Kiedy badać poziom przeciwciał anty-PLA2R?

Spis treści

1. Rozpoznanie nefropatii błoniastej bez biopsji nerki
2. Monitorowanie aktywności pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) – badanie przeciwciał anty-PLA2R
3. Monitorowanie skuteczności leczenia pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) –badanie przeciwciał anty-PLA2R
4. Przewidywanie nawrotów pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) po przeszczepie nerki: rola przeciwciał anty-PLA2R
5. Podsumowanie

Przeciwciała anty-PLA2R to wytwarzane wskutek autoimmunizacyjnej reakcji organizmu białka, skierowane przeciwko antygenom zlokalizowanym w podocytach (komórkach kłębuszków nerkowych). Przeciwciała te odgrywają kluczową rolę w rozwoju pierwotnej nefropatii błoniastej (primary membranous nephropathy, pMN) i są wiarygodnym markerem diagnostycznym tego schorzenia. Kiedy wykonanie badania poziomu przeciwciał anty-PLA2R może być pomocne?

Rozpoznanie nefropatii błoniastej bez biopsji nerki

Badanie poziomu przeciwciał anty-PLA2R ma kluczowe znaczenie w diagnostyce pierwotnej nefropatii błoniastej. Wysoki poziom tych przeciwciał może wskazywać na obecność i nasilenie choroby, co umożliwia lekarzom dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Od 2021 r. możliwe jest rozpoznanie pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) bez wykonywania biopsji nerki – na podstawie stwierdzenia u pacjenta obecności przeciwciał anty-PLA2R oraz określonych objawów klinicznych (zespołu nerczycowego)*. Możliwość pominięcia inwazyjnej biopsji nerki w procesie diagnostycznym pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) dzięki obecności przeciwciał anty-PLA2R podkreśla ich znaczenie i dowodzi, że są one kluczowym biomarkerem w diagnostyce tej choroby.

_{*Zespół nerczycowy to grupa dolegliwości i nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych, które są powikłaniem choroby nerek i charakteryzują się nadmierną utratą białka z moczem (białkomoczem).}

Monitorowanie aktywności pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) – badanie przeciwciał anty-PLA2R

Poziom przeciwciał anty-PLA2R jest powiązany z aktywnością kliniczną nefropatii błoniastej. U pacjentów z pMN i zespołem nerczycowym obserwuje się wysokie stężenia przeciwciał przeciwko PLA2R. W okresie remisji ich poziom maleje lub nie są one wykrywane, natomiast podczas nawrotu choroby przeciwciała ponownie pojawiają się lub ich poziom wzrasta. W związku z tym monitorowanie poziomu przeciwciał anty-PLA2R pozwala przewidzieć przebieg choroby.

Monitorowanie skuteczności leczenia pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) –badanie przeciwciał anty-PLA2R

Poziom przeciwciał anty-PLA2R stanowi istotny wskaźnik oceny skuteczności zastosowanej terapii. U pacjentów, którzy pozytywnie reagują na leczenie, obserwuje się obniżenie poziomu przeciwciał anty-PLA2R. W przypadku nawrotu choroby stężenie tych przeciwciał ponownie wzrasta.

Wykazano, że spadek poziomu anty-PLA2R można zaobserwować szybciej niż ustąpienie objawów klinicznych. U osób dobrze reagujących na leczenie immunosupresyjne poziom anty-PLA2R obniżał się na kilka miesięcy przed obserwowanym spadkiem białkomoczu. Dlatego też, mając na uwadze, że poprawa objawów klinicznych u pacjenta może nastąpić z pewnym opóźnieniem, jako dodatkowy wskaźnik skuteczności terapii, obok monitorowania białkomoczu, można wykorzystać badanie poziomu przeciwciał anty-PLA2R.

Początkowe miano przeciwciał anty-PLA2R u pacjentów chorujących na pierwotną nefropatię błoniastą (pMN) może mieć znaczenie dla rokowania. Osoby z wysokim poziomem przeciwciał na początku choroby rzadziej osiągają spontaniczną remisję w porównaniu z pacjentami, u których ten poziom jest niski. Wysoki poziom przeciwciał anty-PLA2R często wiąże się z utrzymującym się białkomoczem, co zwiększa ryzyko utraty funkcji nerek.

