W czasie świąt ciężko oprzeć się pokusie nałożenia sobie dodatkowej porcji ulubionego sernika, sałatki jarzynowej itd. Może prowadzić to do przejedzenia, które objawia się m.in. bólem brzucha i uczuciem dyskomfortu. Co pomoże na przejedzenie? Zapoznaj się z naszymi wskazówkami – być może okażą się pomocne w okresie świątecznym, gdy stół ugina się od pysznych potraw!
Spis treści:
- Czym jest przejedzenie?
- Przejedzenie: objawy przepełnionego żołądka
- Czy przejedzenie może być groźne dla zdrowia?
- Co na przejedzenie?
- Jak zapobiec przejedzeniu?
Czym jest przejedzenie?
Przejedzenie opisywane jest jako uczucie pełności, dyskomfortu, a czasami bólu po spożyciu zbyt dużej ilości jedzenia. Niektórzy mówią, że czują się, jakby żołądek miał im pęknąć. W rzeczywistości jest on w stanie rozciągnąć się do większego rozmiaru, a przypadki pęknięcia jego ścian zdarzają się niezwykle rzadko. Co nie oznacza, że przejedzenie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Może nim być, gdy dochodzi do niego często i pojawiają się inne niepokojące dolegliwości.
Co jest przyczyną bólu brzucha z przejedzenia? Jak sama nazwa wskazuje, jest nią spożycie zbyt obfitego posiłku (o co zazwyczaj nietrudno np. w okresie Świąt Bożego Narodzenia). Układ pokarmowy ma problem z efektywnym trawieniem tak dużej ilości jedzenia, co prowadzi do nieprzyjemnych dolegliwości.
>> Przeczytaj: Ból brzucha – skąd się bierze? Możliwe przyczyny i diagnostyka
Potrawy ciężkostrawne a przejedzenie
Przyczyną bólu brzucha po przejedzeniu jest nie tylko zbyt duża objętość posiłku. Czasami źródłem problemu jest jego skład. Uciążliwe objawy mogą pojawić się po zjedzeniu potrawy bogatej w tłuszcze, ponieważ wymaga ona dłuższego procesu trawienia.
Znaczenie tempa jedzenia w objawach przepełnienia żołądka
Jedną z przyczyn przejedzenia jest również spożywanie posiłku w zbyt szybkim tempie. Powoduje ono niedokładne przeżuwanie kęsów, co wydłuża proces trawienia.
>> Sprawdź również: Przewlekły ból brzucha u dzieci. Kiedy powinien nas niepokoić?
Przejedzenie: objawy przepełnionego żołądka
Jakie są objawy przejedzenia u człowieka? Oprócz bólu brzucha mogą wystąpić dolegliwości, takie jak:
- uczucie ciężkości w żołądku,
- cofanie się treści żołądkowej,
- zgaga,
- wymioty,
- mdłości,
- odbijanie po jedzeniu.
Czasami pojawiają się również objawy przejedzenia, które nie dotyczą układu pokarmowego. Należą do nich m.in. osłabienie i uczucie senności.
Ile trwa przejedzenie? U niektórych osób nieprzyjemne dolegliwości utrzymują się do kilkunastu godzin.
Czy przejedzenie może być groźne dla zdrowia?
W okresie świątecznym często słychać żarty o przejedzeniu, przez co bywa ono lekceważone i traktowane jako coś mało groźnego. Jak jest w rzeczywistości? Czy efekty przejedzenia mogą być zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia?
| Ciekawostka: Ściany żołądka mogą rozciągnąć się do większego rozmiaru, dlatego wydawać by się mogło, że przyjmie on każdą ilość jedzenia. Czy w takim razie śmierć z przejedzenia jest możliwa? Historia zna takie przypadki, choć nie są one częste. Dane historyczne pokazują, że przejedzenie było przyczyną śmiercią m.in. syna Kazimierza I, księcia opolsko-raciborskiego. |
Śmierć z powodu przejedzenia może wydawać się czymś wręcz abstrakcyjnym. Jednak należy pamiętać, że nie zawsze chodzi tu o pęknięcie ścian żołądka czy śmierć z powodu niewydolności krążenia po spożyciu zbyt dużej ilości jedzenia. Negatywne efekty przejedzenia mogą być odczuwalne dopiero po pewnym czasie.
Częste spożywanie obfitych, źle zbilansowanych posiłków zwiększa ryzyko otyłości. Wiąże się ona m.in. z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, które są jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce.
Przejadanie może doprowadzić również do refluksu żołądkowo-jelitowego, zaburzeń lipidowych, stłuszczenia wątroby czy cukrzycy typu 2.
Przejedzenie a serce
Przejedzenie powoduje różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Jednak tak naprawdę jego skutki nie ograniczają się tylko do niego. W wyniku spożycia zbyt dużej ilości jedzenia dochodzi do przyspieszenia akcji serca w celu podniesienia metabolizmu i strawienia nadmiernej ilości pożywienia. To tłumaczy, dlaczego główną przyczyną śmierci z przejedzenia wcale nie jest pęknięcie ścian żołądka, a niewydolność układu krążenia (jednak należy podkreślić, że jest ona bardzo rzadkim zjawiskiem w przypadku spożycia zbyt dużych ilości jedzenia).
