Kłykciny kończyste to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową, wywoływana przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Zmiany te mogą pojawić się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a ich leczenie wymaga odpowiedniej diagnostyki i terapii. W artykule wyjaśniamy, czym są kłykciny kończyste, jakie są ich objawy, jak wygląda diagnostyka oraz jakie metody leczenia są dostępne. Dowiedz się, jak skutecznie zapobiegać zakażeniu i jakie kroki podjąć w przypadku wystąpienia objawów.
Spis treści:
- Kłykciny kończyste: czym są brodawki płciowe?
- Kłykciny kończyste na prąciu i sromie: przyczyny
- Kłykciny kończyste: objawy
- Kłykciny kończyste u mężczyzn i kobiet: jak zdiagnozować?
- Jak przebiega leczenie w przypadku kłykcin kończystych?
- Najczęstsze pytania o kłykciny kończyste
Kłykciny kończyste: czym są brodawki płciowe?
Kłykciny kończyste (łac. condylomata acuminata) to brodawkowate zmiany skórne pojawiające się w okolicach narządów płciowych i odbytu. Są wynikiem zakażenia wirusem HPV, głównie typami 6 i 11, które mają niskie ryzyko onkogenne, co oznacza, że rzadko prowadzą do rozwoju nowotworów. Zmiany te mogą mieć różny rozmiar i kształt, często przybierając postać niewielkich grudek lub kalafiorowatych narośli. W wielu przypadkach brodawki płciowe nie wywołują bólu, ale mogą powodować świąd, dyskomfort i krwawienia.
Czy kłykciny kończyste to choroba weneryczna?
Tak, kłykciny kończyste są chorobą weneryczną, ponieważ przenoszą się głównie drogą płciową, w tym przez kontakty oralne, genitalne i analne. Możliwe jest również zakażenie przez kontakt pośredni, np. poprzez używanie wspólnych ręczników czy urządzeń higienicznych. U noworodków zakażenie może nastąpić w trakcie porodu, gdy matka jest nosicielką wirusa.
>> Więcej o chorobach wenerycznych przeczytasz tutaj: Choroby przenoszone drogą płciową
Kłykciny kończyste na prąciu i sromie: przyczyny
Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt skórno-skórny podczas stosunków seksualnych. Wirus może utrzymywać się w organizmie w stanie utajonym przez wiele miesięcy lub lat, zanim pojawią się pierwsze objawy. Osoby z osłabionym układem odpornościowym, np. pacjenci z HIV lub osoby po przeszczepach, są bardziej narażone na rozwój zmian skórnych.
HPV wirus a kłykciny kończyste
HPV to wirus brodawczaka ludzkiego, który obejmuje ponad 200 typów. Typy 6 i 11 odpowiadają za ponad 90% przypadków kłykcin kończystych. Zakażenie może być bezobjawowe, co sprzyja nieświadomemu przenoszeniu wirusa na kolejnych partnerów seksualnych.
>> To może Cię zainteresować: Cytologia + test HPV mogą uratować życie
Kłykciny kończyste: objawy
Wielu zakażonych nie odczuwa żadnych objawów, jednak u niektórych pojawiają się:
- miękkie, brodawkowate narośla,
- kalafiorowate wykwity,
- świąd, pieczenie, niewielkie krwawienia,
- dyskomfort podczas stosunku seksualnego,
- zmiany w obrębie jamy ustnej i gardła u osób praktykujących seks oralny.
>> Sprawdź też: Wynik cytologii i co dalej? Uproszczona interpretacja wyników
Kłykciny kończyste: jak wyglądają i gdzie są zlokalizowane?
Zmiany pojawiają się najczęściej w okolicach narządów płciowych, odbytu oraz jamy ustnej. Mogą występować pojedynczo lub w większych skupiskach, przybierając postać niewielkich grudek, narośli lub płaskich wykwitów. Ich kolor waha się od cielistego do różowego lub brunatnego, a powierzchnia bywa wilgotna lub miękka. Wraz z upływem czasu mogą się powiększać, powodując dyskomfort, szczególnie podczas współżycia lub higieny intymnej.
Kłykciny kończyste u mężczyzn i kobiet: jak zdiagnozować?
Rozpoznanie opiera się na badaniu klinicznym. W niektórych przypadkach stosuje się:
- badanie histopatologiczne,
- kolposkopię,
- testy na hpv.
