PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) – czym jest i jak sobie z nim radzić?

PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego, to stan, który dotyka wiele kobiet w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego przed wystąpieniem krwawienia. Manifestuje się zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi dolegliwościami. Mogą one znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się, jakie są objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, ile trwają i jak je złagodzić.

Spis treści:

  1. PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) – co to jest?
  2. PMS: przyczyny występowania objawów
  3. PMS: objawy
  4. Kiedy pojawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego i ile trwa?
  5. Jakie badania wykonać przy częstym PMS?
  6. Jak złagodzić PMS? Czy zespół napięcia przedmiesiączkowego trzeba leczyć?

PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) – co to jest?

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to zespół objawów fizycznych i psychicznych, które obecne są w fazie lutealnej cyklu menstruacyjnego i ustępują lub ulegają złagodzeniu wraz z rozpoczęciem krwawienia miesięcznego. Dolegliwości pojawiają się regularnie i mogą różnić się w każdym cyklu. Po zakończeniu miesiączki i przed owulacją występuje okres bezobjawowy.

Według różnych danych nawet około 80% kobiet w wieku rozrodczym doświadcza różnych form PMS. Najbardziej nasilone objawy występują u kobiet między 25. a 35. rokiem życia. W 20–40% przypadków są na tyle intensywne, że wymagają interwencji medycznej.

Warto wiedzieć:
U około 2–6% kobiet w wieku reprodukcyjnym rozwija się ciężka forma zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Są to przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (PMDD). Charakteryzują się bardziej nasilonymi objawami – szczególnie psychicznymi i emocjonalnymi.

>> To może Cię zainteresować: Równowaga hormonalna u kobiet

PMS: przyczyny występowania objawów

Dokładne przyczyny zespołu napięcia przedmiesiączkowego nie są jeszcze w pełni poznane. Udowodniono natomiast, że istotnym czynnikiem rozwoju PMS są cykliczne zmiany czynności jajników, a tym samym zmiany stężenia hormonów płciowych. Prawdopodobnie są na nie wrażliwe kobiety z predyspozycjami genetycznymi.

Hormony płciowe – estrogen i progesteron – wpływają na neuroprzekaźniki centralnego układu nerwowego, głównie serotoninę i kwas gamma-aminomasłowy (GABA). Zaobserwowano, że objawy PMS są związane z obniżeniem stężenia serotoniny i jej zmniejszonym wychwytem w fazie lutealnej cyklu menstruacyjnego oraz zwiększeniem wrażliwości receptorów serotoninowych w fazie folikularnej.

pakiet hormony kobiece rozszerzony

PMS: objawy

Objawy PMS mogą być bardzo zróżnicowane i mieć różną intensywność. Dzieli się je na fizyczne oraz psychiczne. Wyodrębniono nawet 300 objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego zaburzają codzienną aktywność i powodują dyskomfort. Szczególnie wpływają na pracę, naukę i relacje międzyludzkie.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego: objawy fizyczne

Fizyczne objawy PMS to m.in.:

  • uczucie zatrzymania wody w organizmie,
  • bóle stawów,
  • bóle głowy,
  • zaparcia,
  • biegunka,
  • wzdęcia brzucha,
  • zaburzenia trawienia,
  • tkliwość piersi,
  • migrena,
  • obrzęki,
  • problemy skórne,
  • nadmierny apetyt,
  • ogólne zmęczenie i brak energii.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego: objawy psychiczne

Psychiczne objawy PMS to m.in.:

  • spadek nastroju,
  • napady płaczu,
  • nerwowość i poirytowanie,
  • napady gniewu,
  • bezsenność lub nadmierna senność,
  • problemy z koncentracją,
  • zmniejszenie zdolności poznawczych,
  • obniżenie samooceny,
  • spadek libido.
Pamiętaj:
By rozpoznać PMDD, konieczne jest stwierdzenie 5 z następujących objawów: obniżenie nastroju i poczucie beznadziejności, podwyższony poziom lęku i zwiększone napięcie, częsta i łatwa zmiana emocji, silne uczucie gniewu, obniżenie zainteresowania codziennymi zajęciami, zaburzenia jedzenia, słabsza koncentracja, zaburzenia snu, poczucie braku kontroli i przytłoczenia, dolegliwości somatyczne.

>> Przeczytaj także: Brak miesiączki – możliwe przyczyny braku okresu. Jakie badania przeprowadzić?

Kiedy pojawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego i ile trwa?

