Ugryzienie meszki – jak wygląda i co zrobić? Jakie badanie wykonać?

Ukąszenie meszek może powodować reakcje alergiczne na skórze. Odczyn po ugryzieniu jest najczęściej miejscowy. W artykule podpowiadamy, jak wygląda ugryzienie meszki, jakie towarzyszą temu objawy, czy jest groźne i niebezpieczne, a także, jakie badania wykonać.

Spis treści:

  1. Czym są meszki i jak wyglądają?
  2. Jak wygląda ugryzienie meszki?
  3. Ugryzienie meszki – objawy
  4. Co zastosować na ugryzienie meszki?
  5. Jakie badanie wykonać po ugryzieniu meszki?
  6. Czy meszki przenoszą choroby?
  7. Jak chronić się przed ukąszeniami meszek?

Czym są meszki i jak wyglądają?

Meszki są owadami niebłonkoskrzydłymi o ciemnym zabarwieniu, które występują we wszystkich strefach klimatycznych. Osiągają wielkość 2-6 mm, mają krępą budowę ciała i szerokie skrzydła.

Warto wiedzieć:
Na całym świecie występuje ponad 1700 gatunków meszek, w Polsce ok. 50.

Kiedy występuje najwięcej ukąszeń przez meszki?

Najwięcej ukąszeń odnotowuje się:

  • od kwietnia do sierpnia,
  • w godzinach popołudniowych i wieczornych,
  • w rejonach pól, lasów i gospodarstw rolnych.

Wysoka temperatura i wilgotność są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi meszek, a także sprzyjają ich żerowaniu.

Samce czy samice odpowiadają za ukąszenia wśród ludzi?

Samice meszek są hematofagami, czyli organizmami żywiącymi się krwią. Owady te atakują ludzi i zwierzęta (np. gospodarskie). Są przystosowane do takiego sposobu odżywiania dzięki obecności aparatu gębowego typu kłująco-ssącego.

Samce meszek (podobnie komarów) żywią się nektarem kwiatów.

Jak wygląda ugryzienie meszki?

U osób uczulonych odczyny alergiczne – na białka zawarte w ślinie meszek – mogą być widoczne gołym okiem. Przyjmują one formę zmian na skórze w postaci grudek / pęcherzyków, które utrzymują się zwykle kilka dni.

Panel alergenów insektów (5 alergenów)

Jak odróżnić ugryzienie meszki od innych ugryzień?

Wiele owadów, które żywią się ludzką krwią, może zostawić na skórze nieco inny ślad. Przykładowo ukąszenie/użądlenie:

  • komara – jest zwykle mniej bolesne niż meszki,
  • kleszcza – jest bezbolesne i zwykle nie pozostawia na skórze śladów; na skutek ukąszenia może pojawić się rumień wędrujący, czyli objaw boreliozy,
  • użądlenie pszczoły/osy – zostaje po nim żądło, a w jego środku znajduje się jad mogący wywołać silną reakcję alergiczną (przeczytaj więcej nt. uczulenia na jad pszczoły i osy).

Jedne z najbardziej bolesnych użądleń powodują owady błonkoskrzydłe, do których zalicza się osy, pszczoły, szerszenie i trzmiele.

Ugryzienie meszki – objawy

Objawy ugryzienia przez meszkę przyjmują formę:

  • miejscową (90% przypadków).
  • ogólnoustrojową (10%).

Poniżej zostały omówione najczęstsze miejscowe i ogólnoustrojowe objawy po ugryzieniu meszki.

Objawy miejscowe po ukąszeniu meszki

Miejscowe objawy ukąszenia przez meszki (wraz z częstością ich występowania) to:

  • świąd (95%),
  • pieczenie (55%),
  • obrzęk / opuchlizna (44%),
  • rumień w miejscu ukąszenia (41%),
  • miejscowe ocieplenie skóry (23%),
  • ból (13%),
  • mrowienie (5%).

Najczęściej zmiany skórne po ukąszeniu meszki są obserwowane w rejonach odsłoniętych (wraz z częstością występowania), np.:

  • kończyny górnej (48%) i/lub dolnej (40%),
  • głowy (29%),
  • szyi (25%).

Objawy skórne po ugryzieniu meszki rzadziej występują na plecach (10%), klatce piersiowej (4%) i brzuchu (3%).

Objawy ogólnoustrojowe po ukąszeniu meszki

U niektórych osób po ugryzieniu meszki mogą wystąpić objawy ogólnoustrojowe. Ich obecność i występowanie nie zależy od wieku z wyjątkiem nasilenia, które może zaostrzyć obecność chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych, np. cukrzycy.

Do najczęstszych objawów ogólnych należą:

Najgroźniejszym stanem po ugryzieniu meszki jest wstrząs anafilaktyczny. Jest on związany z gwałtowną reakcją organizmu na białka zawarte w ślinie owada. Wstrząsowi mogą towarzyszyć groźne dla zdrowia i/lub życia objawy, jak:

  • silna pokrzywka,
  • obrzęk Quinckego,
  • skurcz oskrzeli,
  • niedociśnienie i niskie tętno.
Warto wiedzieć:
W ślinie meszki znajduje się apyraza – jeden z potencjalnych alergenów. Enzym ten ma właściwości przeciwzakrzepowe i pozwala na zachowanie płynnej postaci krwi, którą spożywa owad.

