziom sodu, potasu, mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego i białka całkowitego).

Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski

Bibliografia

  1. W. Sylwanowicz, A. Michajlik, W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka. Podręcznik dla średnich szkół medycznych, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL
  2. A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka. Repetytorium, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa, 2014
  3. M. Walentowicz i in., Wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii układu moczowego, Journal of Clinical Healthcare 3/2017
  4. C.R. Chapple i in., Urodynamika. To proste, Edra Urban & Partner, Wrocław 2019
  5. L. Borodulin-Nadzieja, Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów licencjatów medycznych, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005

Żółć w żołądku: co oznacza i czy jest groźna? Objawy, przyczyny i leczenie nadmiaru żółci w żołądku

Kacper Staniszewski
-
0
Żółć w żołądku: co oznacza i czy jest groźna? Objawy, przyczyny i leczenie nadmiaru żółci w żołądku

Żółć to wydzielina produkowana przez wątrobę, która odgrywa kluczową rolę w procesie trawienia, szczególnie tłuszczów. Zwykle jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym, a następnie wydzielana do dwunastnicy, gdzie pomaga w emulgowaniu tłuszczów pokarmowych, ułatwiając ich trawienie i wchłanianie. Jednak w pewnych okolicznościach żółć może przedostać się do żołądka, co prowadzi do zjawiska nazywanego refluksem dwunastniczo-żołądkowym. Taki stan może prowadzić do licznych objawów wpływających na komfort życia pacjenta. W tym artykule przyjrzymy się przyczynom, objawom oraz możliwościom leczenia nadmiaru żółci w żołądku, a także zbadamy, czy ten stan stanowi zagrożenie dla zdrowia.

Spis treści:

  1. Co oznacza żółć w żołądku?
  2. Przyczyny pojawienia się żółci w żołądku
  3. Jakie są objawy żółci w żołądku?
  4. Jak leczyć nadmiar żółci w żołądku?
  5. Żółć w żołądku – najczęściej zadawane pytania
  6. Żółć w żołądku – podsumowanie

Co oznacza żółć w żołądku?

Żółć w żołądku to stan, w którym płyn trawienny produkowany przez wątrobę i magazynowany w pęcherzyku żółciowym przedostaje się nie do jelita cienkiego – jak powinien – lecz do żołądka. Zjawisko to, określane jako refluks dwunastniczo-żołądkowy, wynika z zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. W prawidłowych warunkach żółć wspomaga trawienie tłuszczów w dwunastnicy, jednak gdy dochodzi do cofania jej zawartości, może dojść do podrażnienia błony śluzowej żołądka. W wyniku tego rozwija się tzw. refluksowe zapalenie błony śluzowej, które objawia się m.in. bólem, zgagą czy nudnościami. W cięższych przypadkach zawartość może przemieszczać się dalej – do przełyku – nasilając dolegliwości typowe dla refluksu żołądkowo-przełykowego.

Przyczyny pojawienia się żółci w żołądku

Do najczęstszych przyczyn należą:

  • choroby pęcherzyka żółciowego takie jak kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego czy zaburzenia motoryki dróg żółciowych (np. dyskineza pęcherzyka żółciowego),
  • zaburzenia motoryki żołądka takie jak opóźnione opróżnianie,
  • chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia) – po jego usunięciu proces wydzielania i przepływu żółci ulega zmianie,
  • operacje bariatryczne – zmiany w anatomii żołądka po operacjach bariatrycznych, takich jak rękawowa resekcja żołądka czy bypass żołądkowy, mogą zaburzać prawidłowy przepływ żółci, prowadząc do jej cofania się do żołądka,
  • choroby przewodu pokarmowego takie jak wrzody żołądka, zapalenie żołądka, a także refluks żołądkowo-przełykowy,
  • nadciśnienie wrotne – zwiększone ciśnienie w żyle wrotnej wpływa bezpośrednio na ciśnienie w przewodach żółciowych,
  • zaburzenia w funkcjonowaniu dwunastnicy, takie jak zapalenie, wrzody czy dysfunkcja zwieracza Oddiego.
Pakiet ocena ryzyka cukrzycy (4 badania)_mobile baner na kategorię

Infekcja Helicobacter pylori nie jest bezpośrednią przyczyną refluksu dwunastniczo-żołądkowego, jednak może przyczynić się do rozwoju tego schorzenia. Bakteria ta powoduje zapalenie błony śluzowej żołądka, co osłabia jego mechanizmy ochronne i może sprzyjać cofaniu się żółci z dwunastnicy. Ponadto, H. pylori wpływa na perystaltykę przewodu pokarmowego oraz funkcjonowanie zwieracza odźwiernika, co może nasilać objawy refluksu.

