Astma alergiczna: objawy, diagnostyka i leczenie

Astma alergiczna to jedna z najczęstszych postaci astmy, która może znacząco wpływać na jakość życia. Jeśli zauważasz u siebie lub bliskich duszności, kaszel lub świszczący oddech – szczególnie po kontakcie z potencjalnymi alergenami – ten artykuł jest dla Ciebie. Dowiesz się, czym dokładnie jest astma alergiczna, jakie są jej objawy i jak ją skutecznie leczyć.

Sprawdź, jak wygląda diagnostyka oraz czy istnieją skuteczne domowe sposoby wspomagające terapię. Zachęcamy do przeczytania całości i do zadbania o zdrowie swoje i swoich bliskich!

Spis treści:

1. Astma alergiczna: co to jest?
2. Co powoduje astmę alergiczną: przyczyny dolegliwości
3. Astma alergiczna: objawy początkowe i późne
   • Astma alergiczna a astma oskrzelowa: różnice
4. Diagnostyka astmy alergicznej: na czym polega?
5. Astma na tle alergicznym: leczenie
   • Czy astma alergiczna jest wyleczalna?
6. Domowe sposoby na astmę alergiczną: co może pomóc?
7. Podsumowanie informacji o astmie alergicznej

Astma alergiczna: co to jest?

Astma alergiczna to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, wywoływana przez kontakt z alergenami, takimi jak kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt czy pleśń. Reakcja alergiczna powoduje skurcz oskrzeli, nadprodukcję śluzu i trudności w oddychaniu. Choroba ta może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, a jej przebieg może być łagodny, umiarkowany lub ciężki.

>> Sprawdź: Alergia: objawy, przyczyny, rodzaje, rozpoznanie

Co powoduje astmę alergiczną: przyczyny dolegliwości

Podstawową przyczyną astmy alergicznej jest nadwrażliwość układu odpornościowego na substancje uznawane za nieszkodliwe (alergeny). Do najczęstszych alergenów należą:

• roztocza kurzu domowego,
• pyłki traw i drzew,
• sierść zwierząt domowych,
• zarodniki pleśni,
• niektóre pokarmy (np. mleko, orzechy, jajka).

Czynniki ryzyka obejmują także predyspozycje genetyczne, częste infekcje dróg oddechowych we wczesnym dzieciństwie oraz ekspozycję na dym tytoniowy.

>> Zobacz: Alergia na jajko i orzechy, czyli dieta eliminacyjna w praktyce

Astma alergiczna: objawy początkowe i późne

Objawy astmy alergicznej mogą różnić się w zależności od osoby, jednak do najczęstszych należą:

• Objawy początkowe:
  • przewlekły kaszel (często nasilający się w nocy),
  • świszczący oddech,
  • uczucie ściskania w klatce piersiowej,
  • duszność po wysiłku lub kontakcie z alergenem.
• Objawy późne:
  • przewlekła duszność,
  • zmniejszona tolerancja wysiłku,
  • nawracające infekcje oskrzeli,
  • nadreaktywność dróg oddechowych.

U dzieci objawy mogą być trudniejsze do zauważenia – często manifestują się jako długotrwały kaszel, zwłaszcza nocą lub po aktywności fizycznej.

>> To może Cię zainteresować: Kiedy podejrzewać astmę u dziecka?

Astma alergiczna a astma oskrzelowa: różnice

Choć terminy te bywają używane zamiennie, warto wiedzieć, że astma alergiczna to podtyp astmy oskrzelowej. Astma oskrzelowa to szersze pojęcie, obejmujące różne formy choroby – zarówno alergiczne, jak i niealergiczne (np. wywołane stresem, infekcjami czy wysiłkiem fizycznym). Astma alergiczna wiąże się bezpośrednio z odpowiedzią immunologiczną na alergen i często współistnieje z innymi chorobami atopowymi, takimi jak alergiczny nieżyt nosa czy atopowe zapalenie skóry.

Diagnostyka astmy alergicznej: na czym polega?

Diagnoza astmy alergicznej opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz testach laboratoryjnych i czynnościowych. Kluczowe badania obejmują:

• Morfologię krwi

Może wykazać eozynofilię, charakterystyczną dla reakcji alergicznych.

• Oznaczenie poziomu IgE całkowitego

Podwyższone wartości wskazują na alergiczne tło objawów.

>>> Przeczytaj też: IgE całkowite – o czym świadczy wynik i w jakim celu przeprowadza się badanie?

