Badanie anty-TPO jest jednym z kluczowych badań diagnostycznych stosowanych w ocenie funkcjonowania gruczołu tarczowego. Umożliwia wykrycie przeciwciał, które mogą wskazywać na obecność chorób autoimmunizacyjnych tarczycy. W tym artykule dowiesz się, czym jest anty-TPO, w jakich sytuacjach warto wykonać to badanie oraz jak należy postępować w przypadku nieprawidłowych wyników. Zrozumienie tego badania może być pierwszym krokiem do zadbania o zdrowie tarczycy.
Spis treści:
- Co to jest anty-TPO i na czym polega badanie?
- Kiedy wykonuje się badanie anty-TPO?
- Wyniki badania anty-TPO – jak je interpretować?
- Podwyższony poziom anty-TPO – co oznacza?
- Obniżony poziom anty-TPO – o czym może świadczyć?
- Podwyższony wynik anty-TPO przy prawidłowym TSH – co to może oznaczać?
- Wyniki badania anty-TPO – do jakiego lekarza się udać?
- Podsumowanie
Co to jest anty-TPO i na czym polega badanie?
Anty-TPO to przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej – enzymowi uczestniczącemu w procesie syntezy hormonów tarczycy, takich jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3). Obecność tych przeciwciał w organizmie może świadczyć o toczącym się procesie autoimmunizacyjnym, w którym układ odpornościowy atakuje własną tarczycę.
Badanie anty-TPO polega na oznaczeniu stężenia tych przeciwciał we krwi. Jest to szybki i prosty test laboratoryjny. Do jego wykonania konieczne jest pobranie próbki krwi żylnej, zwykle rano i na czczo. Wynik badania pozwala lekarzowi ocenić ryzyko związane z wystąpieniem zaburzeń funkcjonowania tarczycy i podjąć decyzję o dalszych krokach diagnostycznych lub terapeutycznych.
Kiedy wykonuje się badanie anty-TPO?
Lekarz może zlecić badanie anty-TPO w różnych sytuacjach, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie zaburzeń metabolicznych tarczycy. Najczęstsze wskazania do wykonania tego badania to:
- Diagnostyka chorób autoimmunizacyjnych tarczycy, przede wszystkim choroby Hashimoto. Objawy, które mogą sugerować tę chorobę to m.in. zmęczenie, zmiany masy ciała, sucha skóra czy wypadanie włosów.
- Ocena funkcji tarczycy u kobiet planujących ciążę – szczególnie u tych z historią poronień lub problemami z zajściem w ciążę.
- Monitorowanie przebiegu chorób tarczycy.
- Problemy z płodnością – anty-TPO może być jednym z elementów diagnostyki w przypadku trudności z zajściem w ciążę, zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie hormonalnego podłoża niepłodności.
- Diagnostyka u osób z historią chorób autoimmunologicznych – takich jak cukrzyca typu 1, toczeń czy reumatoidalne zapalenie stawów, ponieważ istnieje większe ryzyko współwystępowania autoimmunologicznych chorób tarczycy.
Wyniki badania anty-TPO – jak je interpretować?
Wartości anty-TPO mieszczące się w określonym przedziale uznawane są za prawidłowe i zazwyczaj wykluczają aktywne procesy autoimmunologiczne. W przypadku podwyższonych stężeń tego przeciwciała w surowicy, interpretacja wyniku zależy od dodatkowych czynników.
Podwyższony poziom anty-TPO – co oznacza?
Podwyższone stężenie anty-TPO może sugerować obecność toczącego się procesu autoimmunizacyjnego tarczycy – choroby Hashimoto przebiegającej z niedoczynnością tarczycy, lub – rzadziej, wraz z obecnością innych przeciwciał i nadczynnością tarczycy – chorobę Gravesa-Basedowa. Podwyższone stężenia przeciwciał mogą świadczyć o tym, że układ odpornościowy atakuje tkanki tarczycy, prowadząc do jej uszkodzenia i zaburzeń funkcji hormonalnych. W przypadku podwyższonych wartości lekarz może zalecić dodatkowe badania, takie jak badanie USG tarczycy czy oznaczenie stężeń TSH, FT3, FT4, anty-TG oraz TRAb.
Obniżony poziom anty-TPO – o czym może świadczyć?
Niski lub zerowy poziom anty-TPO jest zwykle uznawany za normę i nie wskazuje na istnienie choroby. Jeśli jednak występują objawy sugerujące problemy z tarczycą, lekarz może zlecić dodatkowe badania, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny dolegliwości.
Podwyższony wynik anty-TPO przy prawidłowym TSH – co to może oznaczać?
Podwyższone stężenie anty-TPO przy prawidłowym stężeniu TSH może wskazywać na wczesne stadium autoimmunizacyjnej choroby tarczycy, jednak wyniki laboratoryjne powinny być zawsze analizowane w oparciu o wyniki pozostałych wskaźników oceniających funkcjonowanie tarczycy. Podwyższone stężenia anty-TPO mogą być również obserwowane u osób zdrowych.
Wyniki badania anty-TPO – do jakiego lekarza się udać?
W przypadku nieprawidłowych wyników badania anty-TPO pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem rodzinnym, pediatrą lub internistą. Specjalista ten oceni, czy konieczna jest dalsza diagnostyka i skierowanie do endokrynologa.
Endokrynolog jest lekarzem zajmującym się szczegółową diagnostyką i leczeniem chorób tarczycy. Jeśli badanie zostało wykonane w kontekście problemów z płodnością, wskazana może być konsultacja z ginekologiem-endokrynologiem.
Podsumowanie
Badanie anty-TPO to istotne narzędzie w diagnostyce chorób tarczycy, zwłaszcza tych o podłożu autoimmunizacyjnym. Wykonuje się je w celu oceny ryzyka wystąpienia chorób lub monitorowania już zdiagnozowanych przypadków. Regularne badania i konsultacje z lekarzem pozwalają na wczesne wykrycie problemów i podjęcie skutecznego leczenia. Jeśli zauważasz u siebie objawy sugerujące problemy z tarczycą lub masz w rodzinie historię chorób autoimmunologicznych, rozważ wykonanie badania anty-TPO.
Bibliografia
1. Guitelman, M., „Autoimmune Thyroiditis”, Endocrine Reviews, 2018.
2. Smith, T. J., Hegedüs, L., „Thyroid Disease and Autoimmunity”, New England Journal of Medicine, 2016.
3. Orgiazzi J. Thyroid autoimmunity. Presse Med. 2012 Dec;41(12 P 2):e611-25.
4. Jarząb, B., „Choroby tarczycy”, Medycyna Praktyczna, Kraków, 2019.
5. Caturegli P, De Remigis A, Rose NR. Hashimoto thyroiditis: clinical and diagnostic criteria. Autoimmun Rev. 2014 Apr-May;13(4-5):391-7.
6. Wojciechowski, J., „Diagnostyka laboratoryjna w chorobach tarczycy”, PZWL, Warszawa, 2021.
