Granulocyty to bardzo ważne komórki, które są podstawą procesów odpornościowych zachodzących w naszym organizmie. W pewnych sytuacjach klinicznych możemy obserwować wzrost poziomu niedojrzałych form tych komórek we krwi obwodowej. W jakich przypadkach rośnie liczba niedojrzałych granulocytów? Kiedy należy skonsultować się z lekarzem i rozszerzyć diagnostykę? Dowiedz się więcej o niedojrzałych granulocytach!
Spis treści:
- Niedojrzałe granulocyty – co to jest?
- Niedojrzałe granulocyty w morfologii krwi – jak i dlaczego się je bada?
- Podwyższony poziom niedojrzałych granulocytów – co oznacza?
- Brak niedojrzałych granulocytów – co oznacza?
- Niedojrzałe granulocyty w ciąży – co warto wiedzieć?
- Niedojrzałe granulocyty w morfologii – kiedy skonsultować się z lekarzem?
Niedojrzałe granulocyty – co to jest?
Na wstępie tego artykułu warto wyjaśnić, czym są granulocyty. Granulocytami określa się jeden z rodzajów leukocytów, a więc krwinek białych. Granulocyty to komórki, które cechują się obecnością w cytoplazmie licznych ziarnistości oraz charakterystycznego, segmentowanego jądra komórkowego.
Wyróżniamy trzy rodzaje granulocytów, a mianowicie:
- granulocyty obojętnochłonne – a więc neutrofile, jest to najliczniejsza grupa granulocytów,
- granulocyty kwasochłonne – czyli eozynofile,
- granulocyty zasadochłonne – inaczej nazywane bazofilami.
Każdy z rodzajów granulocytów pełni istotne role, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego człowieka. Granulocyty powstają w szpiku kostnym z komórek macierzystych szpiku. Warto mieć jednak świadomość, że komórki macierzyste szpiku kostnego nie przekształcają się bezpośrednio w dojrzałe granulocyty. Aby powstała komórka docelowa (dojrzała), w szpiku kostnym zachodzi szereg przemian, w trakcie których komórki przechodzą z jednego stadium rozwojowego, do następnego. Zanim do krwi obwodowej zostanie uwolniony dojrzały granulocyt, w szpiku kostnym zachodzą procesy przekształcania niedojrzałych granulocytów w kolejne, coraz bardziej dojrzałe komórki.
W odniesieniu do neutrofilów, które są najliczniejszą populacją granulocytów, do form niedojrzałych tych komórek zaliczamy odpowiednio:
- mieloblasty,
- promielocyty,
- mielocyty,
- metamielocyty,
- pałeczki (prawie dojrzała forma neutrofila).
>> Przeczytaj też: Granulocyty i ich rodzaje. Jaką pełnią funkcję?
Niedojrzałe granulocyty w morfologii krwi – jak i dlaczego się je bada?
Niedojrzałe granulocyty we krwi można oznaczyć wykonując proste badanie jakim jest morfologia krwi obwodowej. W wyniku morfologii znajduje się element składowy określany często jako IG (a więc skrót od angielskich słów immature granulocytes), który określa ilościowo ilość niedojrzałych granulocytów. Ilość niedojrzałych granulocytów może być podana w formie wartości procentowej oraz w formie wartości bezwzględnej.
W prawidłowych warunkach we krwi zdrowych osób niedojrzałe formy granulocytów znajdują się w niewielkich ilościach. Jednak w pewnych warunkach ich liczba przekracza wartości referencyjne, co może świadczyć o pewnych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organizmu człowieka.
>> Przeczytaj też: PDW (wskaźnik anizocytozy płytek krwi) – badanie, podwyższone i obniżone wskaźniki, interpretacja wyników
Podwyższony poziom niedojrzałych granulocytów – co oznacza?
W pewnych sytuacjach klinicznych można obserwować podwyższony poziom niedojrzałych granulocytów we krwi obwodowej. Wyróżniamy tak zwane odczynowe oraz rozrostowe podwyższenie poziomu niedojrzałych granulocytów we krwi. W przypadku odczynowego wzrostu poziomu niedojrzałych granulocytów mamy do czynienia z wystąpieniem czynnika, który stymuluje szpik kostny do nasilonego produkowania granulocytów. Do odczynowych przyczyn takiego stanu zalicza się takie sytuacje kliniczne jak na przykład:
- infekcje,
- okres noworodkowy,
- nasilony stres psychiczny,
- stan po wysiłku fizycznym,
- ostre procesy zapalne,
- stan po rozległych urazach lub zabiegach operacyjnych,
- stan po utracie krwi (krwotoku).
