Odrębności nawadniania u seniorów
Zawartość wody w organizmie człowieka maleje wraz z wiekiem. W przypadku noworodka wynosi ona ok. 80%, u dziecka – 70%, zawartość wody w organizmie osoby dorosłej to 60%, a w ciele osoby starszej – ok. 50%. Mniej wody w organizmie mają kobiety.
Dlaczego tak się dzieje? Otóż jeśli spojrzymy na zawartość wody w tkankach człowieka, to największym zbiornikiem tego płynu w naszym organizmie są mięśnie. Ilość tkanki mięśniowej zmniejsza się z wiekiem, mniej wody jest w tkance łącznej czy tłuszczowej – stąd u osób starszych (i u kobiet) zawartość wody w ciele jest niższa.
Dodatkowo u osób w podeszłym wieku notujemy odrębności fizjologiczne, które utrudniają prawidłowe nawodnienie oraz powodują, że te osoby są bardziej podatne na przewodnienie.
Co sprzyja odwodnieniu u seniorów?
- zmniejszenie zawartości wody wewnątrzkomórkowej (10-15%),
- zmniejszone uczucie pragnienia – jeśli człowiek odczuwa pragnienie, oznacza to, iż ma już ok. 1,5-2% deficyt wody. Osoby starsze pragnienie odczuwają słabiej, dlatego u nich łatwiej o deficyt płynów,
- świadome ograniczanie wypijanych płynów – seniorzy mają trudności z utrzymaniem moczu, dlatego starają się mniej pić, np. wychodząc na spacery. Ograniczają również płyny na noc, aby nie wstawać do toalety – problemem może być wstanie z łóżka lub zakłócenie snu,
- zmniejszone przesączanie kłębuszkowe w nerkach (spowodowane nasilającym się wraz z wiekiem włóknieniem) skutkujące zmniejszoną zdolnością do zagęszczania moczu i łatwiejszym odwadnianiem,
- przyjmowanie leków wpływających na równowagę wodno-elektrolitową (leki moczopędne) i zmniejszona zdolność do adaptacji do takich zaburzeń,
- choroby współistniejące – np. choroby układu krążenia powodujące obrzęki (niewydolność serca) lub choroby nerek,
- zwiększone spożycie soli – badania wskazują, iż osoby starsze częściej spożywają potrawy gotowe lub przyrządzają posiłki z półproduktów, a niestety dania gotowe kupowane w sklepach zawierają więcej soli,
- forsowanie spożycia płynów – mit konieczności wypicia 8 szklanek wody dziennie.
Suplementacja elektrolitów dla seniorów
Świadomość, iż osoby starsze mogą mieć problem z odpowiednim nawodnieniem jest już dosyć powszechna, niestety w parze ze świadomością problemu nie idzie rzetelna wiedza. Z tego powodu osoby starsze lub ich opiekunowie często wraz z wodą sięgają po uzupełnianie elektrolitów w postaci suplementów kupionych w aptece. Takie postępowanie może nie być bezpieczne dla seniorów, ponieważ nie tylko łatwiej się odwadniają, ale również łatwiej u nich o zakłócenie równowagi wodno-elektrolitowej. Przedawkowanie powszechnych w suplementach pierwiastków – sodu i potasu – może być dla nich niebezpieczne. Z drugiej strony nawet niewielka utrata sodu lub potasu również może dawać objawy, które utrudniają prawidłowe funkcjonowanie. Dlatego ważne jest, aby przed każdą suplementacją zrobić badania laboratoryjne i uzupełniać ewentualne niedobory w zależności od potrzeb.
Natomiast na co dzień należy dbać o to, aby poziom elektrolitów w organizmie osoby starszej był optymalny dzięki ich spożyciu ze źródeł naturalnych, np. wysoko zmineralizowanych wód oraz warzyw i owoców.
Na poziom sodu i potasu w organizmie ważny wpływ mają leki, które są często zażywane przez osoby starsze. Są to przede wszystkim leki moczopędne (stosowane w nadciśnieniu tętniczym, chorobach serca, obrzękach), które mogą wywoływać niedobór potasu. Z drugiej strony nowsze generacje tych leków działają tak, aby oszczędzać potas, a wówczas jego dodatkowa suplementacja może być niebezpieczna. Również inne leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, tzw. sartany, działają tak, aby nie wywoływać utraty potasu. Dodatkowo niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą być niekorzystne w połączeniu z dodatkowymi dawkami potasu. Dlatego seniorzy powinni co jakiś czas sprawdzać poziom elektrolitów w organizmie i, w zależności od potrzeb, mieć wdrożone odpowiednie postępowanie lecznicze lub dietetyczne.
W ALAB laboratoria znajdziesz też gotowe pakiety badań dla kobiet i mężczyzn 60+
