Dziwny zapach wydzieliny pochwowej nie jest normą – może świadczyć o zaburzonej równowadze mikroflory pochwy i potencjalnej infekcji. Z artykułu dowiesz się, jakie mogą być przyczyny nieprzyjemnej woni z okolic miejsc intymnych, a także jak z nią walczyć oraz jakie badania warto wykonać.
Spis treści:
- Co może powodować nieprzyjemny zapach z pochwy?
- Dziwny zapach z pochwy a ciąża
- Nieprzyjemny zapach z pochwy w trakcie menopauzy
- Upławy a nieprzyjemny zapach z pochwy: czy powinny wzbudzać niepokój?
- Jak poradzić sobie z nieprzyjemnym zapachem z pochwy?
- Przykry zapach z pochwy: kiedy pójść do lekarza?
- Jak zapobiegać nieprzyjemnemu zapachowi z pochwy?
Co może powodować nieprzyjemny zapach z pochwy?
Za przykry, nieprzyjemny zapach z pochwy może czasami odpowiadać dieta (np. obfitująca w cukier, co sprzyja namnażaniu się drożdżaków) i niewłaściwa higiena osobista. Istotnym czynnikiem, który zmienia właściwości fizyczne i chemiczne śluzu pochwowego są obecne w nim drobnoustroje.
W naturalnym środowisku pochwy znajdują się różne drobnoustroje, współtworzące jej mikrobiom. Dominują w nim bakterie (pałeczki) kwasu mlekowego należące do rodzaju Lactobacillus spp – stanowią one 95% wszystkich bakterii. Zaburzenia w obrębie składu mikrobiomu pochwy mogą być związane z nieprzyjemnym zapachem.
Inne możliwe przyczyny nieprzyjemnego zapachu z pochwy to:
- obecność przetoki odbytniczo-pochwowej,
- niektóre nowotwory pochwy i szyjki macicy (związane m.in. z wirusem HPV).
| Warto wiedzieć: Fizjologiczny śluz ma jednorodną konsystencję, jest przeźroczysty i prawie wolny od zapachu. |
>> Zobacz też: Mikrobiom pochwy i infekcje intymne
Infekcje a nieprzyjemny zapach w pochwy
Waginoza bakteryjna (bakteryjne zakażenie pochwy) to możliwa przyczyna nieprzyjemnego zapachu śluzu pochwowego. Towarzyszy mu zaburzona homeostaza bakteryjna, w której większy udział ma flora mieszana. Należą do niej:
- fakultatywne bakterie beztlenowe, np. Staphylococcus epidermidis, Streptococcus spp., Gardnerella vaginalis (wywołują intensywny zapach śledzi);
- bakterie beztlenowe, np. Peptostreptococcus, Mobiluncus i Prevotella (odpowiadają za charakterystyczny rybi zapach);
- mikoplazmy, np. Mycoplasma genitaliom, M. hominis i Ureplasma urealyticum.
| Warto wiedzieć: Bakteryjne zakażenie pochwy jest rozpoznawane przynajmniej raz w życiu u 10-40% kobiet na całym świecie. |
Jakie objawy świadczą o waginozie bakteryjnej? To 3 z 4 objawów wg Amstela jak:
- jednorodna wydzielina przylegająca do ścian pochwy, typowo w kolorze mlecznoszarym;
- podwyższone pH śluzu pochwowego (>4,5);
- rybi i cuchnący zapach, który jest wynikiem nagromadzenia produktów metabolizmu, enzymów i toksyn nadmiernie namnażającej się flory mieszanej;
- obecność komórek jeżowych, tzw. clue cells.
| Warto wiedzieć: Za nieprzyjemny zapach z pochwy odpowiadają również choroby przenoszone drogą płciową. W przebiegu rzeżączki i rzęsistkowicy występują upławy o nieprzyjemnej woni (odpowiednio ropnej lub żółtozielonej). |
Miesiączka a przykry zapach pochwy
Nieprzyjemny zapach z pochwy w czasie krwawienia menstruacyjnego może świadczyć o bakteryjnym zakażeniu. Pierwsze pięć dni cyklu może nasilać woń upławów. Jej występowanie może wiązać się dodatkowo z zaniedbaniami higienicznymi, np. zbyt rzadką zmianą tamponów.
Nieprzyjemny zapach z pochwy po stosunku
Występowanie nieprzyjemnego zapachu po stosunku może również świadczyć o bakteryjnym zapaleniu pochwy. Woń z pochwy może być wówczas bardziej intensywna po współżyciu.
Dziwny zapach z pochwy a ciąża
Kobiety ciężarne, z racji zmian hormonalnych, wykazują predyspozycję do kandydozy pochwy, której towarzyszą grudkowate, białe upławy o mdłym zapachu. Są również narażone na bakteryjne zapalenie pochwy, które może być przyczyną powikłań, np. przedwczesnego porodu, zapalenia płynu owodniowego lub nawet posocznicy u dziecka.
