Grzybica prącia może dotyczyć zarówno żołędzi, jak i napletka. Niekiedy może objąć również pachwiny. Za większość zakażeń grzybiczych okolic intymnych u mężczyzn odpowiadają grzyby z rodzaju Candida. Ich nadmierny rozrost wiąże się z wystąpieniem objawów jak silny świąd, zaczerwienienie, wysypka grudkowo-pęcherzykowa. Z artykułu dowiesz się, co sprzyja pojawieniu się kandydozy prącia, a także jak wygląda leczenie i proces diagnostyczny.
Spis treści:
- Grzybica prącia – przyczyny rozwoju kandydozy penisa
- Grzybica penisa – objawy
- Infekcja grzybiczna penisa – diagnostyka
- Grzybica penisa – leczenie
- Grzybica napletka, na żołędzi i w okolicach prącia – jak zapobiegać?
- Nieleczona infekcja grzybiczna penisa – skutki
- Grzybica prącia, napletka i żołędzi – podsumowanie
Grzybica prącia – przyczyny rozwoju kandydozy penisa
Najczęstszą postacią grzybicy narządów płciowych jest kandydoza. Jest wywołana przez grzyby drożdżopodobne, rzadziej inne dermatofity. Zakażenie grzybicze u mężczyzn może objąć:
- żołądź i napletek,
- skórę pachwin,
- okolicę anogenitalną (między odbytem a narządami płciowymi).
Podstawowym patogenem, która odpowiada za kandydozę penisa są grzyby z rodzaju Candida, a szczególnie C. albicans, rzadziej C. glabrata, a także C. tropicalis, C. parapsilosis i C.krusei (obecnie Pichiakudriavzevii).
Grzybica pachwin u mężczyzn
Jednym z zakażeń grzybiczych, występujących głównie u mężczyzn jest tzw. grzybica pachwin. To schorzenie może ponadto objąć skórę narządów płciowych, wewnętrzną stronę ud i pośladki, a także – w sporadycznych przypadkach – mosznę. Do jej wystąpienia przyczyniają się m.in. wysoka temperatura, wilgotność, wzmożona potliwość i syntetyczna bielizna. Jest wywołana przede wszystkim przez dermatofity:
- Epidermophyton floccosum,
- Trichophyton rubrum.
Wymienione patogeny mogą powodować równocześnie grzybicę innych okolic ciała np. stóp i/lub paznokci. Więcej nt. grzybicy skóry w dowiesz się z naszego artykułu: Grzybice powierzchowne skóry
Co powoduje rozwój grzybicy penisa?
Warto podkreślić fakt, że drożdżaki wchodzą w skład mikroflory męskich narządów płciowych (dotyczy 14-18% mężczyzn). Jednak sama ich obecność nie wiąże się z procesem chorobotwórczym. Istotne znaczenie dla wystąpienia grzybicy mają czynniki sprzyjające nadmiernemu rozrostowi drożdżaków jak np. cukrzyca, antybiotykoterapia, leczenie immunosupresantami i zakażenie wirusem HIV, sprzyjające zakażeniom oportunistycznym. Innym czynnikiem predysponującym do rozwoju kandydozy jest niedobór witamin z grupy B.
Grzybica penisa – objawy
Zwykle oznaki zakażenia grzybem Candida pojawiają się szybko, m.in. ze względu na ostry przebieg wynikający z tempa rozwoju zakażenia, w tym namnażania się grzybów. Kandydoza obejmuje przede wszystkim żołądź i napletek – towarzyszy temu szereg dokuczliwych objawów jak świąd, uczucie pieczenia, zaczerwienienie i ból (są one wywołane silnym stanem zapalnym).
>> Zobacz również: Nawracające infekcje grzybicze – jak objawia się kandydoza.
Jak wygląda grzybica penisa?
Jednym z charakterystycznych objawów grzybicy penisa jest obecność mas serowatych pod napletkiem. Na skórze obecne są czerwone plamy, wysypka, białawy nalot i pęcherzyki łączące się w nadżerki wypełnione płynem o specyficznym zapachu.
Grzybica może prowadzić do zwężenia napletka. Nie wyklucza się zajęcia szpary międzypośladkowej. Wymienionym zmianom może towarzyszyć wyciek białej lub białoszarej śluzowatej treści z cewki moczowej.
Infekcja grzybiczna penisa – diagnostyka
Za diagnozę odpowiada lekarz, który przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem. Może zapytać m.in. o objawy (miejscowe, ogólne) i częstość ich występowania, a także o schorzenia towarzyszące (z naciskiem na choroby predysponujące do zakażeń oportunistycznych, jak np. cukrzyca).
>> Przeczytaj także: Cukrzyca – objawy i diagnostyka.
Jakie badania wykonać, jeżeli podejrzewa się grzybicę prącia?
