Spis treści
- Witamina B2 (ryboflawina) – rola w organizmie
- Biodostępność witaminy B2 (ryboflawiny) – czynniki wpływające na wchłanianie
- Zapotrzebowanie i źródła witaminy B2 (ryboflawiny) w diecie
- Niedobór i nadmiar witaminy B2 (ryboflawiny) w organizmie
Witamina B2, ryboflawina, to związek należący do witamin grupy B. Ponieważ wykryto ją w mleku, pierwotnie nazywana była laktoflawiną.
Witamina B2 (ryboflawina) – rola w organizmie
Ryboflawina to koenzym enzymów oddechowych, które biorą udział w procesach utleniania i redukcji. Wchodzi w skład enzymów flawinowych, wśród których do najważniejszych należą:
- reduktaza NADH cytochromu C,
- reduktaza NADPH cytochromu C,
- dehydrogenaza kwasu bursztynowego,
- oksydazy aminokwasów,
- oksydaza ksantynowa,
- dehydrogenaza acetylo-CoA.
Wymienione enzymy pełnią bardzo ważne funkcje w organizmie. Np. dehydrogenaza acetylo-CoA katalizuje reakcję przekształcania nasyconych kwasów tłuszczowych do odpowiednich α- i β – nienasyconych. Natomiast reduktaza cytochromu P450 bierze udział m.in. w biosyntezie metabolizmie kwasów tłuszczowych, kwasów żółciowych i rozpadzie hemu.
W praktyce witamina B2 (ryboflawina) odgrywa rolę w prawidłowym funkcjonowaniu:
- układu czerwonokrwinkowego (prawidłowa budowa erytrocytów),
- narządu wzroku (chroniąc przed zaćmą),
- układu nerwowego,
- układu odpornościowego.
Biodostępność witaminy B2 (ryboflawiny) – czynniki wpływające na wchłanianie
Witamina B2 (ryboflawina) zaczyna wchłaniać się już w żołądku – 15%, pozostała część w górnym odcinku jelita cienkiego. Do prawidłowego wchłaniania niezbędne jest dobre funkcjonowanie wyspecjalizowanego mechanizmu transportowego.
Z diety wchłania się średnio 60% witaminy B2 (ryboflawiny). Jej wchłanianie ogranicza duża dostępność ryboflawiny, dlatego suplementacja dużych dawek preparatami farmaceutycznymi nie ma uzasadnienia. Biosyntezę witaminy B2 (ryboflawiny) stymuluje dieta bogatoresztkowa, w niewielkich ilościach jest ona bowiem wytwarzana przez florę bakteryjną przewodu pokarmowego.
Witamina B2 (ryboflawina) jest odporna na wysokie temperatury, dlatego obróbka termiczna (gotowanie) nie wpływa na jej biodostępność. Ulega natomiast inaktywacji pod wpływem światła.
Witamina B2 (ryboflawina) nie jest magazynowana w tkankach. Po wchłonięciu, już w ścianie jelita ulega odpowiednim przemianom i po połączeniu ze specyficznymi białkami wchodzi w skład enzymów.
Ryboflawina wydalana jest z moczem.
Zapotrzebowanie i źródła witaminy B2 (ryboflawiny) w diecie
Witamina B2 (ryboflawina) jest zaliczana do flawin, czyli żółtych barwników i obecna jest w mleku i jego przetworach (laktoflawina), w jajkach (owoflawina), oraz w produktach zbożowych z pełnego przemiału. Jej dobrym źródłem są także wątróbka. Niewielkie ilości natomiast zawarte są w warzywach i owocach.
Biorąc pod uwagę udział określonych grup produktów w naszej diecie, najważniejszymi źródłami ryboflawiny są:
- mleko i jego przetwory – 38%,
- mięso, wędliny, ryby – 25%,
- produkty zbożowe.
Zapotrzebowanie na witaminę B2 uzależnione jest od ilości węglowodanów w diecie. Im więcej węglowodanów tym większe zapotrzebowanie.
Na niedobór ryboflawiny szczególnie narażone mogą być:
- osoby na dietach wysokowęglowodanowych,
- osoby na diecie bezlaktozowej,
- weganie,
- kobiety w ciąży i w okresie laktacji.
Niedobór i nadmiar witaminy B2 (ryboflawiny) w organizmie
Niedobór witaminy B2 (ryboflawiny) wywołuje charakterystyczne objawy związane ze zmianami skórnymi, zmianami w obrębie narządu wzroku oraz w układzie nerwowym. Ponieważ jednak objawy występują z różnym nasileniem, postawienie diagnozy niedoboru witaminy B2 (ryboflawiny) bywa trudne.
Obserwowane symptomy mogą obejmować:
- zmiany w kącikach ust (tzw. zajady), przekrwienie i łuszczenie czerwieni wargowej, pękanie warg;
- zmiany zapalne na języku, tzw. język wołowy, z ciemnowiśniowym zabarwieniem;
- zmiany skórne – swędzenie, ogniska zapalne;
- zmiany w narządzie wzroku – pieczenie, swędzenie, łzawienie, uczucie piasku pod powiekami, nadwrażliwość na światło;
- zmiany ze strony układu nerwowego – parestezje kończyn dolnych, zawroty głowy, osłabienie, zmęczenie, zaburzenia nastroju.
Niedobór ryboflawiny sprzyja także powstawaniu niedokrwistości, zaburzeniom przemiany witaminy B6 i kwasu foliowego.
Optymalny poziom witaminy B2 (ryboflawiny) chroni przed zaćmą, a jej niedobór zwiększa podatność na tę chorobę.
Suplementowana w nadmiarze witamina B2 (ryboflawina) może wywoływać problemy ze strony przewodu pokarmowego. Nadmierna dawka ryboflawiny musi zostać wydalona z moczem, ponieważ nie jest ona magazynowana w tkankach.
Piśmiennictwo
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Gertig H., Przysławski J., Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- https://pbc.gda.pl/Content/3866/phd_wisniewska.pdf?handler=pdf