Helicobacter_pylori_w_kale metoda automatyczna banerek

Jakie są objawy żółci w żołądku?

Objawy refluksu żółciowego mogą być bardzo zróżnicowane i obejmować:

  • ból w górnej części brzucha często pojawiający się po spożyciu tłustych posiłków,
  • uczucie pełności w nadbrzuszu,
  • zgagę,
  • nudności i wymioty,
  • zaburzenia trawienia,takie jak wzdęcia czy zmiany w rytmie wypróżnień,
  • kaszel i chrypkę – zwłaszcza w nocy – wynikające z podrażnienia krtani.

Jak leczyć nadmiar żółci w żołądku?

Leczenie refluksu dwunastniczo-żoładkowego koncentruje się na zmniejszeniu objawów, ochronie błony śluzowej żołądka oraz zapobieganiu dalszym komplikacjom. Zwykle stosuje się:

  • leki zobojętniające kwas w żołądku,
  • inhibitory pompy protonowej (IPP) zmniejszające bezpośrednio produkcję kwasu w żołądku, przez co łagodzą podrażnienie żołądka,
  • leki rozkurczowe i przeciwwymiotne – w przypadku nasilonych objawów,
  • zmiana diety i stylu życia – pacjentom zaleca się unikanie tłustych, ciężkostrawnych potraw, alkoholu, kofeiny i napojów gazowanych,
  • chirurgiczne leczenie refluksu – w rzadkich przypadkach, kiedy leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatów, może być konieczna operacja, która ma na celu poprawę przepływu żółci i zapobieżenie jej cofaniu się do żołądka.

Ważne jest również, aby nie kłaść się bezpośrednio po jedzeniu i unikać nadwagi.

Żółć w żołądku – najczęściej zadawane pytania

Problem refluksu żółciowego wciąż budzi wiele pytań zarówno wśród pacjentów, jak i osób szukających przyczyn swoich dolegliwości trawiennych. Choć nie jest to schorzenie powszechnie omawiane, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli zostanie zbagatelizowane. Poniżej odpowiadamy na najczęstsze pytania dotyczące obecności żółci w żołądku, by rozwiać wątpliwości i pomóc w podjęciu właściwych kroków diagnostycznych i terapeutycznych.

Czy żółć w żołądku jest groźna?

Choć refluks żółciowy nie jest zazwyczaj stanem bezpośrednio zagrażającym życiu, jego przewlekła obecność może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Przewlekły refluks żółciowy może uszkadzać błonę śluzową żołądka i przełyku, co sprzyja rozwojowi zapalenia żołądka, wrzodów oraz blizn. Długotrwałe podrażnienie błony śluzowej zwiększa także ryzyko rozwoju nowotworów, w tym raka przełyku, raka żołądka.

Jak pozbyć się żółci z żołądka?

Pozbycie się żółci z żołądka obejmuje przede wszystkim leczenie przyczyn refluksu. Istotna jest zmiana stylu życia, diety oraz stosowanie odpowiednich leków. Ponadto, w przypadkach zaawansowanej choroby, leczenie chirurgiczne może pomóc w poprawie funkcjonowania układu trawiennego.

Co pić na żółć w żołądku?

Picie naparów z ziół takich jak mięta pieprzowa, rumianek czy imbir może pomóc w złagodzeniu objawów związanych z refluksem żółciowym. Należy jednak unikać napojów gazowanych, kawy i alkoholu, które mogą zaostrzać dolegliwości.

Jakie są przyczyny wyrzutu żółci do żołądka?

Do najczęstszych przyczyn wyrzutu żółci do żołądka należą choroby pęcherzyka żółciowego, zaburzenia w funkcjonowaniu zwieracza odźwiernika, interwencje chirurgiczne w obrębie żołądka i pęcherzyka żółciowego oraz przewlekłe zapalenie żołądka i dwunastnicy.