>> Przeczytaj też: Niedokrwienie mięśnia sercowego (zawał serca) – przyczyny, objawy, badania i leczenie
Poza tym częste spożywanie tłustych posiłków, które powodują przejedzenie, może prowadzić do zaburzeń lipidowych. Wiążą się one z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, dlatego można powiedzieć, że przejedzenie wpływa na serce również w pośredni sposób.
Wpływ przejedzenia na układ pokarmowy
Przejedzenie może doprowadzić do refluksu żołądkowo-przełykowego. Jest to schorzenie, które charakteryzuje się cofaniem się treści pokarmowej z żołądka do przełyku, podrażnieniem jego ścian i rozwojem stanu zapalnego. Objawia się m.in. uczuciem pieczenia za mostkiem (tzw. zgagą), nudnościami czy pustym odbijaniem.
Częste przejadanie się wiąże się również z większym ryzykiem niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD). Zazwyczaj daje ona mało charakterystyczne dolegliwości (np. osłabienie, uczucie dyskomfortu w prawej górnej części brzucha) i jest rozpoznawana w badaniach zlecanych z innych powodów.
>> To może Cię zainteresować: Ból brzucha z prawej strony – co może oznaczać? Jakie mogą być przyczyny?
Co na przejedzenie?
Co na przejedzenie? Po pierwsze warto zadbać o to, aby w ogóle do niego nie dopuścić. Jednak, gdy już do niego dojdzie, nie warto ulegać uczuciu senności i osłabienia, które towarzyszą przejedzeniu.Zdecydowanie lepszym pomysłem od drzemki jest wypicie herbaty ziołowej, która wspomaga trawienie, a potem wstanie od stołu i przejście się na spacer.
| Pamiętaj: W niektórych przypadkach uczucie pełności w żołądku jest jednym z objawów choroby i wymaga konsultacji z lekarzem. Szybkie uczucie pełności poposiłkowej, wczesne uczucie sytości po posiłku, pieczenie i ból w nadbrzuszu mogą świadczyć m.in. o dyspepsji czynnościowej. |
Jakie zioła na przejedzenie?
Jakie zioła mogą pomóc złagodzić skutki przejedzenia? Podczas Świąt Bożego Narodzenia (czy przy innych okazjach, które sprzyjają spożywaniu obfitych posiłków) warto mieć pod ręką zioła, takie jak:
- mięta pieprzowa,
- rumianek pospolity,
- koper włoski,
- mniszek lekarski,
- szanta zwyczajna.
Przy czym należy mieć na uwadze, że nie każdy może przyjmować wyżej wymienione zioła (np. mięta pieprzowa nie jest zalecana przy refluksie żołądkowo-jelitowym). Ponadto warto pamiętać, że niektóre rośliny mogą wchodzić w interakcje z lekami, dlatego należy korzystać z ich cennych właściwości z rozwagą.
>> Sprawdź również: Dieta na wzdęcia i gazy jelitowe. Co jeść, by ograniczyć wzdęcia i gazy?
Jak zapobiec przejedzeniu?
Zamiast zastanawiać się, co na przejedzenie, lepiej zrobić wszystko, aby mu zapobiec. Jak? Oto kilka wskazówek, które mogą przydać się w okresie świątecznym:
- Jedz regularnie, co 3-4 godziny. Lepsze będą częstsze, ale mniejsze posiłki niż np. obfita obiadokolacja zjedzona po całym dniu w pracy.
- Odczekaj około 20 minut, zanim weźmiesz dokładkę.
- Używaj mniejszych talerzy – porcja jedzenia wydaje się na nich większa.
- Jedz powoli, dokładnie przeżuwaj każdy kęs.
- Zadbaj o to, aby Twoje posiłki były bogate w błonnik pokarmowy. Znajdź na świątecznym stole miejsce nie tylko na ryby czy słodkości, ale i sałatki ze świeżych warzyw.
- Unikaj leżenia tuż po posiłku. Zamiast tego wstań od stołu i przejdź się na krótki spacer.
Nie każdy świąteczny posiłek musi wyglądać tak samo i kończyć się przejedzeniem. Wystarczy pamiętać o kilku prostych zasadach i przemóc się, chociażby do krótkiej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu między posiłkami. Jeśli mimo wszystko nie uda się uniknąć uczucia dyskomfortu, bólu brzucha itd., można sięgnąć np. po zioła wspomagające trawienie. Ważne, aby nie przejadać się zbyt często.
>> Przeczytaj także: Bulgotanie (przelewanie) w brzuchu i wodnista biegunka – przyczyny i zapobieganie
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- Bartnik, Witold, Dyspepsja—co nowego na Kongresie Digestive Disease Week w Chicago w 2011 roku?, Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy 3.3 (2011): 99-105.
- JUNG, S., LEE, S., AHN, B., BAEK, S., Gastric Perforation Caused by Acute Massive Gastric Dilatation: Report of a Case, Journal of Medical Cases, North America, 3, aug. 2012.
- Ishikawa, Takaki, et al., Sudden unexpected death due to rupture of the stomach, Legal medicine 5.1 (2003): 60-64.
- https://sklep.alablaboratoria.pl/centrum-wiedzy/dieta-w-chorobie-refluksowej-przelyku-refluksie/, (dostęp: 03.12.2024).