W diagnostyce grzybicy prącia wykorzystuje się przede wszystkim badania mikologiczne (pozwala na wykrycie i identyfikację grzybów chorobotwórczych). Składa się na nie:
- badanie mikroskopowe,
- posiew na podstawie wymazu z prącia z miejsc objętych zakażeniem, który określa tzw. lekowrażliwość (ułatwia dobór odpowiedniego leczenia).
Kluczowym elementem diagnostycznym jest również badanie fizykalne (obejrzenie zmian na penisie zmienionych chorobowo) oraz dobry wywiad.
Grzybica penisa – leczenie
W leczeniu grzybicy penisa wykorzystuje się leczenie miejscowe i/lub doustne.
Miejscowa farmakoterapia kandydozy prącia (w postaci maści lub kremu) obejmuje:
- pochodne imidazoli, np. klotrimazol, mikonazol;
- natamycynę.
W przypadku grzybic prąciam.in. o ciężkich przebiegu (np. przebiegających ze stulejką) włącza się doustne leki przeciwgrzybicze (tabletki / kapsułki) – zwykle flukonazol lub itrakonazol.
W przypadku chorób współistniejących, np. cukrzycy, łączy się leczenie doustne i miejscowe, a w razie konieczności farmakoterapię wydłuża się o kilka tygodni. O ostatecznym przebiegu leczenia i czasie jego trwania decyduje lekarz.
Leczenie kandydozy u partnerów seksualnych
Współżycie w trakcie trwania grzybicy penisa grozi przeniesieniem infekcji na partnerkę. Podczas i po stosunku seksualnym może dojść do:
- przenoszenia drożdżaków z prącia do pochwy;
- pojawienia się podrażnień, otarć w obrębie pochwy, które stanowią wrota zakażenia dla grzybów z rodzaju Candida;
- czasowej zmiany pH w kierunku bardziej zasadowego, co zwiększa prawdopodobieństwo infekcji i sprzyja namnażaniu patogennej flory, w skład której wchodzi rodzaj Candida.
Zależnie od literatury można spotkać się z dwojakim traktowaniem leczenia u partnera seksualnego. Część specjalistów zaleca wprowadzenie terapii niezależnie od obecności objawów, a inni z kolei sugerują jego wprowadzenie w przypadku pojawienia się symptomów.
>> Dowiedz się więcej o chorobach przenoszonych drogą płciową.
Grzybica napletka, na żołędzi i w okolicach prącia – jak zapobiegać?
Warto pamiętać, że mikrobiota okolic narządów płciowych u niektórych mężczyzn zawiera w swoim składzie drożdżaki. Czynnikiem, który decyduje lub prowokuje ich nadmierne namnażanie, jest m.in. cukrzyca (w jej przebiegu mogą występować również inne zmiany, jak wyprzenie drożdżakami, obecne również u otyłych pacjentów). Dlatego elementem profilaktyki jest zadbanie o gospodarkę węglowodanową organizmu i wykonywanie badań kontrolnych tj. oznaczanie poziomu glukozy na czczo.
Oprócz tego istotne jest utrzymanie higieny intymnej z użyciem produktów myjących zakwaszających, co stwarza niekorzystne warunki wzrostu dla patogennej mikrobioty (optymalne warunki wzrostu są zasadowe). Warto również wprowadzić suplementację bakteriami probiotycznymi w trakcie antybiotykoterapii.
Nieleczona infekcja grzybiczna penisa – skutki
Brak lub nieodpowiednie leczenie grzybicy penisa może prowadzić do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Oprócz tego przewlekła i nawrotowa kandydoza penisa prowadzi w niektórych przypadkach do zwężenia napletka, co w konsekwencji prowadzi do stulejki. Co ważne, pojawienie się grzybicy żołędzi może być jednym z pierwszych objawów cukrzycy lub świadczyć o jej istnieniu (20-50% pacjentów z cukrzycą dotykają infekcje grzybicze i bakteryjne).
Grzybica prącia, napletka i żołędzi – podsumowanie
Grzybica lub kandydoza penisa może mieć ostry przebieg. Jednym z potencjalnych objawów jest uciążliwy świąd oraz zmiany na narządach płciowych oraz pachwinach. Zakażenie grzybicze wymaga odpowiedniej diagnostyki i leczenia. Warto podkreślić, że jego wystąpienie powinno skłonić do wykonania innych badań np. związanych z oznaczeniem poziomu cukru. Wynika to z faktu, że kandydoza prącia może być oznaką chorób ogólnoustrojowych.
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- Nowicki R, Majewski S (2019) Dermatologia i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa: PZWL
- Majewski S, Rudnicka I, Pniewski T (2018) Dermatozy i zakażenia okolic zewnętrznych narządów płciowych, Warszawa: PZWL
- Szepietowski J, Reich A (2008) Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową, Warszawa: PZWL
- Doboszyńska A (2013) Objawy chorób wewnętrznych. Podręcznik dla studentów, Warszawa: PZWL
- Kokot F (2007) Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych, Warszawa: PZWL