Jak odblokować zastój żółci?

Aby odblokować zastój żółci, należy zidentyfikować przyczynę problemu. Leczenie może obejmować stosowanie leków wspomagających wydzielanie żółci oraz rozkurczających drogi żółciowe, zmiany w diecie, a także w przypadkach kamicy żółciowej lub innych schorzeń, interwencję chirurgiczną, taką jak usunięcie pęcherzyka żółciowego. W niektórych przypadkach stosuje się również preparaty wspomagające funkcjonowanie dróg żółciowych. Ważna jest konsultacja z lekarzem, który dobierze odpowiednią metodę leczenia.

Żółć w żołądku – podsumowanie

Obecność żółci w żołądku to stan, który nie powinien być bagatelizowany – choć początkowo może wydawać się jedynie uciążliwą dolegliwością, w dłuższej perspektywie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Kluczowa jest prawidłowa diagnoza oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia – zarówno farmakologicznego, jak i dietetycznego. W przypadku braku poprawy konieczna może być interwencja chirurgiczna. Szybkie rozpoznanie i działanie mogą zapobiec dalszym powikłaniom i znacząco poprawić jakość życia pacjenta.

Najważniejsze informacje w skrócie:

  • Refluks żółciowy różni się od refluksu żołądkowo-przełykowego – nie wynika z nadmiaru kwasu, lecz z cofania się zasadowej żółci.
  • Nieleczony może prowadzić do zmian zapalnych i przednowotworowych w przełyku i żołądku.
  • Szczególnie narażeni są pacjenci po cholecystektomii oraz operacjach bariatrycznych.
  • Zmiana stylu życia (np. unikanie tłustych potraw, spanie z uniesioną głową) ma istotne znaczenie terapeutyczne.
  • Diagnostyka powinna być prowadzona przez gastrologa – nie wszystkie objawy są jednoznaczne.

Bibliografia

  1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bile-reflux/symptoms-causes/syc-20370115
  2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/321083#outlook
  3. Sifrim D. Management of bile reflux. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2013 Mar;9(3):179-80.
  4. McCabe ME 4th, Dilly CK. New Causes for the Old Problem of Bile Reflux Gastritis. Clin Gastroenterol Hepatol. 2018 Sep;16(9):1389-1392.
  5. Zhao, A., Wang, S., Chen, W. et al. Increased levels of conjugated bile acids are associated with human bile reflux gastritis. Sci Rep 10, 11601 (2020).
  6. Sasaki CT, Hajek M, Doukas SG, Vageli DP. The role of bile reflux and its related NF-κB activated pathway in progression of hypopharyngeal squamous cell cancer. Oral Oncol. 2020 Jun;105:104668.

Czym jest wstrząs kardiogenny i jakie daje objawy? Pierwsza pomoc i leczenie

Katarzyna Ciepłucha
-
0
Czym jest wstrząs kardiogenny i jakie daje objawy? Pierwsza pomoc i leczenie

Wstrząs kardiogenny to stan bezpośrednio zagrażający życiu, będący konsekwencją nagłej niewydolności serca. Dowiedz się, jakie są jego przyczyny, charakterystyczne objawy, jak przebiega udzielanie pierwszej pomocy, a także jakie są dostępne metody leczenia i szanse na powrót do zdrowia. Wiedza na temat tego groźnego stanu może mieć decydujące znaczenie w sytuacji nagłego zagrożenia życia.

Spis treści:

  1. Wstrząs kardiogenny: co to za stan?
  2. Wstrząs kardiogenny: przyczyny
  3. Objawy wstrząsu kardiogennego
  4. Wstrząs kardiogenny: pierwsza pomoc
  5. Diagnoza wstrząsu kardiogennego
  6. Leczenie wstrząsu kardiogennego: jak przebiega?
  7. Wstrząs kardiogenny: odpowiedzi na częste pytania

Wstrząs kardiogenny: co to za stan?

