Siniaki to potoczne określenie podbiegnięć krwawych, które są dobrze znaną wszystkim konsekwencją drobnych urazów. Czasem jednak zdarza się, że ich powstawanie trudno połączyć z obecnością stłuczenia lub upadku w ostatnim czasie. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, o czym może świadczyć obecność samoistnych siniaków na ciele.
Spis treści:
- Siniaki na ciele: czy są groźne?
- Samoistne siniaki na nogach i nie tylko: przyczyny
- Samoistne siniaki na ciele u seniorów: czy to powód do obaw?
- Samoistne siniaki u dziecka: kiedy udać się do lekarza?
- Co oznaczają samoistne siniaki na ciele? Jak zdiagnozować źródło dolegliwości?
- Od czego zależy leczenie samoistnych siniaków na ciele?
Siniaki na ciele: czy są groźne?
Siniaki zazwyczaj wywoływane są przez drobne urazy, takie jak np. stłuczenia lub otarcia. Ich konsekwencją są uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych i wynaczynienie krwi do tkanek zlokalizowanych pod skórą w miejscu urazu. W początkowej fazie siniaki mają z reguły czerwone, różowe lub purpurowe zabarwienie, co jest wynikiem obecności hemoglobiny w krwinkach czerwonych (erytrocytach). Wraz z upływem czasu hemoglobina ulega rozkładowi na inne produkty, a drobne podbiegnięcia krwawe zmieniają swój kolor na fioletowy, zielony, niebieski lub żółty.
Proces powstawania siniaków po urazach występuje u każdego człowieka. Ma charakter fizjologiczny i jest związany z poprawnym funkcjonowaniem organizmu. Z tego powodu w zdecydowanej większości przypadków siniaki nie stanowią powodów do zmartwień, ponieważ ich powstawanie nie jest oznaką patologicznego procesu chorobowego.
>>Przeczytaj też: Retikulocyty – czym są i po co bada się ich poziom? Podwyższony i obniżony poziom
Samoistne siniaki na nogach i nie tylko: przyczyny
Powstawanie siniaków pod wpływem bodźca (urazu) jest zjawiskiem naturalnym, jednak w niektórych przypadkach zmiany o takim charakterze mogą pojawiać się samoistnie. Wówczas obecność podbiegnięć krwawych w konkretnym miejscu nie jest możliwa do powiązania z żadną sytuacją, która mogła przyczynić się do wynaczynienia krwi. Przyczyn takiego stanu może być wiele, a wśród nich wyróżnia się m.in.:
- choroby układu krwionośnego,
- skazy krwotoczne,
- choroby nerek i wątroby,
- choroby metaboliczne,
- inne (przyjmowanie niektórych leków, niedobory składników pokarmowych w diecie, choroby nowotworowe).
>> Sprawdź także: MCHC w morfologii krwi. Co to za wskaźnik, co oznacza niski lub podwyższony poziom?
Samoistne siniaki na ciele a choroby układu krwionośnego
Pojawianie się na skórze siniaków bez wyraźnej przyczyny może być spowodowane obecnością niektórych chorób układu krwionośnego. Objaw ten występuje w przebiegu zakrzepicy żył głębokich, jednak wówczas siniakom z reguły towarzyszy obrzęk i ocieplenie kończyny, a także ból kończyn nasilający się podczas chodzenia. Krwawienia z drobnych naczyń podskórnych mogą również przypominać teleangiektazje – symptom charakterystyczny dla niewydolności żylnej kończyn dolnych.
>> To może Cię zainteresować: Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – przyczyny, objawy, diagnostyka
Siniaki „z niczego” a skazy krwotoczne
Samoistne siniaki mogą w niektórych przypadkach wskazywać na obecność stanów określanych mianem skaz krwotocznych. Zalicza się do nich m.in.:
- hemofilię,
- chorobę von Willebranda,
- trombocytopenię (małopłytkowość),
- wrodzone niedobory czynników krzepnięcia (VII, X, XI, XII),
- niedobór witaminy K,
- zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC).
Skazy krwotoczne charakteryzują się zaburzeniami w krzepliwości krwi, czego konsekwencją może być tendencja do powstawania samoistnych siniaków.
Samoistne siniaki na udach, brzuchu i rękach a choroby wątroby i nerek
Drobne podbiegnięcia krwawe mogą być również objawem chorób i zaburzeń wątroby lub nerek. Wśród nich wyróżnia się np. marskość wątroby, wirusowe zapalenie wątroby (typu B oraz C), przewlekłą niewydolność nerek i zespół nerczycowy.
>> Sprawdź również: Przewlekła choroba nerek – objawy, przyczyny, powikłania, diagnostyka
Siniaki na ciele a choroby metaboliczne
Skłonność do powstawania siniaków występuje w przebiegu niektórych chorób metabolicznych, np. cukrzycy typu 2 i choroby Wilsona.
