Krosty na języku to powszechnie używane przez pacjentów określenie, które związane jest z niepokojącymi zmianami w obrębie śluzówki języka. Jakie są przyczyny bolących krost na języku? Jakim schorzeniom mogą towarzyszyć takie zmiany? Dowiedz się więcej na temat krost na języku i ich diagnostyki.
Spis treści:
- Co oznaczają krosty na języku?
- Białe krosty na języku
- Czerwone krosty na języku
- Od czego robią się krosty na języku?
- Krosty na języku – profilaktyka
- Jak leczyć krosty na języku?
- Krosty na języku – podsumowanie
Co oznaczają krosty na języku?
Krosta na języku to potoczne określenie na stany chorobowe pojawiające się jamie ustnej. W mianownictwie dermatologicznym krosta to zmiana wyniosła ponad poziom skóry, wypełniona typowo treścią ropną. Klasyczne krosty występują na przykład w przebiegu zapalenia mieszków włosowych i łuszczycy krostkowej.
Zmiany opisywane przez pacjentów jako krosty na języku, zgodnie z terminologią mogą być zupełnie innymi wykwitami, w tym na przykład plamami, pęcherzykami, grudkami, guzami, czy owrzodzeniami. Jednak bez względu na definicję medyczną, stany te wymagają wizyty u lekarza i przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki, ponieważ mogą świadczyć o miejscowych infekcjach lub chorobach ogólnoustrojowych.
>> Przeczytaj także: Biały nalot na języku – co może oznaczać?
Białe krosty na języku
Białe zmiany na języku mogą wiązać się z występowaniem różnorodnych schorzeń i stanów klinicznych, o których warto dowiedzieć się więcej. Pod pojęciem białe krosty na języku może się kryć między innymi:
- leukoplakia – jest to zmiana przednowotworowa, mająca postać białawej plamy lub płytki, której nie można usunąć metodami nieinwazyjnymi. Leukoplakia najczęściej pojawia się na dolnej powierzchni oraz brzegach bocznych języka, choć może również zlokalizować się na dnie jamy ustnej, czy też błonie śluzowej warg. Leukoplakia wiąże się ryzykiem transformacji nowotworowej wynoszącym średnio 3,8% w ujęciu rocznym,
- zakażenie grzybicze – odpowiadają za nie typowo drożdżaki, najczęściej gatunek Candida albicans, które mogą bytować w obrębie jamy ustnej, a przy sprzyjających warunkach wywoływać objawy infekcji grzybiczej. Kandydoza języka objawia się pojawieniem się w jego obrębie białawych nalotów, które mogą też występować na dziąsłach i błonie śluzowej podniebienia,
- język geograficzny – w tym przypadku obserwuje się pojawienie się biało-szarych (niekiedy czerwonawych) plam, które swoim nieregularnym układem przypominają kontynenty rozrysowane na mapie. Język geograficzny może (choć nie musi) towarzyszyć takim stanom klinicznym jak:
- cukrzyca,
- celiakia,
- liszaj płaski,
- łuszczyca,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- przyjmowanie litu i doustnych środków antykoncepcyjnych.
Czerwone krosty na języku
Zmiany pojawiające się w obrębie błony śluzowej języka mogą również przyjmować inne zabarwienie. Czerwone wykwity na języku mogą wiązać się z takimi stanami jak na przykład:
- zanikowe zapalenie języka – w tym przypadku obserwuje się czerwone zabarwienie języka i jego nieprawidłowe wygładzenie, co związane jest z zanikiem brodawek języka, stan ten może towarzyszyć:
- chorobie Leśniowskiego-Crohna,
- refluksowi żołądkowo-przełykowemu (GERD),
- niedoborom witaminowym,
- celiakii,
- przyjmowaniu substancji takich jak metformina, czy inhibitory pompy protonowej,
- romboidalne środkowe zapalenia języka – dolegliwość ta objawia się pojawieniem w obrębie języka zmiany o charakterze czerwonawej plamy, stan ten może być związany z cukrzycą, paleniem papierosów, czy zakażeniem wirusem HIV,
- język truskawkowy – w tym przypadku dochodzi do znacznego uwydatnienia i powiększenia brodawek języka, co sprawia, że język upodabnia się do truskawki. Stan ten może być związany z infekcjami paciorkowcowymi i gronkowcowymi, ale również z chorobą Kawasakiego,
- erytroplakia – podobnie jak leukoplakia, jest to zmiana przednowotworowa, która przyjmuje typowo postać czerwonej plamy. Poza językiem, zmiana ta może zlokalizować się także na błonie śluzowej przedsionka i dna jamy ustnej oraz w obrębie ustnej części gardła,
- zmiany będące nowotworami złośliwymi – w tym między innymi rak płaskonabłonkowy, rak gruczołowy, rak śluzowo-naskórkowy, czy też chłoniaki. Zmiany te manifestują się typowo jako guz, rozległy naciek, a z czasem owrzodzenie, czyli innymi słowy głęboka, nieregularna rana.