Przyczyny rozrostowe wzrostu poziomu niedojrzałych granulocytów to z kolei między innymi:
- przewlekła białaczka szpikowa,
- zwłóknienie szpiku, nazywane również mielofibrozą.
Z sytuacją podwyższonej liczby niedojrzałych granulocytów we krwi wiąże się zjawisko opisywane w medycynie jako “przesunięcie w lewo”. Mianem tym określa się tak zwane odmłodzenie linii komórkowej granulocytów obojętnochłonnych (neutrofilów), co oznacza pojawienie się we krwi obwodowej młodych form granulocytów obojętnochłonnych.
>> Przeczytaj też: Neutrofile (neutrocyty) – czym są? O czym świadczy podwyższony i obniżony poziom?
Brak niedojrzałych granulocytów – co oznacza?
Nieobecność niedojrzałych granulocytów we krwi obwodowej w wyniku morfologii nie jest powodem do niepokoju. Brak tego rodzaju form granulocytów we krwi nie stanowi istotnej informacji klinicznej i nie wskazuje na istnienie konkretnej choroby internistycznej.
>> Zobacz też: Stan zapalny i rola leukocytów
Niedojrzałe granulocyty w ciąży – co warto wiedzieć?
Okres ciąży to czas, kiedy w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian. Dotyczą one również układu krwiotwórczego. W czasie ciąży obserwuje się zwiększone powstawanie między innymi neutrofili, a więc jednego z rodzajów granulocytów, należących do leukocytów. Skutkuje to tak zwaną fizjologiczną, łagodną leukocytozą, a więc wzrostem liczby krwinek białych we krwi oraz wzrostem odsetka niedojrzałych granulocytów. Warto dodać, że rozmazie krwi obwodowej u ciężarnych można spotkać młode postaci granulocytów, głównie pałki i mielocyty. Wzrost liczby neutrofili we krwi u kobiet w ciąży wynika ze wzrostu stężenia pewnych czynników, które stymulują aktywację neutrofili. Należy do nich laktoferyna oraz czynnik stymulujący kolonie granulocytarne i makrofagowe (GM-CSF).
>> Przeczytaj też: Bazofile we krwi – jak interpretować wyniki badania?
Niedojrzałe granulocyty w morfologii – kiedy skonsultować się z lekarzem?
Jeżeli martwią nas odchylenia w wyniku morfologii krwi obwodowej – zdecydowanie warto skonsultować się z lekarzem, w pierwszej kolejności ze swoim lekarzem rodzinnym. Wzrost poziomu granulocytów może być związany z zupełnie niegroźnymi stanami fizjologicznym (na przykład z wysiłkiem fizycznym), ale może również towarzyszyć poważnych schorzeniom, w tym chorobom hematologicznym i onkologicznym. Z tego powodu nie warto bagatelizować wzrostu poziomu niedojrzałych granulocytów we krwi.
Niedojrzałe granulocyty to formy pośrednie między komórkami macierzystymi szpiku kostnego, a dojrzałymi granulocytami (neutrofilami, eozynofilami, bazofilami). Ich wzrost może mieć charakter odczynowy i towarzyszyć na przykład infekcjom i chorobom zapalnym, ale może mieć również charakter rozrostowy i wiązać się z nowotworami hematologicznymi.
>> Przeczytaj też: MCHC w morfologii krwi. Co to za wskaźnik, co oznacza niski lub podwyższony poziom?
Bibliografia
- T. Sikorski, E. Marcinowska-Suchowierska, Problemy hematologiczne u ciężarnych w praktyce lekarza rodzinnego, Borgis – Postępy Nauk Medycznych 5/2010, s. 391-407,
- B. Ochrem B i inni, Praktyka kliniczna – morfologia krwi obwodowej. 66-letnia kobieta z niedokrwistością i leukocytozą, Medycyna Praktyczna, 2022; 6: 90–92,
- Jacek Tadeusz i inni, Histologia, wyd. 6 uaktual. i rozsz. – 2 dodr, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012,
- A. Dembińska-Kieć i inni, Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2005 (dodruk), s. 654–659,
- E. Bańkowski, Biochemia podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wrocław: Elsevir Urban & Partner, 2010.