Wstrząs kardiogenny to ciężka postać wstrząsu, w której dochodzi do niedostatecznego przepływu krwi przez narządy z powodu upośledzenia pracy serca. Serce nie jest w stanie pompować odpowiedniej ilości krwi, co prowadzi do hipoperfuzji – niedokrwienia tkanek. Skutkiem tego może być uszkodzenie mózgu, nerek, wątroby, a także samego mięśnia sercowego, który w warunkach niedotlenienia traci jeszcze bardziej swoją wydolność.

Ten stan najczęściej towarzyszy ostrym zespołom wieńcowym, szczególnie rozległemu zawałowi mięśnia sercowego. Wstrząs kardiogenny może jednak wystąpić również na tle ciężkich zaburzeń rytmu serca, kardiomiopatii lub poważnych wad zastawek. To jedna z najgroźniejszych postaci wstrząsu, wymagająca szybkiego rozpoznania i leczenia w warunkach szpitalnych.

>> Przeczytaj również: Choroba wieńcowa (choroba niedokrwienna serca) – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Wstrząs kardiogenny: przyczyny

Do najczęstszych przyczyn wstrząsu kardiogennego należą:

  • Ostry zawał serca, szczególnie obejmujący przednią ścianę lewej komory,
  • Mechaniczne powikłania zawału: pęknięcie przegrody międzykomorowej, ostra niedomykalność mitralna, tamponada serca,
  • Zapalenie mięśnia sercowego (miokarditis),
  • Kardiomiopatie rozstrzeniowe i przerostowe,
  • Bradyarytmie i tachyarytmie (migotanie komór, częstoskurcz komorowy),
  • Zaostrzenie przewlekłej niewydolności serca,
  • Zatorowość płucna lub rozwarstwienie aorty.

Na zwiększone ryzyko zachorowania narażone są osoby w podeszłym wieku, z wieloletnim nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek oraz ci, którzy przebyli wcześniej zawał serca. U tych pacjentów serce może być mniej odporne na dodatkowy stres krążeniowy.

Objawy wstrząsu kardiogennego

Objawy wstrząsu kardiogennego są wynikiem niedostatecznego zaopatrzenia tkanek w tlen oraz zalegania krwi w krążeniu płucnym i systemowym. Do najczęstszych należą:

  • hipotensja (ciśnienie skurczowe <90 mmhg),
  • bladość, chłodna i wilgotna skóra,
  • tachykardia,
  • duszność i tachypnoe, możliwa sinica,
  • zmniejszona diureza,
  • zaburzenia świadomości, dezorientacja,
  • uczucie lęku, zimne poty.

Objawy często pojawiają się nagle i narastają w krótkim czasie. Jeśli stan nie zostanie szybko rozpoznany i odpowiednio leczony, może dojść do zatrzymania krążenia. U niektórych chorych pierwszym objawem może być silny ból w klatce piersiowej, podobny do tego w zawale.

Wstrząs kardiogenny: pierwsza pomoc

W przypadku podejrzenia wstrząsu kardiogennego należy działać natychmiast:

  1. Wezwij pomoc medyczną – numer 112 lub 999.
  2. Ułóż osobę poszkodowaną na plecach, lekko unieś nogi (o ile nie ma duszności).
  3. Zapewnij dostęp świeżego powietrza, rozluźnij ubranie przy szyi.
  4. Nie podawaj poszkodowanemu jedzenia ani picia.
  5. Sprawdzaj oddech i tętno – w razie zatrzymania krążenia rozpocznij RKO.

Nie próbuj transportować chorego samodzielnie – jego stan może się gwałtownie pogorszyć. Każda minuta zwłoki zwiększa ryzyko trwałych powikłań lub zgonu.

Pamiętaj:

W przypadku podejrzenia wstrząsu kardiogennego natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 999 – każda minuta może zdecydować o życiu chorego.

Diagnoza wstrząsu kardiogennego

Rozpoznanie wstrząsu kardiogennego opiera się na analizie objawów klinicznych oraz wynikach badań dodatkowych:

  • EKG (zmiany zawałowe, zaburzenia rytmu),
  • Echokardiografia (kurczliwość mięśnia sercowego, obecność powikłań mechanicznych),
  • Badania laboratoryjne (troponina, NT-proBNP, mleczany, gazometria),
  • Cewnikowanie serca (pomiar ciśnień i rzutu serca).

>> Zobacz również: Peptyd natriuretyczny typu B – czym jest? Kiedy go oznaczać?