Co zastosować na ugryzienie meszki?

W pierwszej kolejności miejsce ukąszenia należy umyć wodą z mydłem i kolejno zdezynfekować za pomocą środków dezynfekujących

Pomocne w przypadku odczynu alergicznego są:

  • leki przeciwhistaminowe (doustne lub do smarowania, np. żel z dimetyndenem),
  • miejscowe sterydy (np. maść z hydrokortyzonem 0,5 lub 1%).

W przypadku rozległych odczynów alergicznych lekarz może przepisać leki w formie zastrzyku lub doustne glikokortykosteroidy. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii, jeśli istnieje podejrzenie nadkażenia miejsca ukąszenia przez bakterie.

Domowe sposoby na ugryzienie meszki

W ramach domowych sposobów radzenia sobie z ukąszeniami, warto na miejsce ugryzienia przyłożyć kostki lodu (przez miękką tkaninę) lub zimny kompres żelowy wielokrotnego użytku. Pozwoli to na złagodzenie bólu, swędzenia, zaczerwienienia i obrzęku.

Ukąszenie meszki – kiedy trzeba udać się do lekarza?

Konsultacja z lekarzem jest niezbędna w przypadku:

  • zaostrzenia objawów miejscowych na skórze,
  • braku skuteczności domowego leczenia,
  • pojawienia się gorączki i innych objawów ogólnoustrojowych.

Po ugryzieniu meszki u niektórych pacjentów mogą pojawić się objawy duszności związane ze wstrząsem anafilaktycznym. Wymagają one natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Jakie badanie wykonać po ugryzieniu meszki?

Reakcja alergiczna na ślinę meszki wiąże się z wytworzeniem przeciwciał klasy IgE. Można oznaczyć specyficzne immunoglobuliny. Warto wykonać złożone testy, które identyfikują kilka rodzajów alergenów owadzich. Przydaje się to w momencie, gdy nie wiadomo, jaki owad ugryzł, a także dla wykluczenia alergii na owady błonkoskrzydłe.

>> Przeczytaj również: Diagnostyka alergii w laboratorium

Czy meszki przenoszą choroby?

Meszki są owadami, które mogą przenosić patogeny – są żywicielami pośrednimi. Są one nośnikiem filariozy w krajach Afryki Subsaharyjskiej i innych rejonach świata, np. w południowym Meksyku, Wenezueli i Kolumbii.

Jak chronić się przed ukąszeniami meszek?

Ochrona przed meszkami jest identyczna, jak w przypadku komarów i kleszczy.

Kilka ważnych zasad dla każdego pacjenta:

  • Pamiętaj o stosowaniu odpowiednich ubrań i repelentów (środków odstraszających owady).
  • Unikaj (w miarę możliwości) miejsc bytowania meszek, np. zbiorników wodnych, szczególnie w okresach ich największej aktywności.

>> Przeczytaj również: Sezon na kleszcze

Choć ukąszenie meszki zazwyczaj nie jest groźne, może powodować na skórze reakcje alergiczne. W rzadkich przypadkach mogą pojawić się objawy ogólne, takie jak gorączka. Jeśli domowe sposoby nie przynoszą ulgi i dolegliwości nasilają się, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Możesz rozważyć również wykonanie testów alergicznych, aby ustalić, czy jesteś uczulony na ślinę meszki, czy też innych owadów.

Opieka merytoryczna: lek. Mateusz Nawrocki


Bibliografia

  1. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/uzadlenia-ukaszenia-i-uklucia-owadow, dostęp 09/08/2024
  2. Abebe M, Cupp MS, Ramberg FB, Cupp EW. Anticoagulant activity in salivary gland extracts of black flies (Diptera: Simuliidae). J Med Entomol. 1994 Nov;31(6):908-11. doi: 10.1093/jmedent/31.6.908. PMID: 7815406.
  3. Buczyłko K, Majsiak E, Wagner A, Alergia na owady niebłonkoskrzydłe, Alergia Astma Immunologia 2015, 20 (3): 170-17
  4. Rapiejko P, Lipiec A, Meszki, Alergoprofil 2007, 3(2): 19-23
  5. Sitarz M, Buczek A, Buczek W. Skin Lesions and Systemic Reactions in Humans Infested by Blackflies (Diptera: Simullidae) in Recreational Areas in Southeastern Poland. Journal of Clinical Medicine. 2021; 10(4):788. https://doi.org/10.3390/jcm10040788
  6. Sitarz M, Buczek AM, Buczek W, Buczek A, Bartosik K. Risk of Attacks by Blackflies (Diptera: Simuliidae) and Occurrence of Severe Skin Symptoms in Bitten Patients along the Eastern Border of the European Union. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022; 19(13):7610. https://doi.org/10.3390/ijerph19137610

Social

80,323FaniLubię
0ObserwującyObserwuj
16,812SubskrybującySubskrybuj

Przeczytaj też