>> Zobacz również: Badanie przesiewowe GBS w ciąży
Nieprzyjemny zapach z pochwy w trakcie menopauzy
Menopauzie towarzyszy spadek stężenia i estrogenów, co ma wpływ na funkcjonowanie całego układu moczowo-płciowego. W trakcie menopauzy może wystąpić atrofia pochwy, której towarzyszą:
- spadek elastyczności i napięcia ścian pochwy,
- ból podczas stosunku płciowego (dyspareunia),
- suchość i stany zapalne pochwy.
Niedobór estrogenów zmniejsza liczebność bakterii kwasu mlekowego – rośnie ryzyko zakażeń bakteryjnych i/lub grzybiczych.
Upławy a nieprzyjemny zapach z pochwy: czy powinny wzbudzać niepokój?
Nieprzyjemny zapach z pochwy z upławami to jeden z objawów waginozy bakteryjnej. Świadczy o braku równowagi w mikrobiomie pochwy. Mogą mu towarzyszyć inne objawy, np.:
- świąd i pieczenie pochwy oraz warg sromowych,
- dyspareunia (ból w czasie stosunku),
- dysuria (bolesne oddawanie moczu).
Jeśli nieprzyjemny zapach z pochwy powraca – może to świadczyć o nawracającym zakażeniu.
Jak poradzić sobie z nieprzyjemnym zapachem z pochwy?
Leczenie nieprzyjemnego zapachu z pochwy zależy od przyczyny występowania. Zwykle jest nim zakażenie bakteryjne, co powinno skłonić pacjentkę do wizyty u ginekologa, który po przeprowadzeniu badania, zadecyduje o odpowiednim leczeniu. Warto również pamiętać o odpowiedniej higienie osobistej i stosowaniu produktów do mycia o niskim pH. Istotna jest również modyfikacja diety, a także kontrola glikemii (podniesiony poziom cukru i cukrzyca sprzyjają kandydozie pochwy).
Nieprzyjemny zapach z pochwy: domowe sposoby
Wiele pacjentek podejmuje się samodzielnego leczenia. W tym celu stosują leki bez recepty na nieprzyjemny zapach z pochwy, które są preparatami przeciwdrobnoustrojowymi stosowanymi w zakażeniach. Są to globulki i kremy dopochwowe. Mogą zawierać w swoim składzie:
- fentikonazol na zakażenia mieszane pochwy – wywołane przez grzyby i bakterie,
- klotrimazol na kandydozę pochwy,
- polikrezulen na waginozę bakteryjną.
Pomocne są również dopochwowe probiotyki ginekologiczne – zawierają bakterie Lactobacillus. Warto jednak pamiętać, że przed włączeniem leczenia należy skonsultować się z ginekologiem.
Przykry zapach z pochwy: kiedy pójść do lekarza?
Pojawienie się przykrego zapachu z pochwy wymaga konsultacji z ginekologiem i przeprowadzenia dokładnego wywiadu chorobowego i badania ginekologicznego.
Nieprzyjemny zapach z pochwy powinien skłonić do wizyty u lekarza szczególnie w przypadku nawracających zakażeń pochwy, szczególnie jeśli towarzyszy im jeden lub więcej objawów niżej wymienionych:
- gorączka powyżej 38°C,
- ból w dolnej części brzucha i/lub pleców,
- wymioty i nudności,
- nieregularne i/lub nieprawidłowe krwawienia z pochwy.
Jakie badania wykonać przy dziwnym zapachu z pochwy?
W przypadku występowania nietypowego, dziwnego czy nieprzyjemnego zapachu z pochwy należy wykonać posiew z pochwy. Umożliwia to poniższe badanie.
>> Przeczytaj także: Jak przygotować się do pobrania wymazu z pochwy?
Jak zapobiegać nieprzyjemnemu zapachowi z pochwy?
Jak zostało już wspomniane, przed nieprzyjemnym zapachem z pochwy chroni kobietę dbałość o zdrowie układu moczowo-płciowego. Pomocne są również regularne wizyty u ginekologa.
>> Przeczytaj również: Co to jest cytologia ginekologiczna
Przykry, nieprzyjemny zapach z pochwy może wiązać się z zakażeniem bakteryjnym, grzybiczym lub mieszanym. To stan szczególnie groźny dla kobiet w ciąży i w okresie menopauzy. Warto zadbać o zdrowie intymne i umawiać się na regularne badania ginekologiczne.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- Boroń-Kaczmarska A, Wiercińska-Drapało A (2022) Choroby zakaźne i pasożytnicze, Warszawa: PZWL
- Boroń-Kaczmarska A, Wiercińska-Drapało A (2020) Zagrożenia infekcyjne w ciąży, Warszawa: PZWL
- Bręborowicz G (2020) Położnictwo i Ginekologia Tom 1-2, Warszawa: PZWL