Jak często badać poziom przeciwciał anty-PLA2R? Zgodnie z zaleceniami międzynarodowej organizacji KDIGO z 2021 r. u pacjentów z pierwotną nefropatią błoniastą (pMN) rekomenduje się monitorowanie poziomu anty-PLA2R co 3–6 miesięcy. Regularne oznaczanie poziomu przeciwciał anty-PLA2R może być przydatne do oceny skuteczności terapii u osób z nefropatią błoniastą i pomóc w podjęciu decyzji o dalszym sposobie leczenia. Analiza poziomu przeciwciał anty-PLA2R stanowi doskonałe narzędzie do monitorowania postępu choroby oraz reakcji pacjenta na zastosowaną terapię.

Przewidywanie nawrotów pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) po przeszczepie nerki: rola przeciwciał anty-PLA2R

W przypadku glomerulopatii pierwotnych, czyli schorzeń dotyczących kłębuszków nerkowych (odpowiedzialnych za produkcję moczu i usuwanie zbędnych produktów przemiany materii z krwi), po przeszczepie często pojawiają się nawroty choroby. Jednym z objawów klinicznych tego zjawiska jest występowanie białkomoczu. Istotny problem stanowi obecność u biorców przeszczepu przeciwciał anty-PLA2R, a w szczególności ich wysoki poziom. Zaleca się regularne monitorowanie poziomu przeciwciał anty-PLA2R u osób, które mają planowaną transplantację nerki, gdyż pozwala to przewidzieć ryzyko nawrotu pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) po przeszczepie. Nawroty pierwotnej nefropatii błoniastej są spowodowane wiązaniem przeciwciał anty-PLA2R biorcy z antygenem w nerce dawcy.

W praktyce oznacza to, że wysokie poziomy przeciwciał anty-PLA2R przed przeszczepem sugerują wysokie ryzyko ponownego wystąpienia choroby. Regularne monitorowanie stężenia przeciwciał po transplantacji pozwala przewidywać ewentualne nawroty choroby. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi KDIGO z 2021 r. u pacjentów z nefropatią błoniastą związaną z przeciwciałami anty-PLA2R wskazane jest regularne oznaczanie tych przeciwciał po przeszczepie nerki. Częstotliwość monitorowania może być dostosowywana do potrzeb danego pacjenta, w zależności od statusu przeciwciał przed przeszczepem, i waha się między 1 a 3 miesiącami.

Podsumowanie

Przeciwciała anty-PLA2R to najważniejszy serologiczny marker diagnostyczny pierwotnej nefropatii błoniastej. Ich obecność, przy spełnieniu pozostałych warunków, pozwala na rozpoznanie pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) bez konieczności wykonywania inwazyjnej biopsji nerki. Ponadto przeciwciała te są cennym narzędziem do monitorowania aktywności pierwotnej nefropatii błoniastej (pMN) i skuteczności terapii oraz do oceny ryzyka nawrotu tego schorzenia po transplantacji nerki. Regularna ocena miana przeciwciał anty-PLA2R u pacjentów z pierwotną nefropatią błoniastą po przeszczepie nerki może pomóc w predykcji możliwej wznowy choroby.

Piśmiennictwo

1. https://euroimmun.pl/blog/monitorowanie-przeciwcial-anty-pla2r-u-pacjentow-z-nefropatia-bloniasta/
2. https://euroimmun.pl/blog/bezinwazyjna-diagnostyka-w-nefrologii-kdigo-2021/
3. Rovin B.H. i wsp., KDIGO 2021 clinical practice guideline for the management of glomerular diseases, Kidney International 100.4 (2021): S1–S276
4. https://euroimmun.pl/blog/przeszczep-nerki-u-pacjentow-z-nefropatia-bloniasta-monitoruj-anty-pla2r/
5. Serologiczne markery pierwotnej nefropatii błoniastej, ulotka informacyjna EUROIMMUN
6. Beck L.H., Jr i wsp., M-type phospholipase A2 receptor as target antigen in idiopathic membranous nephropathy, New England Journal of Medicine 361 (2009): 11–21
7. Rodas L.M. i wsp., Antiphospholipase 2 receptor antibody levels to predict complete spontaneous remission in primary membranous nephropathy, Clinical Kidney Journal 12.1 (2019): 36–41