Do czego potrzebny nam selen i dlaczego przed rozpoczęciem suplementacji tego pierwiastka powinno się wykonać badanie jego poziomu w organizmie?
Suplementy diety stosujemy w przekonaniu, że nam pomogą. Jak pokazują badania, większość suplementów ani nie pomaga, ani nie szkodzi, jednak zdarzają się takie, które mogą być niebezpieczne. Jednym z nich jest właśnie selen. Zatem co robić, jeśli liczne doniesienia w internecie przekonują nas, iż musimy go suplementować? Po pierwsze, nie ulegać przypadkowym informacjom publikowanym w internecie, po drugie zapraszamy do przeczytania artykułu.
Do czego jest nam potrzebny selen?
Selen jest bardzo ważnym i niezbędnym mikroelementem. Stymuluje układ odpornościowy, a jako antyoksydant chroni nas przed działaniem wolnych rodników. Jest niezbędny do prawidłowej syntezy, aktywacji i metabolizmu hormonów tarczycy. Obserwuje się również korelację pomiędzy stężeniem selenu, a ryzykiem zachorowania na niektóre nowotwory, czy rozwojem choroby niedokrwiennej serca. O jego prawidłowy poziom powinny również zadbać osoby starające się o dziecko. Selen – będąc jednym z ważniejszych graczy odpowiedzialnych za prawidłową odporność oraz działanie tarczycy – ma wpływ na dobrostan całego organizmu, co na pewno jest warunkiem sprzyjającym zajściu w ciążę. Wiadomo również, iż jego odpowiedni poziom wpływa na jakość nasienia i ruchliwość plemników. Dlatego selen staje się jednym z bardziej popularnych preparatów wspomagających płodność u mężczyzn kupowanych w aptece.
Czy selen może być toksyczny?
Tak, do pewnego stopnia jest to słuszne, ponieważ nasza codzienna dieta rzeczywiście może nie dostarczać odpowiednich dawek tego pierwiastka. Jednak aby suplementacja była efektywna i bezpieczna, powinno się zacząć od wyjściowego badania poziomu selenu w surowicy. Dlaczego? Otóż selen jest mikroelementem, który ma niewielkie widełki pomiędzy dawką zalecaną i toksyczną. Powoduje to, iż korzystne i niekorzystne skutki działania selenu mogą się nakładać. Ponadto, jeśli nasz wyjściowy poziom selenu jest niski, standardowa dawka suplementacyjna nie wystarczy, aby odbudować jego magazyny i zapewnić właściwe działanie. Z drugiej strony nadmiar selenu jest szkodliwy dla zdrowia. Nasz organizm nie umie sobie radzić z tym nadmiarem i możemy obserwować objawy zatrucia selenem – selenozy. Jakie to mogą być objawy?
- objawy ze strony przewodu pokarmowego: biegunki, mdłości, czosnkowy oddech, zmęczenie, apatia
- wypadanie włosów, łysienie (zamiana siarki na selen w keratynie)
- kruchość, łamliwość oraz odbarwienia paznokci
- bóle stawów
- nadmiar selenu może również przyczyniać się do rozwoju cukrzycy typu 2
Jak bezpiecznie suplementować selen?
Bardzo ważne jest, aby w odpowiedni sposób przygotować się do suplementacji, zwłaszcza jeśli miałaby być długotrwała. Powinniśmy rozpocząć od zbadania wyjściowego poziomu selenu, a po trzech miesiącach wykonać badanie kontrolne.
W jakim materiale możemy zbadać selen? Po pierwsze krew – a właściwie surowica. Jego poziom w surowicy jest dobrym wskaźnikiem zawartości tego pierwiastka w organizmie, a wartości referencyjne dostosowane są do wieku pacjenta. W ALAB laboratoria prawidłowy poziom selenu w surowicy przedstawia się następująco:
Innym materiałem, w którym można zbadać poziom selenu, jest mocz. Jest użyteczny przy ocenie podaży selenu w diecie, zwłaszcza z ostatnich 24 godzin. I wreszcie włosy, które również są dobrym źródłem informacji o zawartości tego pierwiastka w organizmie. Jednak oznaczenia z włosów mają pewne ograniczenia – włosy nie mogą być farbowane. Ponadto pamiętajmy, że niektóre szampony i odżywki, np. przeciwłupieżowe, mogą zawierać selen, co fałszuje wyniki oznaczenia.
Czy zawsze obserwujemy niedobory selenu?
Na koniec informacja z naszego laboratorium. Przyzwyczajeni jesteśmy do informacji, że w naszym kraju obserwujemy niedobór selenu. Jednak niekontrolowana suplementacja coraz częściej skutkuje przekroczeniem wartości referencyjnych. Analiza oznaczeń wykonanych w ALAB w ubiegłym roku pokazuje, iż aż 16% wyników jest powyżej wartości referencyjnych. Najniższy oznaczony w tym roku poziom wyniósł 37 mcg/L, a najwyższy 1 860 mcg/L, czyli był 15,5 razy wyższy od górnej granicy zakresu referencyjnego!
Badanie poziomu selenu w surowicy możesz wykonać w ALAB laboratoria
