Rak piersi jest nowotworem kojarzonym głównie z kobietami, choć w rzadkich przypadkach mogą na niego zachorować także mężczyźni. Ze względu na mniejszą świadomość społeczeństwa na temat tego schorzenia wśród płci męskiej, jego diagnoza często następuje w bardziej zaawansowanym stadium choroby, co ma wpływ na rokowania i skuteczność leczenia. W poniższym artykule przedstawiono problem raka piersi u mężczyzn — od czynników ryzyka, poprzez objawy i diagnostykę, aż po możliwości terapeutyczne.
Spis treści:
- Czym jest rak piersi?
- Rak piersi u mężczyzny – czynniki ryzyka
- Objawy nowotworu piersi u mężczyzn
- Diagnostyka raka piersi u mężczyzn
- Guz piersi u mężczyzn – leczenie nowotworu
- Jakie są rokowania w przypadku raka piersi u mężczyzn?
- Nowotwór piersi – profilaktyka
Czym jest rak piersi?
Rak piersi to złośliwy nowotwór wywodzący się z tkanki gruczołowej piersi. Zdecydowaną większość przypadków raka piersi diagnozuje się u kobiet, a około 1% zachorowań na ten nowotwór dotyczy mężczyzn.
Rak piersi u mężczyzn rozwija się najczęściej w przewodach gruczołu piersiowego (rak przewodowy inwazyjny), choć może też przyjmować inne formy, takie jak rak zrazikowy, choć jest on rzadki. Ze względu na niewielką ilość tkanki gruczołowej u mężczyzn, guz nowotworowy może szybciej rozprzestrzeniać się na otaczające tkanki.
>> Sprawdź: Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn
Rak piersi u mężczyzny – czynniki ryzyka
Istnieje szereg czynników zwiększających ryzyko raka piersi u mężczyzn. Wśród nich wymienia się:
- wiek (najwięcej przypadków diagnozowanych jest u mężczyzn po 60. roku życia),
- predyspozycje genetyczne (mutacje genów BRCA1 i BRCA2),
- styl życia (np. nadwaga, alkoholizm),
- ogólny stan zdrowia, marskość wątroby czy zespół Klinefeltera zwiększają ryzyko zachorowania.
Obecność tych czynników nie oznacza, że mężczyzna zachoruje na raka piersi, ale zwiększa to prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu.
Objawy nowotworu piersi u mężczyzn
Objawy raka piersi u mężczyzn są podobne do tych występujących u kobiet, choć ich świadomość w populacji mężczyzn jest niższa, co może opóźnić zgłoszenie się do lekarza. Do najczęstszych objawów należą:
- guz lub zgrubienie w okolicy piersi, najczęściej bezbolesne,
- zmiany na skórze wokół brodawki (zaczerwienienie, owrzodzenie),
- zmiany w obrębie sutka (np. wciągnięcie brodawki),
- wydzielina z sutka, często z domieszką krwi,
- obrzęk i powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachy.
>> To może Cię zainteresować: Arsen – marker ryzyka nowotworu piersi?
Jak wygląda rak piersi u mężczyzny?
Rak piersi u mężczyzn zwykle objawia się jako twardy, bezbolesny guzek lub zgrubienie w okolicy piersi, najczęściej tuż pod sutkiem. Może mieć różne cechy wizualne i dotykowe, które mogą się zmieniać wraz z rozwojem choroby. Ze względu na mniejszą ilość tkanki gruczołowej niż u kobiet, guz może szybciej naciekać na pobliskie tkanki, a także być bardziej widoczny lub wyczuwalny.
Diagnostyka raka piersi u mężczyzn
Diagnostyka raka piersi u mężczyzn obejmuje wiele badań stosowanych także u kobiet. W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad i badanie palpacyjne. W przypadku wykrycia podejrzanej zmiany wykonuje się badania obrazowe, takie jak:
- mammografia,
- ultrasonografia,
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny.
W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się biopsję, podczas której pobiera się fragment tkanki nowotworowej do analizy histopatologicznej. Wynik badania pozwala na określenie typu nowotworu oraz jego charakterystyki molekularnej, co jest kluczowe dla ustalenia skutecznej strategii leczenia.
Dodatkowe badania laboratoryjne w diagnostyce raka piersi u mężczyzn
W ramach diagnostyki raka piersi u mężczyzn często zleca się dodatkowe badania laboratoryjne, które pomagają określić charakter nowotworu i prognozę leczenia. Wśród nich najczęściej wykonuje się:
- Badanie genetyczne – jeśli mężczyzna ma w rodzinie przypadki raka piersi lub jest młody, lekarz może zlecić badania na obecność mutacji genów BRCA1 i BRCA2, które zwiększają ryzyko raka piersi.