• Testy alergiczne

Aby dokładnie określić, które alergeny wywołują objawy, stosuje się:

• Skórne testy punktowe (prick tests) – polegają na naniesieniu kropli alergenu na skórę i delikatnym jej nakłuciu. Reakcja w postaci bąbla i rumienia świadczy o uczuleniu.
• Testy z krwi (sIgE) – alternatywa dla osób, u których testy skórne są przeciwwskazane (np. z powodu stosowania leków przeciwhistaminowych, chorób skóry).
• Spirometrię – ocenia sprawność dróg oddechowych i potwierdza obturację (zwężenie oskrzeli). Charakterystycznym wynikiem dla astmy jest zmniejszenie wartości FEV1 (natężonej objętości wydechowej w pierwszej sekundzie), które poprawia się po inhalacji leku rozszerzającego oskrzela (tzw. próba rozkurczowa).

>> Przeczytaj: Alergiczne zapalenie spojówek – objawy, rozpoznanie, leczenie

Astma na tle alergicznym: leczenie

Leczenie astmy alergicznej opiera się na trzech filarach:

1. Unikanie alergenów – kluczowe jest ograniczenie kontaktu z czynnikami wyzwalającymi objawy.
2. Farmakoterapia – w zależności od nasilenia objawów stosuje się:
3. wziewne glikokortykosteroidy (leki przeciwzapalne),
4. beta2-mimetyki (leki rozszerzające oskrzela),
5. leki przeciwhistaminowe,
6. leki antyleukotrienowe.
7. Immunoterapia swoista (odczulanie) – długoterminowa metoda leczenia polegająca na podawaniu stopniowo zwiększanych dawek alergenu, co prowadzi do zmniejszenia reakcji alergicznej.

Czy astma alergiczna jest wyleczalna?

Astma alergiczna jest chorobą przewlekłą, jednak przy odpowiednim leczeniu możliwe jest jej skuteczne kontrolowanie. Dzięki nowoczesnej terapii i zmianom stylu życia wiele osób może prowadzić aktywne, normalne życie bez uciążliwych objawów. Choć całkowite wyleczenie rzadko jest możliwe, to w wielu przypadkach objawy mogą ustąpić na długi czas.

>> To może Cię zainteresować: Uczulenie na jad pszczoły i osy – bolesna przyczyna ciężkich reakcji alergicznych

Domowe sposoby na astmę alergiczną: co może pomóc?

Wspomagająco, poza leczeniem farmakologicznym, warto wdrożyć również domowe metody łagodzenia objawów:

• regularne wietrzenie i oczyszczanie powietrza w domu,
• stosowanie oczyszczaczy z filtrem HEPA,
• częste pranie pościeli w wysokiej temperaturze,
• ograniczenie kontaktu ze zwierzętami domowymi (jeśli są źródłem alergenu),
• stosowanie diety bogatej w przeciwutleniacze i kwasy omega-3,
• aktywność fizyczna dostosowana do możliwości pacjenta.

Pamiętaj, że domowe sposoby nie zastępują leczenia, ale mogą wspomagać jego efekty.

Podsumowanie informacji o astmie alergicznej

• Astma alergiczna to przewlekła choroba dróg oddechowych wywołana reakcją na alergeny.
• Objawy obejmują duszności, kaszel, świszczący oddech i uczucie ucisku w klatce piersiowej.
• Diagnostyka opiera się na badaniach takich jak morfologia krwi, oznaczenie IgE, spirometria i testy alergiczne.
• Leczenie obejmuje unikanie alergenów, farmakoterapię i immunoterapię.
• Astma alergiczna jest kontrolowalna, choć zwykle nieuleczalna.
• Domowe sposoby, takie jak oczyszczanie powietrza i zdrowa dieta, mogą wspomagać terapię.

Zadbaj o swoje zdrowie – wykonaj podstawowe badania diagnostyczne i skonsultuj się z lekarzem, jeśli podejrzewasz u siebie astmę alergiczną. Wczesna diagnoza to klucz do skutecznego leczenia!

Bibliografia

1. Global Initiative for Asthma (GINA). Global Strategy for Asthma Management and Prevention – 2024 Update. Dostępne online: https://ginasthma.org
2. Kowalski M.L., Kupczyk M., et al. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia astmy oskrzelowej u dorosłych – 2021. „Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology”, 2021.
3. Szczeklik A., Gajewski P. (red.). Interna Szczeklika 2023. Medycyna Praktyczna, Kraków 2023.