Spis treści
- Syndrom świątecznego drzewka
- Świąteczne aromaty a reakcje alergiczne
- Alergeny wewnątrz pomieszczeń
- Potrawy na świątecznym stole a alergia pokarmowa
- Skąd mam wiedzieć, na jakie alergeny muszę uważać w czasie świąt?
Święta Bożego Narodzenia to czas radości, spotkań rodzinnych i magicznej atmosfery. Niestety, dla osób z alergiami może to być okres wyzwań ze względu na liczne czynniki mogące wywoływać reakcje alergiczne.
Syndrom świątecznego drzewka
Jednym z potencjalnych wyzwań dla alergików w czasie świąt jest choinka. W przypadku żywego drzewka głównym problemem mogą być pleśnie (np. Alternaria alternata, Cladosporium herbarum itd.) i ich zarodniki, które naturalnie występują na korze oraz igłach i mogą rozwijać się w transporcie, gdzie mają odpowiednią wilgotność i niską temperaturę. Objawy alergii w takim przypadku mogą obejmować:
- katar,
- kaszel,
- łzawienie oczu,
- duszności,
- reakcje skórne,
- zaostrzenie astmy.
Dlatego w przypadku osób uczulonych na grzyby pleśniowe, warto przemyśleć zakup sztucznego drzewka. I choć taki rodzaj choinki wydaje się mniej problematyczny dla alergików, to również może być przyczyną reakcji alergicznej, głównie ze względu na kurz, który osiada na gałęziach. W związku z tym, gdy tylko zbliżamy się do drzewka lub go dotykamy, w powietrzu natychmiast pojawia się zawiesina pyłu wraz z roztoczami. Mogą one stymulować nasilenie oddechowych objawów alergii. Problem ten może częściowo rozwiązać wstępne czyszczenie choinki przed udekorowaniem jej oraz późniejsze dbanie o jej czystość. Jeżeli to nie pomoże, a objawy nieżytu nosa lub astmy będą się nasilać, należy przenieść drzewko na zewnątrz. Jak widać wybór odpowiedniego rodzaju choinki oraz jej przygotowanie może pomóc w minimalizacji ryzyka reakcji alergicznych.
Świąteczne aromaty a reakcje alergiczne
Charakterystyczne dodatki dań i napojów świątecznych, takie jak cynamon, goździki czy inne przyprawy, mogą być źródłem problemów dla osób z alergiami. Te intensywne aromaty mogą wywoływać reakcje skórne czy problemy z układem oddechowym. Odpowiednia wentylacja pomieszczeń oraz unikanie silnych zapachów mogą pomóc w obniżeniu ryzyka wystąpienia niepożądanych reakcji.
Alergeny wewnątrz pomieszczeń
Wnętrza naszych domów i mieszkań mogą być pełne alergenów (pisaliśmy o tym w tym artykule), takich jak roztocze kurzu domowego czy sierść zwierząt. Właściwa higiena domowa, regularne odkurzanie oraz oczyszczacze powietrza mogą znacząco pomóc w zmniejszeniu stężenia alergenów, co jest kluczowe dla osób z alergiami.
Potrawy na świątecznym stole a alergia pokarmowa
W trakcie świąt tradycyjne potrawy, które często goszczą na naszych stołach, mogą stanowić poważne zagrożenie dla osób z alergiami pokarmowymi. Szczególną uwagę warto zwrócić na składniki potraw, na które jesteśmy uczuleni.
Klasyczne potrawy, na przykład sałatki z majonezem, ciasta i słodkie dania, zawierają składniki takie jak jajka, mleko, mąka pszenna, orzechy, mak czy owoce. Mogą one być niebezpieczne dla uczulonych osób, ponieważ białka wchodzące w skład tych produktów (np. kazeina w mleku, owomukoid w jajkach, białka zapasowe w orzechach i maku oraz białka LTP w owocach) są termostabilne i zachowują swoje właściwości alergenowe nawet po gotowaniu czy smażeniu i mogą wywołać poważne reakcje alergiczne, włączając w to anafilaksję.
W tym okresie, ryby takie jak śledź, dorsz czy karp, które są często obecne w świątecznym menu, również stanowią poważne zagrożenie dla alergików. Głównym winowajcą w tym przypadku jest parwalbumina, czyli białko występujące w mięśniach ryb, które zachowuje swoje właściwości alergenowe pomimo smażenia czy gotowania. Z tego powodu osoby uczulone powinny unikać dań zawierających ryby w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia reakcji alergicznej.
Czy tylko spożywanie ryb może powodować objawy? Otóż osoby z alergią na ryby powinny być szczególnie ostrożne również podczas przygotowywania potraw, ponieważ parwalbuminy są białkami lotnymi. Dlatego wielu pacjentów uczulonych na ryby reaguje nawet na opary powstające podczas gotowania i smażenia. Wdychanie tych oparów może powodować skurcz oskrzeli, przekrwienie błony śluzowej nosa, kaszel, a nawet obrzęk warg, języka i krtani.
Skąd mam wiedzieć, na jakie alergeny muszę uważać w czasie świąt?
W diagnostyce alergii stosuje się zazwyczaj testy skórne oraz testy IgE z krwi dla odpowiednich ekstraktów alergenowych, a w dalszym kroku testy IgE dla poszczególnych molekuł alergenowych, w celu identyfikacji alergenów przyczynowych. Wiedza ta pomaga to w świadomym obniżaniu ekspozycji na alergeny, uzyskaniu lepszej kontroli nad objawami oraz wdrożeniu spersonalizowanego leczenia przez lekarza.
W przypadku badań z krwi sieć laboratoriów ALAB posiada pakiety diagnostyczne oraz pojedyncze testy molekularne względem alergenów, które najczęściej są przyczyną reakcji alergicznej. Wszystkie testy są wykonywane metodą ImmunoCAP, która uznawana jest za „złoty standard” w diagnostyce molekularnej alergii.
Pamiętaj, aby otrzymane wyniki testów skonsultować z lekarzem alergologiem, który zinterpretuje je w oparciu o historię choroby i wyda odpowiednie zalecenia!
Podsumowując, święta mogą być trudnym okresem dla alergików ze względu na różnorodne czynniki wywołujące reakcje alergiczne. Jednak świadomość alergenów, na które jesteśmy uczuleni oraz konkretne działania profilaktyczne, takie jak wybór odpowiedniego drzewka świątecznego czy kontrola składu potraw, mogą pomóc w minimalizacji ryzyka wystąpienia objawów alergicznych i umożliwić spokojne, radosne świętowanie.