Leczenie wstrząsu kardiogennego: jak przebiega?

Postępowanie lecznicze powinno być wieloetapowe i dostosowane do indywidualnego stanu pacjenta:

  • Stabilizacja oddechowa: tlenoterapia, niekiedy intubacja i wentylacja mechaniczna,
  • Leki poprawiające kurczliwość serca (dobutamina, noradrenalina),
  • Leczenie przyczyny: angioplastyka wieńcowa, leczenie zaburzeń rytmu, operacje kardiochirurgiczne,
  • Monitorowanie hemodynamiczne i bilans płynów,
  • W przypadku oporności – zastosowanie wspomagania mechanicznego (IABP, ECMO).

W leczeniu kluczowe znaczenie ma czas – im szybciej pacjent trafi do ośrodka wysokospecjalistycznego, tym większa szansa na przeżycie.

Wstrząs kardiogenny: rokowanie

Mimo postępów w medycynie, rokowanie w wstrząsie kardiogennym nadal pozostaje poważne. Śmiertelność w ostrym etapie wynosi 40–50%. Wskaźniki przeżycia poprawiają się, gdy leczenie jest szybkie, skoordynowane i obejmuje interwencje kardiologiczne. Dalsza rekonwalescencja i rehabilitacja mają ogromne znaczenie dla jakości życia pacjenta.

>> To może Cię zainteresować: Wystandaryzowany ekstrakt z pomidorów w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych

Wstrząs kardiogenny: odpowiedzi na częste pytania

Co zrobić w przypadku wstrząsu kardiogennego?

Najważniejsze to natychmiast wezwać pomoc medyczną. Następnie należy zapewnić pacjentowi komfort – ułożyć go w bezpiecznej pozycji, monitorować funkcje życiowe i zachować spokój. Nie podawaj leków doustnych, nie zostawiaj chorego samego, nie próbuj przemieszczać go własnym środkiem transportu. Szybkość reakcji może uratować życie.

Jak długo trwa rekonwalescencja po wstrząsie kardiogennym?

Czas powrotu do zdrowia zależy od wielu czynników, m.in. wieku pacjenta, przyczyny wstrząsu, rozległości uszkodzenia serca oraz obecności chorób współistniejących. Zwykle rekonwalescencja trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Obejmuje opiekę kardiologiczną, rehabilitację, zmianę stylu życia oraz leczenie farmakologiczne.

Wstrząs kardiogenny to jeden z najpoważniejszych stanów nagłych w kardiologii. Jego wczesne rozpoznanie i leczenie w odpowiednio wyposażonym ośrodku ratują życie i minimalizują ryzyko trwałych powikłań. Jeśli zauważysz objawy takie jak duszność, bladość skóry, osłabienie i gwałtowny spadek ciśnienia, nie czekaj – zadzwoń po pomoc. Regularne badania serca i kontrola czynników ryzyka (np. nadciśnienie, cholesterol, cukrzyca) pozwalają zmniejszyć ryzyko rozwoju tego niebezpiecznego stanu.

Bibliografia

  1. Interna – Mały Podręcznik, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, 2022, rozdział: Wstrząs -> Wstrząs Kardiogenny, Autorzy: Miłosz Jankowski
  2. UpToDate – Clinical manifestations and diagnosis of cardiogenic shock in acute myocardial infarction. Autorzy: Alex Reyentovich, MD; Holger Thiele, MD, FESC.
  3. UpToDate – Treatment and prognosis of cardiogenic shock complicating acute myocardial infarction. Autorzy: Alex Reyentovich, MD; Holger Thiele, MD, FESC.

Afazja u dzieci: objawy, przyczyny, rodzaje afazji dziecięcej

Katarzyna Koc
-
0
Afazja u dzieci: objawy, przyczyny, rodzaje afazji dziecięcej

Mowa i znajomość języka stanowią dwa nieodzowne elementy prawidłowego funkcjonowania człowieka w jego najbliższym otoczeniu. Ich wykształcenie wpływa na właściwy rozwój emocjonalny, społeczny czy poznawczy u ludzi. Nie zawsze procesy te przebiegają płynnie, bez jakichkolwiek zakłóceń. Co robić w chwili, gdy zaobserwujemy u naszego dziecka problemy edukacyjne, trudności w doborze słów, pogłębienie bariery w komunikacji z najbliższym otoczeniem lub wycofanie się dotychczasowych funkcji językowych, które dziecko wcześniej rozwinęło?

