Ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego wiąże się z koniecznością podania immunoglobuliny anty-RdD, która podawana jest w formie zastrzyku domięśniowego. Do konfliktu serologicznego zazwyczaj dochodzi w sytuacji, gdy matka dziecka ma grupę krwi Rh- , a rozwijający się płód ma grupę krwi Rh+. Ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego musi być monitorowane przez lekarza ginekologa.
Spis treści:
- Immunoglobulina anty-D – co to jest i jak działa?
- Dlaczego podaje się immunoglobulinę anty-D w ciąży?
- Kiedy podaje się immunoglobulinę anty-D w ciąży?
- Skutki uboczne podania immunoglobuliny anty-D – czy jest się czego obawiać?
- Podsumowanie
Immunoglobulina anty-D – co to jest i jak działa?
Immunoglobulina anty – D jest lekiem, który jest podawany kobietom w ciąży w przypadku ryzyka występowania konfliktu serologicznego. Czym jest konflikt serologiczny? To sytuacja, kiedy dochodzi do niezgodności krwi matki i płodu w wyniku czego może dojść do reakcji o podłożu immunologicznym. To złożony proces, w trakcie którego ciężarna matka może produkować przeciwciała przeciwko krwinkom czerwonym płodu, doprowadzając do ich rozpadu. Konsekwencją tego stanu jest choroba hemolityczna noworodka, która może objawiać się między innymi żółtaczką hemolityczną, niedokrwistością czy też uogólnionym obrzękiem płodu. Nieleczony odpowiednio konflikt serologiczny może nawet doprowadzić do śmierci płodu lub noworodka.
Jeśli istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego, odpowiednie działania muszą zostać bezwzględnie podjęte zgodnie z obecnymi wytycznymi.
>> Przeczytaj także: Krew – budowa, funkcje w organizmie, grupy krwi i ich dziedziczenie
Dlaczego podaje się immunoglobulinę anty-D w ciąży?
Podawanie immunoglobuliny anty-D jest konieczne, by zapobiec wystąpieniu konfliktu serologicznego, którego konsekwencją jest choroba hemolityczna noworodka.
Sytuacje kliniczne, które mogą doprowadzić do wystąpienia konfliktu serologicznego (zakładając występowanie niezgodności w zakresie antygenu D układu Rh – to najczęściej występująca niezgodność) obejmują stany w których może dojść do kontaktu krwi matki i krwi płodu. Zaliczamy do nich między innymi poród, inwazyjne procedury diagnostyczne czy też uraz. Warto także wspomnieć, że nawet dostanie się niewielkiej ilości krwi płodu do krwioobiegu matki może doprowadzić do wystąpienia konfliktu serologicznego – oczywiście, tylko w jeśli pojawia się nieprawidłowość w zakresie zgodności grup krwi.
Czy każda kobieta w ciąży potrzebuje immunoglobuliny anty-D?
Jak wcześniej wspomniano, do konfliktu serologicznego dochodzi w określonej sytuacji – najczęściej, gdy występuje niezgodność w zakresie grup krwi między ciężarną kobietą, a rozwijającym się płodem.
Z tego powodu do 10. tygodnia ciąży każda kobieta powinna mieć oznaczoną grupę krwi wraz z Rh oraz oznaczenie obecności przeciwciał odpornościowych. Na podstawie uzyskanych wyników ustalane jest dalsze postępowanie w zakresie podawania immunoglobuliny anty-D w ciąży.
>> Przeczytaj także: Jak sprawdzić grupę krwi? Układ Rh i AB0 – przygotowanie do badania grupy krwi
Kiedy podaje się immunoglobulinę anty-D w ciąży?
Jeśli istnieją wskazania do podania immunoglobuliny anty-D w ciąży, to powinna zostać ona podana między 28. a 30. tygodniem ciąży, a także do 72 godzin po porodzie. Wato także zaznaczyć, że jeśli kobieta zajdzie w kolejną ciążę, to profilaktyka ta jest powtarzana.
Jakie badanie wykonać przed podaniem immunoglobuliny?
Jak wspominaliśmy, immunoglobulina podawana jest w określonych sytuacjach – jednym z niezbędnych badań jest badanie krwi, które ma na celu określenie grupy krwi wraz z Rh (jeśli nie była wcześniej znana) oraz oznaczenie obecności przeciwciał odpornościowych. Ciężarna kobieta powinna wykonać te badania do 10. tygodnia trwania ciąży, aby ustalić dalsze postępowanie.
Skutki uboczne podania immunoglobuliny anty-D – czy jest się czego obawiać?
Podanie immunoglobuliny anty-D jest konieczne, jeśli istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego. Preparat ten jest lekiem, a więc skutki uboczne jego podania oczywiście mogą wystąpić. Zaliczamy do nich reakcje alergiczne, ból głowy, dreszcze, czy gorączkę. Spis możliwych efektów ubocznych po podaniu leku znajduje się na załączonej do niego ulotce.
Podanie tego środka, to procedura bezpłatna dla kobiet ciężarnych, zarówno w przypadku opieki ambulatoryjnej, jak i szpitalnej. Świadczenie to jest finansowane ze środków publicznych, jeśli kobieta ciężarna jest objęta państwową opieką zdrowotną. Jakiekolwiek wątpliwości związane z podaniem immunoglobuliny anty-D należy omówić z lekarzem ginekologiem.
Podsumowanie
Bez wątpienia konflikt serologiczny należy do bardzo poważnych sytuacji klinicznych. Jednym z pierwszych kroków, który należy wykonać, aby dowiedzieć się, czy istnieje ryzyko jego wystąpienia jest odpowiednie badanie krwi przez kobietę ciężarną do 10. tygodnia ciąży. W zależności od wyniku, lekarz ginekolog zaleca właściwe postępowanie obejmujące ewentualne podanie immunoglobuliny anty-D.
Bibliografia
- https://www.nfz-gdansk.pl/aktualnosci/dla-swiadczeniodawcy/realizacja-umow/weryfikacje-swiadczen/komunikat-dotyczacy-procedury-podania-immunoglobuliny-anty-rhd-pacjentce-rhd-ujemnej-w-28-30-tygodniu-ciazy,10303
- https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=1325
- https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/301810,konflikt-serologiczny-co-to-jest-kiedy-wystepuje-i-jakie-ma-skutki
- https://podyplomie.pl/wiedza/stany-nagle/538,konflikt-serologiczny?srsltid=AfmBOorMUBN_ESKRcVAeHkOcC7R_kTsp12Xtw3CSxth7ULHMj7Jp6Imr