Według kryteriów Amerykańskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów o PMS można mówić, gdy przynajmniej jeden z objawów (fizycznych lub psychicznych) pojawia się do 5 dni przed wystąpieniem krwawienia miesięcznego. Dolegliwości powinny ustąpić do 4 dni po rozpoczęciu miesiączki. Symptomy zespołu napięcia przedmiesiączkowego są obecne w większości cyklów menstruacyjnych.

pakiet hormony kobiece zaburzenia miesiączkowania

Jakie badania wykonać przy częstym PMS?

W przypadku nawracających i nasilonych objawów PMS należy skonsultować się z lekarzem. Diagnoza zespołu napięcia przedmiesiączkowego opiera się głównie na wywiadzie medycznym i stwierdzeniu obecności objawów, jednak lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań, aby wykluczyć inne schorzenia. Mogą to być m.in.:

Przy nasilonych dolegliwościach psychicznych konieczna może być konsultacja psychiatryczna. Jest to o tyle ważne, że nawet 15% kobiet doświadczających ciężkich objawów PMS podejmuje próbę samobójczą.

To może Cię zainteresować:

>> Zespół policystycznych jajników (PCOS) – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

>> Wczesne wykrywanie endometriozy

>> Rak jajnika – objawy, czynniki ryzyka, diagnostyka laboratoryjna

Jak złagodzić PMS? Czy zespół napięcia przedmiesiączkowego trzeba leczyć?

Celem leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego jest złagodzenie objawów. Stosuje się interwencje niefarmakologiczne i farmakologiczne. Rodzaj terapii zależy od stopnia nasilenia PMS i tego, jak wpływa ono na codzienne funkcjonowanie.

Wśród metod łagodzenia PMS wyróżnić można m.in.:

  • psychoterapię poznawczo-behawioralną,
  • zmianę diety (lekkostrawna, bogata w witaminy, minerały i nienasycone kwasy tłuszczowe),
  • włączenie do codziennej rutyny regularnej aktywności fizycznej,
  • zrezygnowanie z używek,
  • suplementację witamin i minerałów w przypadku potwierdzenia ich niedoboru (m.in. wapnia, magnezu, witaminy E, witaminy B6),
  • u niektórych kobiet poprawę przynosi stosowanie preparatów ziołowych (np. oleju z wiesiołka, dziurawca zwyczajnego, mniszka lekarskiego), choć nie jest to postępowanie potwierdzone w badaniach naukowych.

W przypadku kobiet doświadczających nasilonych objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego wdrażane jest leczenie farmakologiczne, które obejmuje stosowanie niskich dawek leków przeciwdepresyjnych o działaniu serotoninergicznym, terapię estrogenową czy analogi hormonu uwalniającego gonadotropinę.

W skrajnych przypadkach jedynym sposobem leczenia PMS jest usunięcie macicy i jajników. Rozwiązanie to jest stosowane rzadko.

PMS może znacząco wpłynąć na samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. W jego przebiegu występują zarówno objawy somatyczne (np. wzdęcia, tkliwość piersi, bóle głowy, zmęczenie), jak i psychiczne (np. rozdrażnienie, nerwowość, płaczliwość). Można je złagodzić przy pomocy metod niefarmakologicznych lub farmakologicznych. Rodzaj leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego dopasowywany jest indywidualnie do każdej kobiety.

Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk


Bibliografia

  1. P. Kozłowski i in., Ocena częstości występowania objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego u młodych kobiet, Journal of Education, Health and Sport 2017, 7(7), s. 866–872
  2. A. Pilińska, M. Przestrzelska, Zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenia dystroficzne, Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia 2019, vol. 8, nr 2, s. 64–67
  3. K. Pałucka i in., Zespół napięcia przedmiesiączkowego – mit czy rzeczywistość, Journal  of Education, Health and  Sport 2016, 6(6), s. 478–490
  4. W. Krawczyk, E. Rudnicka-Drożak, Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011, t. 17, nr 3, s. 145–147
Angelika Janowicz
Angelika Janowicz
Z wykształcenia pielęgniarka, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Doświadczenie zawodowe zdobywała w gabinecie zabiegowym, a także w poradni laryngologicznej, pediatrycznej i kardiologicznej. Interesuje się psychodietetyką i żywieniem człowieka w chorobach metabolicznych – w szczególności zastosowaniem diet niskowęglowodanowych w insulinooporności.

Social

80,323FaniLubię
0ObserwującyObserwuj
16,812SubskrybującySubskrybuj

Przeczytaj też