Spis treści:

  1. Co to jest afazja u dzieci?
  2. Rodzaje afazji dziecięcej
  3. Jakie są objawy afazji u dziecka?
  4. Przyczyny afazji dziecięcej
  5. Jak zdiagnozować afazję u dziecka?
  6. Leczenie afazji dziecięcej
  7. Afazja u dzieci – podsumowanie

Co to jest afazja u dzieci?

Afazją językową nazywamy specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka powstałe w wyniku uszkodzenia struktur mózgowia lub mikrourazów o niejednoznacznym mechanizmie. Zmiany te lokalizowane są głównie w obrębie lewego płata skroniowego.

>> Warto przeczytać: Mózg – budowa, funkcje, działanie ludzkiego mózgu

Afazja stanowi częściową lub całkowitą niemożność rozumienia i mówienia, jak również utrudnienia w zakresie czytania czy pisania. Postępujący proces niezdiagnozowanej i nieleczonej afazji rozwojowej może z czasem doprowadzić do niepełnosprawności z powodu izolacji i utraty ról odgrywanych w społeczeństwie.

Afazja jako termin została wprowadzona w 1864 roku przez Armanda Trousseau. W 1917 roku afazja rozwojowa została wydzielona z grupy zaburzeń rozwojowych mowy. W polskim nazewnictwie funkcjonuje wiele terminów opisujących tę dysfunkcję. Są to m. in.:

  • niedokształcenie mowy o typie afazji;
  • niedokształcenie mowy pochodzenia korowego;
  • dysfazja;
  • alalia;
  • niedorozwój mowy;
  • SLI (Specific Language Impairment), czyli specyficzne zaburzenia językowe.

Rodzaje afazji dziecięcej

Istnieje kilka typów zaburzeń mowy o typie afazji:

  1. Ekspresyjny (ruchowy, motoryczny) – polega on na rozumieniu mowy przez dziecko, ale bez możliwości mówienia lub słabym rozwoju mowy własnej
  2. Percepcyjny (sensoryczny) – mowa dziecka jest niewyraźna, niepoprawna gramatycznie, a rozumienie mowy otoczenia odbywa się w ograniczonym zakresie
  3. Mieszany (motoryczno-sensoryczny).

W populacji dziecięcej wyróżnia się różne jej określenia, m. in. dziecięcą afazję nabytą, dziecięcą afazję rozwojową, czyli wrodzoną (dysfazję).

W przypadku afazji wrodzonej zaburzenia rozwoju mowy rozpoznawane są głównie po ukończonym 12. miesiącu życia dziecka.

Afazja nabyta rozpoznawana jest najwcześniej w 2. roku życia. To w tym okresie dziecko zaczyna tworzyć własne wyrażenia i rozumieć wypowiedzi otoczenia.

Jakie są objawy afazji u dziecka?

Afazja często występuje jako zespół wielu trudności w rozumieniu i tworzeniu słów przez dziecko.

Objawy afazji to m. in.:

  • trudności w nauce nowych słów, zapamiętywaniu ich znaczenia;
  • trudności w powtarzaniu czyichś wypowiedzi i zdań;
  • nieprawidłowości w zakresie praksji, parafazje głoskowe (opuszczanie i przestawianie głosek, zamiany głosek), parafazje słowne (wtrącanie błędnych słów w wypowiedzi), agramatyzmy (wykorzystywanie niewłaściwych form gramatycznych wyrazów);
  • uproszczona, uboga w słownictwo budowa zdań;
  • tworzenie neologizmów, niezrozumiała mowa;
  • zapominanie nauczonego słownictwa;
  • problemy z wyrażaniem swoich myśli za pomocą słów (ubogi zasób słownictwa w wypowiedziach, trudności w utworzeniu zdań z wyrazów, mowa dziecka jest powolna);

Dzieci z afazją nie posiadają umiejętności opisywania przedmiotów za pomocą właściwie dobranych słów, przedmioty określane są opisowo.