- Analiza receptorów hormonalnych – większość przypadków raka piersi u mężczyzn jest hormonozależna, dlatego sprawdza się ekspresję receptorów estrogenowych (ER) i progesteronowych (PR). Informacja o obecności tych receptorów jest kluczowa do zaplanowania terapii hormonalnej.
- Sprawdzenie obecności receptora HER2 (human epidermal growth factor receptor 2) pozwala na ocenę agresywności nowotworu i wpływa na wybór odpowiednich terapii celowanych.
- Markery nowotworowe – m.in. CA 15-3 i CEA (antygen karcinoembrionalny) mogą być pomocne w monitorowaniu przebiegu choroby i skuteczności leczenia, szczególnie w bardziej zaawansowanych stadiach raka.
Guz piersi u mężczyzn – leczenie nowotworu
Leczenie raka piersi u mężczyzn zależy od stadium zaawansowania choroby, rodzaju nowotworu oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Najczęściej stosowane metody to:
- Leczenie operacyjne – zazwyczaj przeprowadza się mastektomię, czyli usunięcie piersi wraz z guzem. U mężczyzn rzadziej stosuje się chirurgię oszczędzającą, ze względu na ograniczoną ilość tkanki gruczołowej.
- Radioterapia – stosowana głównie w przypadkach, gdy nie można całkowicie usunąć guza chirurgicznie lub gdy istnieje ryzyko nawrotu.
- Hormonoterapia – wiele przypadków raka piersi u mężczyzn jest hormonozależnych, co pozwala na zastosowanie terapii hormonalnej (np. tamoksyfen), która blokuje działanie estrogenów stymulujących wzrost komórek nowotworowych.
- Chemioterapia – stosowana przede wszystkim w bardziej zaawansowanych stadiach choroby lub w przypadku nowotworów agresywnych.
>> Sprawdź też: Rola badań genetycznych w diagnostyce nowotworów
Jakie są rokowania w przypadku raka piersi u mężczyzn?
Rokowania w przypadku raka piersi u mężczyzn zależą głównie od stadium zaawansowania nowotworu w momencie diagnozy, typu nowotworu i obecności przerzutów. Wczesne wykrycie (stadium I i II) daje korzystne prognozy, a pięcioletnie przeżycie wynosi wówczas około 84%. Nowotwory hormonozależne, posiadające receptory estrogenowe lub progesteronowe, dobrze reagują na terapię hormonalną, co poprawia rokowania.
W przypadku późnej diagnozy (stadium III i IV), zwłaszcza z przerzutami, pięcioletnie przeżycie spada do 20-30%. Kluczowa jest szybka reakcja na objawy i diagnostyka szczególnie u mężczyzn z obciążeniem genetycznym, co pozwala na wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia i poprawia szanse na wyleczenie.
Nowotwór piersi – profilaktyka
Profilaktyka raka piersi u mężczyzn polega głównie na edukacji i zwiększaniu świadomości na temat tego, że mężczyźni również mogą na niego zachorować. Mężczyźni, zwłaszcza ci obciążeni genetycznie, powinni regularnie samodzielnie badać piersi oraz zwracać uwagę na wszelkie zmiany w ich obrębie. W przypadku wystąpienia objawów wskazujących na raka piersi, takich jak guzki czy zmiany skórne, zaleca się jak najszybsze zasięgnięcie porady lekarza.
Rak piersi u mężczyzn, choć występuje rzadziej, jest równie groźny jak u kobiet. Świadomość objawów oraz szybka diagnostyka są kluczowe dla poprawy rokowań. Mężczyźni powinni być świadomi tego, że nowotwór piersi nie jest wyłącznie chorobą kobiecą, a wczesne rozpoznanie choroby zwiększa ich szanse na skuteczne leczenie.
Bibliografia
- https://www.nationalbreastcancer.org/male-breast-cancer/ (dostęp: 14.11.2024).
- https://www.breastcancer.org/types/male-breast-cancer?gad_source=1&gclid=Cj0KCQiA0MG5BhD1ARIsAEcZtwS9y94bfVabUZ4sBdgdJbpjZFvdzDuBnjC0Bexs59dx98lwVPk8oKAaAq-vEALw_wcB (dostęp: 14.11.2024).
- Giordano SH. Breast Cancer in Men. N Engl J Med. 2018 Jun 14;378(24):2311-2320.
- Methamem M., Ghadhab I., Hidar S., Briki R. Breast cancer in men: a serie of 45 cases and literature review. Pan Afr Med J. 2020 Jul 14;36:183.
- Zehr KR. Diagnosis and Treatment of Breast Cancer in Men. Radiol Technol. 2019 Sep;91(1):51M-61M.
