Spis treści
- Pierwszy podejrzany – roztocze kurzu domowego
- Alergeny zwierząt i to nie tylko domowych
- Alergeny pleśni
- Skąd mam wiedzieć, jaki alergen domowy mnie uczula?
Alergeny znajdujące wewnątrz domów i pomieszczeń stanowią poważne wyzwanie dla osób cierpiących na alergie, wywołując reakcje alergiczne i wpływając na jakość życia. Jest to szczególnie uciążliwy problem w okresie jesienno-zimowym, kiedy to więcej czasu spędzamy w zaciszu domowym i rzadziej wietrzymy nasze mieszkania. Jakie konkretnie alergeny mogą czaić się w naszych czterech kątach i jak sprawdzić, czy jesteśmy na nie uczuleni? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w tym artykule.
Pierwszy podejrzany – roztocze kurzu domowego
Roztocze kurzu domowego to mikroskopijne pajęczaki żyjące m.in. w poduszkach, materacach, dywanach i innych miejscach, w których gromadzi się kurz. Ich odchody oraz ciała stanowią potencjalne alergeny, wywołując u osób uczulonych reakcje alergiczne, takie jak katar, zapalenie spojówek, astma czy wysypka skórna. W przypadku niektórych pacjentów mogą również reagować krzyżowo z alergenami skorupiaków i owoców morza, przyczyniając się do ciężkich reakcji alergicznych po spożyciu np. krewetek.
Aby ograniczyć obecność roztoczy kurzu w domu, zalecane jest regularne odkurzanie powierzchni, na których gromadzi się kurz z użyciem odkurzaczy z filtrem HEPA, pranie pościeli w gorącej wodzie co najmniej raz w tygodniu oraz utrzymanie wilgotności w pomieszczeniach na poziomie poniżej 50%.
W przypadku uczulenia na główne alergeny roztoczy kurzu (Der p 1 i/lub Der p 2) lekarz może zasugerować zastosowanie immunoterapii swoistej w celu złagodzenia, lub całkowitego wyeliminowania objawów alergii.
Alergeny zwierząt i to nie tylko domowych
Sierść zwierząt, a dokładniej białka zawarte w ich naskórku, ślinie i moczu, stanowi jedną z głównych przyczyn reakcji alergicznych (pisaliśmy o tym w tym artykule). Koty, psy czy nawet szczury, które bytują na śmietnikach, w piwnicach i kanalizacji mogą przyczyniać się u wielu osób do wystąpienia różnego rodzaju objawów alergii, takich jak kichanie, kaszel, świszczący oddech czy objawy skórne.
Aby ograniczyć ekspozycję na sierść zwierząt, można podjąć takie kroki jak trzymanie zwierząt z dala od sypialni, regularne kąpanie pupila oraz odkurzanie i usuwanie sierści z powierzchni mebli i podłóg.
W przypadku uczulenia na główny alergen kota (Fel d 1) lekarz może zasugerować zastosowanie immunoterapii swoistej w celu złagodzenia lub całkowitego wyeliminowaniu objawów alergii. W przypadku alergii na psa nie ma jednego głównego alergenu przyczynowego, a zastosowanie immunoterapii w tym przypadku może okazać się mniej efektywne niż u osoby uczulonej na kota.
Alergeny pleśni
Pleśnie to grzyby, które mogą rozwijać się w wilgotnych i słabo wentylowanych obszarach domu, takich jak łazienki, piwnice czy kuchnie. Wydzielają one zarodniki, które unoszą się w powietrzu i mogą wywoływać reakcje alergiczne u osób uczulonych, objawiające się kichaniem, dusznościami czy zapaleniem oskrzeli. Do najczęściej występujących gatunków pleśni, które możemy spotkać w domach i mieszkaniach zaliczamy Alternaria alternata, Aspergillus fumigatus oraz Cladosporium herbarum.
Aby zminimalizować narażenie na alergeny pleśni w domu, kluczowe jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności i sprawna wentylacja takich obszarów domu jak piwnica, łazienka i kuchnia, regularne usuwanie pleśni ze ścian za pomocą odpowiednich środków czyszczących oraz naprawa wycieków czy uszkodzeń instalacji sanitarnych, które mogą prowadzić do zawilgocenia pomieszczeń.
W przypadku uczulenia na główny alergen grzybów pleśniowych z gatunku Alternaria alternata (Alt a 1) lekarz może zasugerować zastosowanie immunoterapii swoistej w celu złagodzenia lub całkowitego wyeliminowaniu objawów alergii.
Skąd mam wiedzieć, jaki alergen domowy mnie uczula?
W diagnostyce uczulenia na alergeny wewnątrzdomowe stosuje się zazwyczaj testy skórne oraz testy IgE z krwi dla odpowiednich ekstraktów alergenowych, a w dalszym kroku testy IgE dla poszczególnych molekuł alergenowych, w celu identyfikacji alergenów przyczynowych. Wiedza ta pomaga to w świadomym obniżaniu ekspozycji na alergeny, uzyskaniu lepszej kontroli nad objawami alergii oraz wdrożeniu spersonalizowanego leczenia przez lekarza.
W przypadku badań z krwi w sieci laboratoriów ALAB jest dostępny pakiet diagnostyczny skomponowany w oparciu o alergeny wewnątrz domowe, które najczęściej są przyczyną reakcji alergicznej. Wszystkie testy uwzględnione w pakiecie są wykonywane metodą ImmunoCAP, która uznawana jest za „złoty standard” w diagnostyce molekularnej alergii.
Pamiętaj, aby otrzymane wyniki testów skonsultować z lekarzem alergologiem, który zinterpretuje je w oparciu o historię choroby i wyda odpowiednie zalecenia!
Piśmiennictwo
- Pomes A, Chapman M, Wunschmann S. Indoor Allergens and Allergic Respiratory Disease. Curr Allergy Asthma Rep. 2016 Jun; 16(6): 43. doi: 10.1007/s11882-016-0622-9
- Maciag M, Phipatanakul W. Update on indoor allergens and their impact on pediatric asthma. Annals of Allergy, Asthma & Immunology 2022, Volume 128, Issue 6, Pages 652-658
- Jacob B i in. Indoor exposure to molds and allergic sensitization. Environ Health Perspect. 2002; 110(7): 647–653. doi: 10.1289/ehp.02110647
- Caillaud D, Leynaert B, Keirsbulck M, Nadif R. Indoor mould exposure, asthma and rhinitis: findings from systematic reviews and recent longitudinal studies. European Respiratory Review 2018; 27:170137; DOI: 10.1183/16000617.0137-2017
- Satyaraj E, Wedner HJ, Bousquet J. Keep the cat, change the care pathway: A transformational approach to managing Fel d 1, the major cat allergen. Allergy. 2019 Oct;74 Suppl 107(Suppl 107):5-17. doi: 10.1111/all.14013.
- Polovic N, Wadén K, Binnmyr J, Hamsten C, Grönneberg R, Palmberg C, Milcic-Matic N, Bergman T, Grönlund H, van Hage M. Dog saliva – an important source of dog allergens. Allergy. 2013;68(5):585-92. doi: 10.1111/all.12130. Epub 2013 Mar 7.
- Ukleja-Sokołowska N, Bartuzi Z. Nowoczesna diagnostyka alergii na psa i kota. Alergia Astma Immunologia 2016, 21 (2): 81-87.