Wśród dodatkowych problemów, które charakteryzują to schorzenie zaliczamy także:

  • trudności w pisaniu (agrafia)
  • trudności w czytaniu (aleksja)
  • trudności w zapamiętywaniu
  • trudności z koncentracją
  • nerwowość, lękliwość, nadpobudliwość, izolacja społeczna i zmniejszenie poczucia własnej wartości
  • problemy z integracją sensoryczną (SI) i motoryką małą i dużą .

W przypadku rozpoznanego typu motorycznego afazji w trakcie rozwoju dziecka zachodzi wiele charakterystycznych zmian.

Dziecko w wieku 2 lat z rozpoznaną afazją rozwojową nie wypowiada pojedynczych słów, w wieku 3 lat nie tworzy dwuwyrazowych prostych zdań. W 5.-6. roku życia w mowie dziecka pojawiają się onomatopeje. Dziecko rozumie mowę, ale trudności zaczyna sprawiać odbieranie wypowiedzi złożonych. Pokazuje nazwane przedmioty, komunikuje się pozawerbalnie m. in. za pomocą gestykulacji. Coraz częściej występują dodatkowo problemy z komunikacją w grupie rówieśniczej, zaburzenia zachowania i emocji, obniżenie koncentracji.

U dzieci z rozpoznaną afazją sensoryczną głównymi trudnościami jest rozumienie ich wypowiedzi. Pojawia się częściowo lub całkowicie trudność z rozumieniem usłyszanych słów. Dziecko nie potrafi zrozumieć swoich wypowiedzi. Pod koniec 1. roku życia nie potrafi adekwatnie zareagować na poznane wcześniej określenia. W 2. roku życia nie umie nazywać prostych przedmiotów a także wykonać podstawowych poleceń. Wtórnie do tych trudności pojawiają się m. in. zaburzenia zachowania i emocji: wstydliwość, lęk, strach, zaburzenia pamięci i koncentracji. Dziecko zaczyna być coraz bardziej odseparowane od rówieśników.

Przyczyny afazji dziecięcej

Afazja może wystąpić jako jedno z następstw różnych stanów chorobowych ośrodkowego układu nerwowego (afazja nabyta), jak:

  • padaczka, np. zespół Landaua-Kleffnera;
  • urazy czaszkowo-mózgowe;
  • zapalenie mózgu w przebiegu chorób infekcyjnych, m.in. HSV;
  • nowotwory OUN;

Pierwotne przyczyny zaburzeń mowy mogą mieć swoje podłoże w nieprawidłowościach przebiegu okresu prenatalnego (choroby matki w pierwszych miesiącach ciąży, predyspozycje do poronień, zatrucia i wpływ leków stosowanych przez matkę w czasie ciąży czy przebyte infekcje w pierwszych 3 latach życia dziecka w okresie najintensywniejszego rozwoju mowy).

Najczęstszą przyczyną zaburzeń mowy o typie afazji jest padaczka wieku dziecięcego.

>> Przeczytaj także: Padaczka u dzieci – objawy, przyczyny, rodzaje, diagnostyka

Jak zdiagnozować afazję u dziecka?

Diagnostyka afazji językowej nie jest prosta z uwagi na duże podobieństwo prostego opóźnienia rozwoju mowy i afazji językowej, zwłaszcza u młodszych dzieci (około 3.-4. roku życia). Powyżej 5. roku życia postęp rozwoju mowy u dziecka z afazją zaczyna odbiegać od rówieśników, jest powolny lub go brak. Kryterium różnicowania to: szybkość ustępowania objawów w czasie, prawidłowy rozwój ruchowy i intelektualny, które występują u dziecka z prostym opóźnieniem rozwoju mowy.

Afazja ma także wiele wspólnych cech z całościowymi zaburzeniami rozwoju i autyzmem. W przypadku obu schorzeń występuje zaburzenie rozumienia lub tworzenia mowy. Kryterium różnicowania to: zdolność do tworzenia właściwych interakcji społecznych, potrzeba kontaktu z rówieśnikami i rodzicami, zabawa symboliczna występują w afazji.

W diagnostyce zaburzeń rozwoju mowy poza dokładnie zebranym wywiadem, niezwykle istotna jest diagnostyka obrazowa OUN, pod postacią rezonansu magnetycznego mózgowia.

