Niekorzystne zakończenie ciąży w postaci poronienia to niestety dość częsta sytuacja położnicza. Jednym z rodzajów poronień jest poronienie zatrzymane, które jest szczególnie trudną sytuacją dla kobiety.
Czym charakteryzuje się poronienie chybione? Jak się objawia i na czym polega postępowanie w tym przypadku? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat poronienia zatrzymanego.
Spis treści:
- Poronienie chybione: czym się charakteryzuje?
- Przyczyny wystąpienia poronienia chybionego (zatrzymanego)
- Poronienie zatrzymane: objawy
- Postępowanie przy poronieniu chybionym: zabieg i leczenie
- Poronienie chybione: co dalej?
Poronienie chybione: czym się charakteryzuje?
Na wstępie tego artykułu należy wyjaśnić, czym tak właściwie jest poronienie. Poronieniem określa się zakończenie trwania ciąży, do którego doszło przed 22 tygodniem. Jeżeli ciąża trwa 23 tygodnie, to wówczas mowa już o porodzie przedwczesnym lub, w przypadku starty ciąży, porodzie martwym.
Z kolei poronienie chybione, nazywane również poronieniem zatrzymanym, to obumarcie jaja płodowego i jednoczesny brak wydalenia płodu z jamy macicy.
>> Przeczytaj: Badania po poronieniach – Jakie warto wykonać?
Poronienie zatrzymane: jak często do niego dochodzi?
Poronienia dotyczą nawet 15-20% rozpoznawanych ciąż, co oznacza, że do poronienia może dojść nawet w co piątej ciąży. Warto zaznaczyć, że do większości poronień (nawet 80%) dochodzi na początku ciąży, a dokładniej w pierwszych 12 tygodniach jej trwania, a więc w pierwszym trymestrze. Szacuje się, że poronienie chybione może wikłać około 2% ciąż.
Przyczyny wystąpienia poronienia chybionego (zatrzymanego)
Przyczyny poronień, w tym poronienia zatrzymanego są złożonym tematem medycznym. Najczęstszą przyczyną poronień są zdecydowanie zaburzenia genetyczne, w tym aberracje chromosomowe. Jak pokazują bowiem badania, nawet ponad połowa zarodków po poronieniu wykazuje zaburzenia w postaci aberracji chromosomowych, czyli wad chromosomalnych.
>> To może Cię zainteresować: Wady letalne – czym są? Przyczyny, rodzaje, diagnostyka
Należy jednak podkreślić, że zaburzenia genetyczne to nie jedyne przyczyny poronień. Za poronienie, w tym poronienie zatrzymane, mogą odpowiadać również takie czynniki jak:
- zaburzenia trofoblastu – trofoblast to zewnętrzna warstwa komórek zarodka, która powstaje po zapłodnieniu i w kolejnym etapie przekształca się w łożysko,
- wady anatomiczne macicy – w tym zrosty wewnątrzmaciczne,
- czynniki zakaźne – na przykład wirus różyczki, cytomegalii, odry, a także toksoplazmoza,
- choroby przewlekłe ciężarnej – w tym zaawansowana cukrzyca ciążowa czy niedoczynność tarczycy,
- czynniki immunologiczne – w tym zespół antyfosfolipidowy,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie papierosów,
- poważne urazy brzucha,
- zaburzenia krzepnięcia – w tym na przykład trombofilie,
- przyjmowanie leków o działaniu teratogennym,
- narażenie na promieniowanie jonizujące,
- zaburzenia odżywiania – w tym niedobory witaminowe.
>> Przeczytaj: Ból brzucha w ciąży. Jakie objawy powinny niepokoić?
Poronienie zatrzymane: objawy
Na wstępie tego akapitu warto zaznaczyć, że symptomy poronienia zatrzymanego nie są tak charakterystyczne, jak w poronieniu o typowym przebiegu. Zazwyczaj nie mamy do czynienia z klasycznym bólem zlokalizowanym w podbrzuszu i krwawieniem z dróg rodnych, ponieważ jak już zostało wspomniane – nie dochodzi do wydalenia płodu. Jedynym objawem może być brak powiększania się macicy wraz z pozornym trwaniem ciąży. Kolejnym objawem może być brak wyczuwania przez kobietę ruchów płodu. Dla przypomnienia, w prawidłowych warunkach kobieta zaczyna odczuwać ruchy płodu zazwyczaj między 16. a 20. tygodniem ciąży.
>> Sprawdź: Ciąża pozamaciczna – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Do wychwycenia i potwierdzenia poronienia zatrzymanego dochodzi zazwyczaj w gabinecie ginekologa, podczas badania ultrasonograficznego (badania USG). Podczas tego badania, w przypadku poronienia chybionego lekarz może stwierdzić brak czynności serca u płodu. Badanie w gabinecie może ujawnić również zamkniętą szyjkę macicy.
Poronienie zatrzymane a beta-hCG
Pomiar beta-hCG to nic innego niż badanie oceniające stężenie ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej w surowicy krwi. Badanie to jest typowo wykorzystywane do potwierdzania ciąży i oceny jej przebiegu. Stężenie beta-hCG rośnie we krwi do około 14 tygodnia ciąży, po czym osiąga względnie stały poziom.
Poronienie zatrzymane laboratoryjnie objawia się jako spadek stężenia beta-hCG poniżej stężenia prawidłowego dla danego tygodnia ciąży.
Postępowanie przy poronieniu chybionym: zabieg i leczenie
W przypadku potwierdzenia poronienia zatrzymanego, w celu zapobiegania powikłaniom, w tym poważnym infekcjom, konieczne jest oczyszczenie jamy macicy z martwych tkanek płodu. W zależności od sytuacji klinicznej i momentu, w jakim doszło do obumarcia zarodka/płodu stosuje się indukcję farmakologiczną poronienia lub zabiegowe oczyszczanie jamy macicy (drogą łyżeczkowania).
W odniesieniu do metody farmakologicznej, do starań o ciążę można powrócić już od następnego cyklu.
Poronienie chybione: co dalej?
Podejrzenie poronienia chybionego powinno skłonić pacjentkę do jak najszybszej wizyty u swojego ginekologa. Konieczne jest badanie ginekologiczne, wykonanie badania ultrasonograficznego oraz oznaczenie stężenia beta-hCG. Jeżeli u kobiety doszło do trzech poronień, to wówczas mówi się o poronieniu nawykowym, które wymaga wnikliwej diagnostyki, w tym wykonania badań w kierunku zaburzeń krzepnięcia krwi (w tym w kierunku trombofilii wrodzonej) oraz schorzeń autoimmunologicznych.
Poronienie zatrzymane polega na obumarciu płodu lub zarodka i jednoczesnym brakiem jego wydalenia z jamy macicy. Objawy poronienia chybionego są stosunkowo niecharakterystyczne, co sprawia, że kobieta może dowiedzieć się o obumarciu płodu dopiero na zaplanowanej wizycie ginekologicznej, podczas badania ultrasonograficznego. Poronienie zatrzymane wymaga odpowiedniego postępowania położniczego. W zależności od sytuacji klinicznej może to być postępowanie farmakologiczne lub zabiegowe.
Bibliografia
- S. K. Stadnicka i inni, Poronienie i ciąża obumarła w aspekcie prawa – udział położnej w opiece nad pacjentką w sytuacji utraty ciąży, Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(9):379-390,
- G. Bręborowicz, Sytuacje kliniczne w położnictwie, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2015,
- J. Pundir i inni, Ginekologia – algorytmy oparte na dowodach naukowych, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2019.