Inne przyczyny pojawiania się samoistnych siniaków na nogach, rękach czy brzuchu
Powyższe choroby i zaburzenia nie są jedynymi potencjalnymi przyczynami częstego pojawiania się siniaków na ciele. Tego typu objaw jest skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków, np.:
- kortykosteroidów,
- leków przeciwzakrzepowych,
- leków przeciwbólowych (aspiryna, ibuprofen).
Tendencję do powstawania siniaków mają osoby, u których występują niedobory niektórych witamin (B12, K, C), a także kwasu foliowego oraz rutyny. Naczynia krwionośne są bardziej podatne na pęknięcia u kobiet w trakcie menstruacji. Podskórne wynaczynienia mogą być także objawem skórnym niektórych chorób nowotworowych, np. białaczki.
Samoistne siniaki na ciele u seniorów: czy to powód do obaw?
Siniaki bardzo często pojawiają się u osób starszych, czego powodem jest postępująca wraz z wiekiem kruchość naczyń krwionośnych i podatność na ich uszkodzenia. Przyczyną takiego stanu jest również bardzo często obecność współistniejących chorób ogólnoustrojowych oraz stosowana z ich powodu farmakoterapia. Przypominające siniaki zmiany skórne mogą towarzyszyć także plamicy starczej, czyli przypadłości występującej powszechnie w populacji seniorów.
>> To może Cię zainteresować: Badania laboratoryjne dla seniorów
Samoistne siniaki u dziecka: kiedy udać się do lekarza?
Siniaki u dzieci z reguły nie powinny stanowić powodów do obaw. Najczęściej są one efektem zabaw, którym nierzadko towarzyszą drobne upadki i stłuczenia. Warto jednak zdecydować się na konsultację wówczas, gdy podatność na ich pojawienie się jest duża. W niektórych przypadkach zmiany podskórne u dzieci mogą być wywoływane przez nawet przez nieznaczne bodźce, takie jak np. chwyt za rękę lub lekkie otarcie. Tego typu sytuacje powinny skłonić do zasięgnięcia opinii lekarskiej i przeprowadzenia dokładniejszej diagnostyki.
Co oznaczają samoistne siniaki na ciele? Jak zdiagnozować źródło dolegliwości?
Samoistne siniaki mogą być powodowane przez wiele różnych chorób. Z tego powodu diagnostykę problemu należy rozpocząć od wizyty u lekarza, w trakcie której specjalista przeprowadzi wywiad i ocenę fizykalną zmian skórnych. Przydatne będzie również przeprowadzenie szczegółowych badań laboratoryjnych i obrazowych, które umożliwią postawienie trafnego rozpoznania w konkretnym przypadku.
Podstawowe badania krwi
Do podstawowych badań laboratoryjnych, które warto wykonać w pierwszej kolejności w przypadku pojawiania się samoistnych siniaków, zalicza się morfologię krwi oraz ocenę liczby płytek krwi.
Badania hormonalne
Badania hormonalne w diagnostyce siniaków samoistnych mogą okazać się pomocne do potwierdzenia niektórych pośrednich lub bezpośrednich przyczyn tego problemu. Przykładem na to jest m.in. niezbędne w diagnostyce cukrzycy badanie stężenia insuliny.
Inne badania pomocne w diagnostyce
Diagnostyka przyczyn samoistnych siniaków obejmuje również wykonanie innych badań. Zalicza się do nich między innymi badania genetyczne oraz koagulogram. Drugie z wymienionych jest badaniem laboratoryjnym, w którego skład wchodzi m.in. badanie APTT (czas kaolinowo-kefalinowy) oraz INR (znormalizowany czas protrombinowy), a także oznaczanie poziomu fibrynogenu i czynników krzepnięcia krwi.
Od czego zależy leczenie samoistnych siniaków na ciele?
Pojawianie się samoistnych siniaków na ciele nie jest chorobą, lecz objawem schorzeń różnego typu. Z tego powodu leczenie w każdym przypadku powinno zostać ukierunkowane na właściwą przyczynę problemu. Warto zatem w pierwszej kolejności skorzystać z porady specjalisty i przeprowadzić szereg podstawowych badań, dzięki którym możliwe będzie postawienie trafnego rozpoznania. Przyczyn występowania siniaków na ciele może być wiele, dlatego najlepszym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest zrezygnowanie z próby samodzielnej diagnostyki i zaufanie doświadczeniu oraz wiedzy specjalistów.
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.15.18. (dostęp: 14.10.2024).
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.7. (dostęp: 14.10.2024).
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2. (dostęp: 14.10.2024).
- Sułek K. Ecchymoses and bruising – firstdiagnosticsteps. Lekarz POZ. 2018;4(3):174-178.
