Monocyty to rodzaj białych krwinek. Są bardzo ważnym elementem układu immunologicznego, ponieważ biorą udział w odpowiedzi odpornościowej, usuwają czynniki zakaźne oraz uczestniczą w procesach zapalnych. Ich liczba wzrasta w niektórych stanach chorobowych, co jest określane mianem monocytozy. Dowiedz się, jak zbadać monocyty oraz co oznacza ich nieprawidłowy poziom.
Spis treści:
- Monocyty – co to jest?
- Jakie badanie na monocyty wykonać, by sprawdzić ich poziom?
- Badanie stężenia monocytów: interpretacja wyników
- Poziom monocytów podwyższony w czasie ciąży: czy to groźne?
- Jak leczyć monocytopenię i monocytozę?
Monocyty – co to jest?
Monocyty to największe z białych krwinek. Są zaliczane do agranulocytów. Charakteryzują się dużym rozmiarem (dojrzały monocyt osiąga średnicę 14–20 μm, a niekiedy nawet 40 μm) oraz jądrem w nerkowatym (a niekiedy owalnym) kształcie. Monocyty stanowią 5–10% białych krwinek (a według innych źródeł 2–8%).
Monocyty są produkowane w szpiku kostnym i uwalniane do krwiobiegu, gdzie odgrywają rolę pierwszej linii obrony organizmu. Pozostają tam przez kilka dni. Mają zdolność do przechodzenia z naczyń krwionośnych do tkanek, gdzie przekształcają się w makrofagi lub komórki dendrytyczne.
>> Przeczytaj też: Granulocyty i ich rodzaje. Jaką pełnią funkcję?
Za co odpowiadają monocyty?
Monocyty pełnią 3 główne funkcje:
- uczestniczą w odpowiedzi immunologicznej,
- usuwają martwe komórki i czynniki zakaźne (fagocytoza),
- uczestniczą w procesach zapalnych i hematopoezie (procesie wytwarzania i różnicowania elementów morfotycznych krwi).
Po przekształceniu się w komórki dendrytyczne albo makrofagi, monocyty prezentują antygeny limfocytom T lub B. Mają także zdolność do pobierania antygenu jeszcze w szpiku kostnym. Natomiast w procesach zapalnych wytwarzają cytokiny prozapalne oraz metaloproteinazy, które ułatwiają leukocytom przedostawanie się z krwi do ogniska zapalnego.
>> Przeczytaj też: Bazofile we krwi – jak interpretować wyniki badania?
Jakie badanie na monocyty wykonać, by sprawdzić ich poziom?
Badanie poziomu monocytów wykonuje się jako część morfologii krwi z rozmazem. Materiałem do analizy jest niewielka próbka krwi żylnej. Wynik badania wskazuje liczbę monocytów oraz ich procentowy udział w ogólnej liczbie leukocytów.
>> Zobacz też: Stan zapalny i rola leukocytów
Morfologia krwi to podstawowy test diagnostyczny, który pozwala określić również inne parametry (m.in. ilość innych rodzajów krwinek, poziom hemoglobiny, hematokryt). Zaleca się jej regularne wykonywanie nie tylko w przypadku obecności objawów chorobowych, ale także w ramach profilaktyki i kontroli ogólnego stanu zdrowia.
>> Przeczytaj też: MCHC w morfologii krwi. Co to za wskaźnik, co oznacza niski lub podwyższony poziom?
Badanie stężenia monocytów: interpretacja wyników
Interpretacja wyników badania poziomu monocytów powinna być przeprowadzona przez lekarza. Należy wziąć pod uwagę nie tylko same wartości monocytów, ale także inne parametry morfologii krwi oraz stan kliniczny pacjenta.
| Pamiętaj: Wynik monocytów może być zafałszowany, jeżeli rozmaz wykonywany był automatycznie. Wówczas istnieje ryzyko, że komputer uzna inne komórki (np. neutrofile) za monocyty. |
Stężenie monocytów obniżone: co to znaczy?
Obniżony poziom monocytów to monocytopenia. Stan ten obserwuje się m.in. przy:
- zaburzeniach odporności (np. AIDS),
- zespołach mielodysplastycznych,
- niedokrwistości aplastycznej,
- białaczce włochatokomórkowej.
Monocytopenia może pojawić się również na skutek leczenia onkologicznego.
>> Przeczytaj też: PDW (wskaźnik anizocytozy płytek krwi) – badanie, podwyższone i obniżone wskaźniki, interpretacja wyników
Stężenie monocytów za wysokie: co to znaczy?
Podwyższone monocyty to monocytoza. Stan ten obserwuje się m.in. przy [3]:
- niektórych chorobach zakaźnych (np. płonicy),
- leczeniu glikokortykosteroidami,
- gruźlicy,
- infekcyjnym zapaleniu wsierdzia,
- marskości wątroby,
- zapalnych chorobach tkanki łącznej,
- nieswoistych zapaleniach jelit,
- ziarnicy złośliwej,
- białaczce mielomonocytowej.
Za wysokie monocyty mogą wystąpić także w okresie zdrowienia po chorobie zakaźnej.
>> Przeczytaj też: Choroby układowe tkanki łącznej
Poziom monocytów podwyższony w czasie ciąży: czy to groźne?
W czasie ciąży układ odpornościowy jest bardziej aktywny, co może prowadzić do fizjologicznego wzrostu liczby monocytów. Nie powinno to budzić niepokoju. Natomiast wynik znacznie przekraczający normę powinien być skonsultowany z lekarzem, aby wykluczyć potencjalne infekcje czy stany zapalne, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia matki lub dziecka.
Jak leczyć monocytopenię i monocytozę?
Nie każdy nieprawidłowy poziom monocytów wymaga leczenia. Jeżeli w morfologii krwi stwierdzono monocytopenię lub monocytozę, ale nie wykazano nieprawidłowości w innych badaniach diagnostycznych, a pacjent nie zgłasza żadnych objawów, zwykle nie trzeba podejmować żadnych działań terapeutycznych. Zalecane jest natomiast powtórzenie morfologii krwi po 2-3 tygodniach.
Jeżeli podwyższony lub obniżony poziom monocytów towarzyszy chorobie, wdrażane jest leczenie. Sposób terapii lekarz dopasowuje do przyczyny i stanu pacjenta.
Stężenie monocytów za wysokie lub za niskie: skutki braku leczenia
Nie każda monocytopenia lub monocytoza zagraża zdrowiu. Natomiast gdy nieprawidłowe wyniki badań są związane z chorobą, która nie zostanie odpowiednio leczona, może dojść do powikłań. Zależą one od rodzaju schorzenia.
Monocyty to element układu odpornościowego. Komórki te biorą udział w odpowiedzi immunologicznej i procesach zapalnych oraz uczestniczą w usuwaniu czynników zakaźnych. Aby zbadać ich poziom, należy wykonać badanie morfologii krwi z rozmazem. Wyniki powinny być zawsze interpretowane przez lekarza – z uwzględnieniem innych parametrów oraz stanu klinicznego pacjenta. Podwyższony poziom monocytów to monocytoza, a obniżony to monocytopenia.
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- J.J. Tomaszewski, Diagnostyka laboratoryjna dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001
- J. Kopeć-Szlęzak, Zróżnicowanie monocytów krwi obwodowej, Journal of Transfusion Medicine 2010, t. 3, nr 2, s. 62–66
- https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.11.3.25. (dostęp 17.10.2024)