>> Dowiedz się więcej: HPV u mężczyzn
Jak sprawdzić, czy to kłykciny?
W razie wątpliwości lekarz może zastosować test z kwasem octowym, który powoduje wybielenie zmian skórnych. Dodatkowo można wykonać badania genetyczne w celu identyfikacji typu wirusa.
Jak przebiega leczenie w przypadku kłykcin kończystych?
Nie ma jednego uniwersalnego leczenia. Wybór metody zależy od lokalizacji i rozległości zmian.
- leczenie farmakologiczne: Imikwimod, podofilotoksyna, kwas trójchlorooctowy.
- leczenie zabiegowe: krioterapia (zamrażanie zmian przy użyciu ciekłego azotu), elektrokoagulacja (usuwanie zmian za pomocą prądu elektrycznego), laseroterapia (wypalanie brodawek przy użyciu lasera) oraz wycięcie chirurgiczne (mechaniczne usunięcie zmian skalpelem, często stosowane w przypadku rozległych zmian).
Czy kłykciny kończyste mogą zniknąć same?
W niektórych przypadkach kłykciny kończyste mogą samoistnie ustąpić – szacuje się, że u około 10–30% zakażonych osób brodawki płciowe znikają w ciągu kilku miesięcy, dzięki odpowiedzi immunologicznej organizmu. Jednak w większości przypadków wymagają one leczenia, zwłaszcza gdy powodują dyskomfort lub szybko się rozprzestrzeniają.
>> Przeczytaj: Nieprzyjemny zapach z pochwy – możliwe przyczyny
Najczęstsze pytania o kłykciny kończyste
Chcesz dowiedzieć się więcej o kłykcinach kończystych? Oto odpowiedzi na najpopularniejsze pytania dotyczące brodawki weneryczne:
Po jakim czasie od zakażenia pojawiają się kłykciny?
Okres inkubacji wynosi od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Czy kłykciny kończyste są groźne?
Same w sobie nie są groźne, ale mogą powodować dyskomfort i zwiększać ryzyko przeniesienia wirusa.
Czy brodawki płciowe mogą prowadzić do raka?
Typy HPV wywołujące kłykciny mają niskie ryzyko onkogenne, ale inne typy wirusa (np. 16 i 18) mogą powodować raka szyjki macicy i inne nowotwory.
>> Zobacz: Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn
Czy można współżyć, jeżeli stwierdzono kłykciny kończyste?
Zaleca się powstrzymanie od współżycia do zakończenia leczenia, aby ograniczyć ryzyko przeniesienia wirusa na partnera. Nawet po terapii HPV może pozostawać w organizmie w stanie utajonym, co oznacza możliwość nawrotu infekcji. Regularne kontrole lekarskie oraz stosowanie prezerwatyw mogą zmniejszyć ryzyko transmisji wirusa, choć nie eliminują go całkowicie.
Czy można zapobiec pojawieniu się kłykcin kończystych?
Tak, najskuteczniejszą metodą profilaktyki jest szczepienie przeciwko HPV oraz stosowanie prezerwatyw. Szczepienia zaleca się kobietom i mężczyznom, najlepiej przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, ponieważ skutecznie chronią przed zakażeniem. Prezerwatywy zmniejszają ryzyko transmisji wirusa, choć nie eliminują go całkowicie, gdyż HPV może przenosić się przez kontakt skórny.
Kłykciny kończyste to częsta infekcja wirusowa, której można zapobiegać poprzez szczepienia i odpowiednie środki ostrożności. Wczesna diagnostyka i leczenie pozwalają uniknąć powikłań. Jeśli podejrzewasz u siebie zakażenie, skonsultuj się z lekarzem i wykonaj odpowiednie badania na obecność HPV.
Bibliografia
- Kłykciny kończyste – przyczyny, objawy i leczenie – dr n. med. Irmina Ranosz-Janicka, dermatolog wenerolog, mp.pl
- Condylomata acuminata (anogenital warts) in adults: Epidemiology, pathogenesis, clinical features, and diagnosis, Author: Ted Rosen, MD, UpToDate.com
- Condylomata acuminata (anogenital warts): Treatment of vulvar and vaginal warts, Author: Daniela A Carusi, MD, MSc, UpToDate.com
- Condylomata acuminata (anogenital warts): Management of external condylomata acuminata in adult males, Author: Ted Rosen, MD, UpToDate.com
