…czyli wszystko, co kojarzy nam się z koronawirusem SARS-CoV-2 i wywoływaną przez niego chorobą COVID-19.
Koronawirus SARS-CoV-2 diametralnie zmienił nasze życie, zmuszając nas do porzucenia wielu nawyków i stosowania środków ostrożności. Nośność tematu sprawia, że media są pełne covidowych newsów – codziennie słyszymy o ogniskach zakażeń, pracach nad szczepionką i obostrzeniach. Nietrudno się zagubić w tym natłoku informacji, dlatego warto usystematyzować pewne pojęcia. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych zagadnień związanych z koronawirusem SARS-CoV-2, objaśnionych w jasny i przejrzysty sposób.
KORONAWIRUSY – grupa wirusów, które mogą wywoływać zakażenia u ludzi i u zwierząt. U ludzi choroba dotyczy głównie układu oddechowego i może przebiegać jako zwykłe przeziębienie (wirusy NL63 i HKU1, 229E i OC43) lub objawiać się zapaleniem płuc (wirusy SARS CoV, SARS-CoV-2, MERS-CoV).
COVID-19 – ostra choroba układu oddechowego wywoływana przez wirusa SARS-CoV-2. Najbardziej charakterystyczne objawy choroby: gorączka, kaszel, złe samopoczucie, utrata węchu i smaku, duszności.
BADANIA LABORATORYJNE – testy wykonywane w laboratorium z materiału pobranego od pacjenta w celu potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2.
CZUŁOŚĆ TESTU DIAGNOSTYCZNEGO – określa z jakim prawdopodobieństwem, wykonując test, wykryjemy osobę zakażoną wirusem SARS-CoV-2. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym większe jest prawdopodobieństwo, że osoba rzeczywiście zakażona/chora będzie miała dodatni wynik testu.
SWOISTOŚĆ TESTU DIAGNOSTYCZNEGO – określa z jakim prawdopodobieństwem wynik dodatni testu wskazuje na rzeczywiste zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo wyników fałszywie dodatnich.
WYMAZ – materiał pobierany z nosogardzieli lub nosa i gardła specjalnym wacikiem umieszczonym na trzonku, czyli tzw. wymazówką. Osoba pobierająca pociera wymazówką tylną ścianę gardła/nozdrza i umieszcza ją w specjalnej probówce, która jest przekazywana do laboratorium. Z pobranego materiału wykonywany jest test genetyczny lub test antygenowy w kierunku wirusa SARS-CoV-2.
TESTY GENETYCZNE – testy wykrywające materiał genetyczny wirusa SARS-CoV-2. Materiałem do testów jest wymaz z dróg oddechowych. Dodatni wynik testu jest potwierdzeniem zakażenia. Testy wykonywane są u osób, które mają objawy choroby COVID-19 i u osób „z kontaktu”, czyli takich, które mogły zetknąć się z osobą zakażoną. Wyniki testów genetycznych są wymagane również w wielu innych sytuacjach, np. przy wjeździe do wielu krajów świata, przy wyjeździe do sanatorium.
TESTY ANTYGENOWE – szybkie testy wykrywające antygeny charakterystyczne dla wirusa SARS-CoV-2. Materiałem do testów jest wymaz z nosogardzieli. W przypadku pacjentów z objawami choroby COVID-19 dodatni wynik testu jest potwierdzeniem zakażenia. Czułość testów jest najwyższa na kilka dni przed wystąpieniem objawów chorobowych i w trakcie objawów do 5-7 dni od ich pojawienia.
TESTY SEROLOGICZNE – wykrywają w krwi pacjenta przeciwciała przeciwko antygenom wirusa SARS-CoV-2. Obecność przeciwciał może świadczyć o zetknięciu z wirusem. Zgodnie z zaleceniami ośrodków referencyjnych przeciwciała oznaczane są w dwóch klasach IgM i IgG. Testy mają zastosowanie w badaniach przesiewowych celem określenia prawdopodobieństwa zakażenia oraz dla sprawdzenia, czy osoba była zakażona w przeszłości.
PRZECIWCIAŁA IgM – przeciwciała przeciwko antygenom wirusa SARS-CoV-2. Pojawiają się w krwi pacjenta po ok. trzech tygodniach od momentu zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Ich obecność może świadczyć o aktywnym zakażeniu.
PRZECIWCIAŁA IgG – przeciwciała przeciwko antygenom wirusa SARS-CoV-2. Pojawiają się w krwi pacjenta w późniejszej fazie zakażenia. Ich obecność może świadczyć o przebyciu zakażenia.
BADANIA PRZESIEWOWE (inaczej skriningowe) – badania profilaktyczne przeprowadzane wśród osób bez objawów choroby COVID-19 w celu wczesnego zidentyfikowania osób zakażonych dla zapobieżenia poważnym następstwom tej choroby.
CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE (inaczej wielochorobowość) – choroby, którymi dodatkowo obciążony jest pacjent zakażony wirusem SARS-CoV-2. Najczęściej są to choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie, cukrzyca, obturacyjna choroba płuc, choroby nowotworowe.
EPIDEMIA – wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących.
PANDEMIA („wielka epidemia”) – wystąpienie zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących. W przeciwieństwie do epidemii pandemia ma charakter globalny i obejmuje różne kontynenty. Pandemia zostaje ogłoszona przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) na podstawie liczby zachorowań i zasięgu geograficznego zjawiska.
KWARANTANNA – odseparowanie (ze względu na potencjalne ryzyko zakażenia) osób bezobjawowych, które miały kontakt z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2.
IZOLACJA – odseparowanie osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2 od osób zdrowych. Chorzy w zależności od objawów mogą przebywać w swoich domach, szpitalach lub innych wyznaczonych placówkach opieki zdrowotnej.
Wiedza z Internetu – co oznaczają najczęściej wyszukiwane w Internecie pojęcia związane z chorobą COVID-19?
WYMAZ COVID – pojęcie związane z wykonaniem badania genetycznego dla potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Materiałem do takiego badania jest wymaz z nosogardzieli. Powiązane pojęcia: badania laboratoryjne, wymaz, testy genetyczne, COVID-19.
TESTY NA KORONAWIRUSA – badania laboratoryjne służące wykrywaniu zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Pojęcie obejmuje testy genetyczne i serologiczne. Powiązane pojęcia: koronawirusy, SARS-CoV-2, COVID-19, badania laboratoryjne, wymaz, testy genetyczne, testy serologiczne, przeciwciała IgM, przeciwciała IgG
TESTY COVID – badania laboratoryjne służące wykrywaniu zakażenia wirusem wywołującym chorobę COVID-19. Pojęcie obejmuje testy genetyczne i serologiczne. Powiązane pojęcia: Powiązane pojęcia: koronawirusy, SARS-CoV-2, COVID-19, badania laboratoryjne, wymaz, testy genetyczne, testy serologiczne, przeciwciała IgM, przeciwciała IgG.
Obawiasz się, że mogłeś mieć kontakt z osobą zakażoną? Sprawdź badania w kierunku COVID-19 dostępne w ALAB laboratoria.
