Trwa piąta fala pandemii w Polsce. Osiągamy rekordy dziennych zakażeń, rozprzestrzenianie koronawirusa jest dużo szybsze niż do tej pory. Przyczyną takiej sytuacji jest w dużej mierze nowa mutacja wirusa SARS-CoV-2, której nadano nazwę Omicron.
Warianty genetyczne wirusa SARS-CoV-2
Od chwili pierwszych wzmianek o nowym koronawirusie 2019-nCoV i nadania mu ostatecznej nazwy SARS-CoV-2, trwają badania nad poznaniem jego natury. Jedną z charakterystycznych cech wirusa okazała się skłonność do mutowania. Powstawanie nowych wariantów genetycznych jest sposobem wirusa na przetrwanie w środowisku. Zmiany spowodowane mutacjami mają wpływ na zakaźność koronawirusa, odpowiedź immunologiczną organizmu oraz objawy chorobowe pojawiające się w przebiegu COVID-19.
Eksperci WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) zaproponowali podział wariantów wirusa SARS-CoV-2 na grupy. Największy niepokój powodują mutanty zaliczone do wariantów wzbudzających obawy (VOC – Variant of Concern. Wyróżniają się one spośród innych koronawirusów, będących w strefie zainteresowania, szybszą transmisją lub wyższą zakaźnością. Mogą też prowadzić do niekorzystnych dla człowieka zmian w epidemiologii choroby COVID-19.
Omicron – nowy wariant wirusa SARS-CoV-2
Wariant Omicron został zgłoszony do WHO w listopadzie 2022 r. po stwierdzeniu pierwszych przypadków w RPA i Bostwanie. W Polsce wykrycie mutacji charakterystycznych dla nowego wariantu potwierdzono po raz pierwszy w połowie grudnia 2022 r.
Wariant Omicron charakteryzuje się bardzo dużą liczbą mutacji w stosunku do oryginalnego wirusa SARS-CoV-2. W jego genomie wykryto 50 mutacji, w tym 32 w obrębie białka kolca S, stanowiącego główny cel dla przeciwciał neutralizujących, istotnych w odpowiedzi immunologicznej. Od momentu zidentyfikowania nowego wariantu trwają badania nad wpływem mutacji na łatwość rozprzestrzeniania się koronawirusa i jego zakaźność oraz badania nad skutecznością aktualnie stosowanych szczepionek. Pojawia się coraz więcej informacji, ale nasza wiedza na temat wariantu Omicron jest jeszcze niewystarczająca, aby formułować ostateczne wnioski.
Omicron – co dzisiaj o nim wiemy?
W porównaniu do innych wariantów wirusa SARS-CoV-2 Omicron:
- rozprzestrzenia się znacznie szybciej, stając się w niespotykanie krótkim czasie wariantem dominującym w wielu krajach świata,
- jest bardziej zakaźny – francuscy naukowcy wykazali, że może być bardziej zakaźny od wariantu Delta nawet o 105%,
- powoduje szybsze pojawienie się pierwszych objawów zakażenia, średnio po trzech dniach,
- atakuje głównie górne drogi oddechowe
- powoduje łagodniejszy przebieg COVID-19 – przy lekkich objawach, choroba ustępuje po kilku dniach do 2 tygodni; ryzyko hospitalizacji wg danych brytyjskich zmniejsza się o 50-70%
Wariant Omicron – wczesne objawy COVID-19
Objawy chorobowe wywoływane przez wariant Omicron różnią się od tych, które dominowały na początku pandemii. Charakterystyczne dla oryginalnego wirusa SARS-CoV-2 i pierwszych wariantów były: kaszel, temperatura oraz utrata węchu i smaku, co jest rzadko spotykane przy zakażeniu koronawirusem Omicron.