Od czego robią się krosty na języku?
Przyczyny krost na języku zależą przede wszystkim od konkretnego stanu, z jakim mamy do czynienia w obrębie jamy ustnej. Czynniki, które sprzyjają pojawieniu się niepokojących zmian na błonie śluzowej języka to przede wszystkim:
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- cukrzyca,
- nieprawidłowa dieta, bogata w cukry proste,
- niedobory odporności, w tym zakażenie wirusem HIV,
- refluks żołądkowo-przełykowy (GERD),
- reakcje alergiczne na składniki pokarmowe,
- niedożywienie,
- niedobory minerałów i witamin,
- nieodpowiedni poziom higieny jamy ustnej,
- długotrwałe drażnienie mechaniczne błony śluzowej,
- zakażenia wirusami HPV,
- starszy wiek.
Należy podkreślić, że zmiany na języku mogą mieć bardzo wiele przyczyn, w tym poważnych takich jak na przykład choroby weneryczne (między innymi kiła), czy schorzenia zapalne (nieswoiste zapalenia jelit). Z tego powodu żadna zmiana, która pojawia się w obrębie naszej jamy ustnej nie powinna zostać zbagatelizowana. W przypadku pojawiania się takich zmian, warto skonsultować się z lekarzem.
Krosty na języku – profilaktyka
Podstawowe zasady, którymi warto kierować się, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się zmian na śluzówce języka to:
- unikanie używek, w tym palenia papierosów i nadużywania alkoholu,
- stosowanie zbilansowanej diety, dopasowanej do naszych potrzeb,
- odpowiednia higiena jamy ustnej, w tym języka oraz przestrzeni międzyzębowych,
- regularne, przynajmniej coroczne wizyty u stomatologa,
- mycie rąk przed każdym posiłkiem,
- unikanie spożywania niemytych owoców i warzyw,
- używanie wyłącznie swoich sztućców podczas spożywania posiłków.
>> Warto przeczytać: Spuchnięty język – co może oznaczać? Możliwe przyczyny obrzęku języka
Jak leczyć krosty na języku?
Leczenie tych zmian zależy przede wszystkim od ich przyczyny. W sytuacji, gdy objawy na języku wynikają z infekcji grzybiczej – konieczne jest zastosowanie odpowiedniego preparatu przeciwgrzybiczego. Jeżeli wykwity na języku związane są z chorobą podstawową, na przykład cukrzycą, czy refluksem żołądkowo-przełykowym – konieczne jest włączenie odpowiedniej terapii. Warto również pamiętać o uzupełnieniu ewentualnych niedoborów pokarmowych, w tym niedoboru żelaza, czy witamin z grupy B. W przypadku zdiagnozowania stanu przednowotworowego lub nowotworu języka, konieczne może okazać się postępowanie zabiegowe.
Krosty na języku – podsumowanie
- Krosty na języku to potoczne i często używane przez pacjentów określenie na zmiany zabarwienia i struktury w obrębie języka.
- Krosty na języku mogą podczas badania przedmiotowego okazać się owrzodzeniem, plamą lub guzem.
- Zmiany te mogą być związane ze schorzeniami infekcyjnymi, metabolicznymi, zapalnymi, a także nowotworowymi.
- Każda niepokojąca zmiana na języku wymaga konsultacji z lekarzem, w pierwszym kroku z lekarzem rodzinnym.
- Leczenie i diagnostyka krost na języku jest uzależniona od konkretnego przypadku medycznego.
Bibliografia
- P. Zalewska i inni, Zmiany fizjologiczne i patologiczne na języku – rola czynników endo- i egzogennych, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2021, Tom 27, Nr 4, s. 407–413,
- A. Szczeklik, Piotr Gajewski, Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020/2021,
- A. Szantyr i inni, Zaburzenia potencjalnie złośliwe i nowotwory złośliwe błony śluzowej jamy ustnej, Med. Prakt. Stomatol, 2016; 2: 61–68,
- C. Ogueta i inni, Geographic Tongue: What a Dermatologist Should Know. Actas Dermosifiliogr. 2019; 110: 341–6.
