Spis treści
- Bostonka – co to takiego?
- Bostonka – objawy i przebieg choroby
- Diagnostyka bostonki
- Bostonka – powikłania
Bostonka – co to takiego?
Bostonka to choroba, której nazwa pochodzi od amerykańskiego miasta Boston, w którym rozpoczęła się dawniej jej epidemia, rozprzestrzeniając się z czasem na cały świat. Jest też nazywana chorobą dłoni, stóp i ust (ang. Hand, Foot and Mouth Syndrome- HFMS).
Bostonkę (chorobę bostońską) wywołują wirusy Coxsackie typu A16, A6 i B2 – enterowirusy z rodziny Picornaviridae, które po przedostaniu się do organizmu zakażają komórki nabłonkowe błony śluzowej, a następnie wnikają i replikują się w podśluzówkowej tkance chłonnej (migdałki i kępki Peyera). Stąd przechodzą do okolicznych węzłów chłonnych i wywołują wiremię, czyli dostają się do krwi, rozprzestrzeniając się po całym organizmie oraz nadal mnożąc się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym.
Do zarażenia bostonką może dojść drogą kropelkową. Wirus Coxsackie obecny jest w wydzielinach układu oddechowego, więc zarazić się można bardzo łatwo poprzez kichanie lub kaszel. Zarazić się można również drogą pokarmową za pośrednictwem wody, gdyż wirusy wydalane z kałem i wydzielinami, a ze względu na wysoką odporność na środki chemiczne są w stanie przetrwać dłuższy czas w ściekach i w wodzie. Na bostonkę najczęściej chorują dzieci, zwykle do 5. roku życia, ale choroba ta dotyka również osoby dorosłe z obniżoną odpornością.
Bostonka – objawy i przebieg choroby
Bostonka (choroba bostońska) trwa zwykle ok. 10 dni. Pierwsze 3 dni to okres wylęgania choroby i namnażania wiremii w organizmie, podczas którego nie występują żadne objawy.
Faza prodromalna trwająca 2-3 dni charakteryzuje się wysoką gorączką, osłabieniem, dreszczami, bólami głowy i mięśni.
Faza właściwa, czyli wysypkowa jest momentem pojawienia się wykwitów pęcherzykowych i plamisto-grudkowych na skórze i śluzówce. Charakterystyczna dla bostonki jest wysypka bardzo przypominająca ospę wietrzną, jednak w odróżnieniu od ospy wysypka pojawia się jedynie na wewnętrznej i zewnętrznej stronie dłoni i stóp oraz na śluzówce jamy ustnej – migdałkach i tylnej ścianie podniebienia. Owrzodzenia wewnątrz jamy ustnej powodują dyskomfort przy przełykaniu, współwystępuje przy tym stan zapalny i zaczerwienienie gardła. Występujące zaś na skórze dłoni i stóp pęcherzyki pękając, wydzielają płyn surowiczy, co znacznie wzmaga świąd skóry, szczególnie uporczywy we wrażliwych okolicach między palcami.
Diagnostyka bostonki
Badania w kierunku bostonki (choroby bostońskiej) dostępne w ofercie ALAB laboratoria:
Badanie wykonywane na hodowli komórkowej, wykrywające i określające miano przeciwciał neutralizujących, znoszących zakaźność dla trzech typów Coxsackie- typ B2, B3 i B4. Przeciwciała neutralizujące są typowo swoiste dla każdego typu i są miernikiem nabytej trwałej odporności.
- P/c przeciw wirusom Coxsackie w klasie IgA
- P/c przeciw wirusom Coxsackie w klasie IgM
- P/c przeciw wirusom Coxsackie w klasie IgG
Przeciwciała IgA w początkowej fazie choroby wykrywane są równolegle z przeciwciałami IgM i świadczą o ostrej fazie infekcji.
Przeciwciała IgM pojawiają się w krwi 1 do 3 dni po wystąpieniu objawów i są wykrywane przez 2-3 miesiące.
Przeciwciała IgG pojawiają się 7 do 10 dni po zakażeniu i pozostają na całe życie, będąc miernikiem trwałej odporności dla danego typu Coxsackie.
Należy pamiętać, że przechorowanie bostonki nie gwarantuje ochrony przed powtórnym zachorowaniem, które może być wywołany przez inny typ Coxsackie. Zakażenie spowodowane jednym typem wirusa prowadzi do wytworzenia odporności specyficznej tylko dla konkretnego typu Coxsackie.
Bostonka – powikłania
Powikłania bostonki (choroby bostońskiej) zdarzają się rzadko, są to m.in. infekcje bakteryjne skóry na skutek rozdrapywania wysypki i nieprzestrzegania higieny ran oraz tymczasowa utrata paznokci występująca głównie u dzieci.
Do najrzadszych powikłań zalicza się wirusowe zapalenie opon mózgowych (wysoka gorączka nawet do 40 st.C, sztywność karku, silne bóle głowy i karku, nudności i wymioty, drgawki, zaburzenia świadomości), zapalenie mózgu (zaburzenia równowagi, napady padaczkowe, zaburzenia widzenia i mowy, utrata koordynacji ruchowej) lub paraliż będące skutkiem przeniknięcia wirusów do płynu mózgowo- rdzeniowego. W takim przypadku należy wykonać badanie na obecność p/c przeciw wirusom Coxsackie IgM w PMR, które pozwoli wykluczyć lub potwierdzić związek przechorowanej bostonki z bieżącymi powikłaniami i niezwłocznie wdrożyć odpowiednie leczenie.
W przypadku przewlekłych chorób ośrodkowego układu nerwowego mających swój początek dłuższy czas temu, badanie na obecność p/c przeciw wirusom Coxackie IgG w PMR pozwoli dociec czy przyczyną choroby mogła być przebyta infekcja wirusami Coxackie, która mogła być bardzo łagodna lub bezobjawowa.