COVID-19 wywołany przez wariant Omicron najczęściej przypomina zwykłe przeziębienie. Charakterystyczne dla wczesnego stadium choroby są:
- drapanie w gardle
- ból dolnej części pleców
- katar
- kichanie
- ból głowy
- zmęczenie
- nocne poty
- bóle ciała
Objawy mogą pojawić się nawet dwa dni po zakażeniu, co wskazuje na to, że wirus ma znacznie krótszy czas inkubacji w porównaniu do innych wariantów, dla których średni czas wynosi 5-7 dni.
Mimo że w większości wypadków objawy wywoływane przez Omicron są łagodne, należy pamiętać, że zakażenie może prowadzić u niektórych osób (osoby starsze, z przewlekłymi schorzeniami, nieszczepione) do ciężkiego przebiegu.
Warto wiedzieć, że:
U osób w pełni zaszczepionych zakażenie wirusem SARS-CoV-2 jest bezobjawowe lub infekcja jest łagodniejsza, a choroba COVID-19 trwa krócej.
Diagnostyka laboratoryjna COVID-19 w ALAB laboratoria – wykrywanie zakażenia
Do potwierdzenia aktywnego zakażenia wirusem SARS-CoV-2 służą obecnie rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) dwa rodzaje testów: testy genetyczne oraz testy antygenowe.
W ALAB laboratoria obydwa rodzaje testów wykonywane są przez wykwalifikowany personel medyczny. Materiał pobierany jest w Punktach Pobrań o podwyższonym reżimie sanitarnym.
Testy genetyczne
Stosowane przez nas testy genetyczne (sprawdź szczegóły badania w sklepie) opierają się na metodzie Real-Time RT-PCR (ang. reverse transcription–polymerase chain reaction) i są zgodne z obowiązującymi na terenie Polski rekomendacjami NIZP-PZH w zakresie diagnostyki molekularnej SARS-CoV-2. W badaniu wykrywany jest materiał genetyczny wirusa SARS-CoV-2. Próbką do badania jest wymaz z nosogardzieli lub ślina. Wynik dodatni testu potwierdza zakażenie, natomiast wynik ujemny wyklucza. Badanie genetyczne jest najczulszym sposobem wykrywania zakażenia.
Testy antygenowe
Testy antygenowe (sprawdź szczegóły badania w sklepie) wykrywają fragmenty białek charakterystyczne dla koronawirusa. Badanie jest stosowane w początkowej fazie choroby, kiedy wirusy intensywnie namnażają się, a u pacjenta pojawiają się pierwsze objawy. Testy mogą wykryć zakażenie również na 1-3 dni przed wystąpieniem symptomów infekcji.
W ALAB stosujemy testy antygenowe o parametrach przewyższających dopuszczone przez WHO minimalne kryteria.
- Kryteria WHO – czułość ≥ 80%, swoistość powyżej 97%
- Testy w ALAB – czułość testów ˃ 96%, a swoistość ˃ 99%.
Materiałem do badania są wymazy z nosogardzieli lub ślina. Wynik dodatni z bardzo dużym prawdopodobieństwem potwierdza zakażenie. Wynik ujemny, przy przesłankach świadczących o możliwości choroby (objawy, sytuacja epidemiologiczna) wymaga potwierdzenia testem genetycznym. Stosowane w ALAB laboratoria testy antygenowe znajdują się na liście Komisji Europejskiej – EU HSC (EU Health Security Committe).
Jakość badań wykonywanych w kierunku COVID-19 w ALAB laboratoria
Testy COVID-19 w ALAB:
- posiadają wysokie parametry czułości i swoistości,
- są znakowane certyfikatem IVD CE,
- przed wprowadzeniem do rutynowej diagnostyki zostały ocenione przez ekspertów ALAB,
- wykrywają zakażenie różnymi wariantami wirusa SARS-CoV-2, w tym wariantu Omicron.
Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz też:
Wypowiedzi ekspertów znajdziecie na kanale ALAB laboratoria na YouTube.