Poza dokładnym badaniem lekarskim, w tym m. in.:

  • konsultacją neurologiczną (wykluczenie uszkodzenia OUN);
  • okulistyczną (wykluczenie zaburzeń widzenia i wady wzroku);
  • audiologiczną (wykluczenie niedosłuchu);

powinniśmy przy postawieniu diagnozy brać pod uwagę także badanie przez:

  •  psychologa z oceną ilorazu inteligencji (w celu wykluczenia upośledzenia umysłowego):
  •  konsultację logopedyczną i w uzasadnionych przypadkach także ocenę genetyczną dziecka.

Uzupełnieniem powinna być konsultacja foniatry (diagnostyka zaburzeń głosu) czy psychiatry dziecięcego (wykluczenie podłoża psychiatrycznego lub różnicowanie z autyzmem).

Leczenie afazji dziecięcej

Dziecko z rozpoznaną afazją rozwojową wymaga ścisłej i stałej opieki wielu specjalistów, a także współpracy między placówką edukacyjną a rodzicami i wspieranie osiągnięć dziecka w każdej ze sfer. Do grona specjalistów zaliczamy m. in. psychologa, neurologopedę, pedagoga, terapeutę integracji sensorycznej.

Czy afazja u dzieci jest wyleczalna?

W przypadku rozpoznań afazji w populacji dziecięcej stopień uzyskania poprawy w dużej mierze zależy od przyczyn wywołujących to zaburzenie.

Leczenie dzieci z zaburzenia rozwoju mowy o typie afazji polega przede wszystkim na terapii logopedycznej.

Skuteczność terapii językowej powinna być wzmacniana poprzez współpracę najbliższej rodziny i placówki edukacyjnej, do której uczęszcza dziecko.

Rokowanie zależne jest także od wieku dziecka w chwili rozpoznania (za wyjątkiem uszkodzenia ośrodków mowy w obu półkulach OUN).

Afazja u dzieci – podsumowanie

  1. Afazja u dzieci definiowana jest jako grupa nieprawidłowości prowadzących do trudności lub utraty zdolności posługiwania się językiem w mowie i piśmie.
  2. Wyróżniamy 3 rodzaje afazji : motoryczną, sensoryczną i mieszaną.
  3. Afazja może być zaburzeniem pierwotnie występującym u dziecka jako efekt nieprawidłowego rozwoju układu nerwowego we wczesnym dzieciństwie lub wtórnie do innych schorzeń.
  4. Afazja jest często trudna do rozpoznania z uwagi na duże podobieństwo objawów do innych zaburzeń neurorozwojowych jak proste opóźnienie rozwoju mowy czy całościowe zaburzenia rozwoju i spektrum autyzmu.
  5. Dziecko z rozpoznaną afazją wymaga wielospecjalistycznej opieki i ścisłej współpracy ze strony rodziny jak i środowiska edukacji.

Bibliografia

  1. E. Pilarska „Afazja rozwojowa”. Child neurology, Vol. 26/2017, nr 52
  2. J. Antczak- Kujawin „Niedokształcenie mowy o typie afazji u dziecka sześcioletniego- studium przypadku.” Logopaedica Lodziensia Nr 1 (2017)
  3. A. Ostrowska , D, Halicka, J. Tarasiuk, A. Kułakowska, „Zaburzenia funkcji językowych typu afazji u dzieci i osób dorosłych”. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Page 2 of 122
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122
123...122Strona 2 z 122

Zadbaj z nami o zdrowie - zapisz się na newsletter!

Otrzymuj praktyczne informacje na temat profilaktyki i badań laboratoryjnych, dzięki którym poszerzysz swoją wiedzę na temat świadomej troski o zdrowie. Zapisz się na newsletter i odbierz -20% zniżki na kolejny zakup w e-sklepie.

O nas

Firma ALAB laboratoria to ogólnopolska sieć najnowocześniejszych laboratoriów diagnostycznych w Polsce oferująca najszerszą ofertę ponad 3 500 badań diagnostycznych.

Nasz adres

ul. Stępińska 22/30, 00-739 Warszawa (22) 349 60 12 info@alab.com.pl © ALAB laboratoria Sp. z o.o.